تعامل قرآن و علوم صفحه 32

نیز در آیات 5 - 6 - 7 - 10 - 11 - 13 - 14/ سوره نحل به منافع حیوانات، نزول باران، رویش گیاهان رنگارنگ، دریاها و کشتی رانی در آن ها و فواید غذایی و زیور آلاتی که از آن ها بدست می آید، به عنوان نشانه هایی برای اندیشمندان اشاره می کند که به آفرینشگر جهان پی می برند و سپاسگزاری می کنند. (1)

چهارم: گاهی از آیات قرآن که به علم و عالمان اشاره می کند و دانش افزایی و دانشمندان را تشویق می کند، (2) به عنوان آیات علمی قرآن یاد شده است. (3) ولی به نظر می رسد که هر چند این آیات در راستا و مقدمه آیات علمی قرآن است و در رشد علوم بشری بویژه در میان مسلمانان مؤثر بوده است، اما در زمره آیات علمی بشمار نمی آید چرا که حاوی اشارات علمی به مسائل طبیعی نیست.

ج: تأثیر علوم تجربی در فهم آیات قرآن

از آن جا که بیش از هزار آیه قرآن به مسائل طبیعی اشاره دارد، فهم و تفسیر آن ها ارتباطی ناگسستنی با علوم تجربی دارد، (4) همان طور که برای رفع چالش های قرآن و علم، نیازمند آشنایی با نظریه های علوم تجربی هستیم. و از همین زاویه است که روش تفسیر علمی قرآن شکل گرفته و مفسران قرآن بویژه در یک قرن اخیر، کم و بیش، از علوم تجربی به عنوان قرینه فهم و تفسیر آیات بهره برده اند و گاهی اعجازهای علمی قرآن را اثبات کرده اند.

البته این مطلب نیاز به روش شناسی خاص تفسیر علمی و رعایت معیارها و دوری از تحمیل و تطبیق های نابجای نظریه های علمی اثبات نشده بر قرآن و پرهیز

1- (1) . البته در میان آیات 5 - 17 سوره نحل برخی نکات علمی شگفت آور نیز وجود دارد که این گونه مطالب به قسم بعدی ملحق می شود.
2- (2) . ر.ک: زمر/ 9، مجادله/ 11، طلاق/ 12 و ...
3- (3) . یوسف مروه 64 آیه قرآن را که علم و علما را وصف می کند و آنان را تشویق می کند از آیات علمی قرآن شمرده است. (العلوم الطبیعیه فی القرآن، ص 76 - 77)
4- (4) . برخی مثال های آن در مبحث اقسام آیات علمی گذشت و برای اطلاع بیش تر ر.ک: درآمدی بر تفسیر علمی قرآن از نگارنده.