تعامل قرآن و علوم صفحه 76

موجودات و منتهای سیر همه موجودات است (إِنّا لِلّهِ وَ إِنّا إِلَیْهِ راجِعُونَ ) ، (بقره/ 156) و اصولاً ارزش کارها به رنگ الهی (صِبْغَهَ اللّهِ ) ، (بقره/ 135) و فی در راه خدا بودن است. در حالی که مبنای علوم انسانی جدید انسان محوری است که این مطلب در علوم انسانی بویژه علوم ترتیبی و علوم سیاسی تاثیر بسیاری دارد و جهت خاصی به آن ها می دهد.

در اقتصاد نیز مبنای اقتصاد اسلامی بدون ربا پایه گذاری شده است در حالی که اقتصاد جدید غرب براساس سیستم ربا (به ویژه در بانک داری) شکل گرفته است اگر این مبنای قرآنی در بانکداری جاری شود به سیستم جدیدی رهنمون می شویم. علوم سیاسی جدید در غرب براساس جدایی دین از سیاست و امور دنیوی (سکولاریسم) بنیان نهاده شده است در حالی که سیاست در قرآن بر مبنای دخالت دین در سیاست پایه گذاری شده است از این رو بسیاری از آیات قرآن مسائل حکومتی و اصول سیاست خارجی و قوانین صلح و جنگ و ... را بیان می کند.

و هم چنین است لزوم رعایت مبانی اخلاقی و اصل عدالت و فقرزدایی در مدیریت و توجه به بعد روحانی انسان علاوه بر بعد جسمانی در روانشناسی و...

آری بسیاری از آیات قرآن اشارات صریح یا غیرصریح به مبانی علوم انسانی دارد که شمارش آن ها نگارش مقالات بلکه کتاب های متعددی را می طلبد. (1)

اشاره

شیوه برداشت و روش تفسیر علمی قرآن دارای مبانی عام تفسیری و روش شناسی است که در همه روش های تفسیری جاری است هم چون جواز و امکان تفسیر قرآن، و ممنوعیت تفسیر به رأی و حجیت ظواهر و نصوص قرآنی و نیز دارای مبانی خاص است که پیش فرض های این روش بشمار می آید، و از آن جا که این مبانی در جای خود اثبات می شود، در اینجا بدانها اشاره می شود: