تعامل قرآن و علوم صفحه 79

البته این گونه موارد اعجاز علمی قرآن بشمار نمی آید چرا که مثلاً در مورد حرکت زمین دیدگاه غیرمشهور در یونان قبل از اسلام وجود داشته است. (1)

سوم: اشارات اعجازآمیز علمی قرآن، یعنی گاهی قرآن کریم به زوجیت عام موجودات، (2) نیروی جاذبه، (3) حرکت های خورشید، (4) مراحل آفرینش انسان (5) و لقاح ابرها (6) اشاره کرده که تا قرن ها بعد از اسلام کسی از این حقایق علمی با خبر نبوده است، این اشارات نوعی رازگویی و اخبار غیبی قرآن بشمار می آید. تفسیر علمی قرآن شرحی بر همین اشارات علمی قرآن است.

ج: همه علوم از ظواهر آیات قرآن قابل استفاده نیست

هر چند که اشارات علمی زیادی در قرآن کریم وجود دارد، و حتی قرآن خود را بیان کننده همه چیز معرفی می کند، (وَ نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْ ءٍ) ، (7) اما همه علوم بشری در ظواهر آن وجود ندارد چرا که چنین ادعایی خلاف بداهت است و آیه شریفه نیز قید لُبی دارد یعنی هر چیزی که در رابطه با هدایت بشر است در قرآن موجود است. (8)

بنابراین همان طور که گذشت استخراج علوم از قرآن صحیح نیست چون مبنای آن «وجود همه علوم در ظواهر قرآن است» و این مبنا مخدوش است. (9)

د: رابطه سازگارانه بین قرآن و علم

1- (1) . اولین بار فیثاغورث سپس فلوته خوس وار شمیدس به حرکت زمین معتقد شدند (شهرستانی، سید هبه الدین، اسلام و هیئت، ص 44.
2- (2) . یس/ 36.
3- (3) . رعد/ 2 و لقمان/ 10.
4- (4) . یس/ 38.
5- (5) . حج/ 5، مومنون/ 12 - 14.
6- (6) . حجر/ 22.
7- (7) . نحل/ 89.
8- (8) . برخی از مفسران تصریح کرده اند که مقصود آیه 89 سوره نحل بیان مسائل هدایتی است از جمله: المیزان، ج 14، ص 325؛ مجمع البیان، ج 4، ص 298؛ کشاف، ج 2، ص 21 و 31.
9- (9) . در این مورد ذیل مباحث آینده همین کتاب مطالب تکمیلی بیان می شود.