(علوم قرآن 2 ( اعجاز قرآن در علوم طبیعی و انسانی صفحه 345

و مرد یا مخلوط ژن ها و صفات، صحیح به نظر نمی رسد؛ چون تعبیر قرآن امشاج (مخلوطها) است و این تعبیر می تواند با مخلوط نطفه زن و مرد و مخلوط عناصر تشکیل دهنده نطفه سازگار باشد. به عبارت دیگر نطفه امشاج (نطفه ای که از مخلوطهاست) افراد و مصادیق مختلفی دارد؛ یک فرد آن مخلوط اسپرماتوزوئید و اوول است و یک فرد آن مخلوط شدن از عناصر مختلف تشکیل دهنده نطفه زن یا نطفه مرد است. پس جمع این معانی در تفسیر آیه اشکالی ندارد؛ همان طور که برخی مفسران و لغویان بدان اشاره مختصری کرده بودند. (1)

تذکر: بنابراین ترجمه های سه گانه ای که در صدر بحث از آیه 2 سوره دهر (از آیت الله مکارم شیرازی، استاد فولادوند و مرحوم الهی قمشه ای) نقل شدند؛ خالی از اشکال نیستند؛ چون بهتر بود آیه را این گونه ترجمه می کردند: «همانا ما انسان را از مخلوطهای نطفه آفریدیم».

مرحله پنجم: آفرینش انسان از علق

قرآن کریم مراحل مختلفی را در مورد خلقت یادآوری می کند که یکی از آنها مرحله «علق» است. این تعبیر شش بار و در پنج آیه به صورت های مختلف در قرآن به کار رفته است:

( اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ * خَلَقَ الْإِنْسانَ مِنْ عَلَقٍ ) ؛ (2)«بخوان به نام پروردگارت که (همه چیز را) آفرید؛ انسان را از خون بسته ی آویزان آفرید»؛

(...فَإِنّا خَلَقْناکُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَهٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَهٍ ثُمَّ مِنْ مُضْغَهٍ ...) ؛ (3)«پس (بنگرید:)

1- (1) . ر.ک: تفسیر نمونه، ج25، ص334 به بعد و التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج11، ص116.
2- (2) . علق، آیات1-2.
3- (3) . حج، آیه5.