(علوم قرآن 2 ( اعجاز قرآن در علوم طبیعی و انسانی صفحه 468

تقدم اخلاق بر اجرای حکم؛ آنجا که از قاتل با عنوان برادر یاد می کند و از عفو و گذشت سخن می گوید؛

این قانون عدالت کامل را مد نظر داشته است؛ زیرا اولاً در اجرای حکم دستور به رعایت تساوی بین جرم جزا دارد: «الحر بالحر...»؛ ثانیاً نسبت به تجاوز از حدود هشدار می دهد؛

در این قانون انسان نسبت به رفتار خود و جامعه مسئول است؛ زیرا علت برخود با قاتل را بقای حیات اجتماع معرفی می کند. این بدان معناست که قاتل علاوه بر جرم شخصی، مرتکب جرم عمومی نیز شده است و اگر با آن برخورد نشود به فساد جامعه منتهی می گردد؛ مجازات نکردن دیگری به جای فرد خطاکار؛ مفسرین یکی از مصادیق (فَمَنِ اعْتَدی بَعْدَ ذلِکَ ) را قصاص دیگری به جای قاتل بیان کرده اند. (1)

دوم) تأثیر اعجازآمیز قرآن در تحوّل قوانین جامعه عرب جاهلی

نقش قرآن در تحول فرهنگی و اجتماعی و تغییر قوانین، مقررات و عادات اعراب اعجازآمیز است. هیچ کتاب بشری ای نمی تواند چنین تغییر تاریخی ای را در فرهنگ و قوانین یک ملت ایجاد کند. این اعجاز تشریعی قرآن از نظر تاریخی است که توانست در جامعه عرب -بلکه جامعه بشری- انقلابی ایجاد کند و قوانین ضد بشری، ضد علم و ضد عقل عرب عصر جاهلی را با قوانین عالی موافق با عقل، عدل، علم و فطرت جایگزین کند.

آیت الله خویی نیز به این رویکرد در اعجاز تشریعی قرآن اشاره می کند و معتقد است بر اساس بدیهیات تاریخی، امت های قبل از اسلام در جهل و انحطاط در معارف و اخلاق به سر می بردند و گرفتار جنگ و خون ریزی بودند و حتی عادت