(علوم قرآن 2 ( اعجاز قرآن در علوم طبیعی و انسانی صفحه 92

دوری از تناقض و تزلزل و اعجاز محتوایی (معانی صحیح مورد تأیید عقل). (1)

بررسی: نکته جالبی که قطب الدین راوندی مطرح کرده آن است که قرآن ظرفیتی دارد که می تواند اعجازهای محتوایی بی شماری را در هر عصر عرضه کند و این مطلبی است که در یک قرن اخیر مورد توجه قرآن پژوهان -به ویژه در زمینه های متعدد اعجاز علمی- قرار گرفته است. اگرچه قرآن پژوهان قبل از راوندی وجوه مطرح شده توسط وی را ذکر کرده اند، اما اعجاز محتوایی، تکامل نظریه «زیبایی معنا» است که طبرسی مطرح کرده بود و بعدها مورد توجه ارباب علوم قرآن قرار گرفت.

قرن هفتم: تکرار نظریه های قبلی در اعجاز

اشاره

در این قرن دانشمندان به تکرار مطالب گذشتگان (درباره وجوه اعجاز قرآن) پرداخته اند و نظریه پردازی جدیدی صورت گرفته است؛ هرچند در برخی مصادیق و توضیحات نوآوری شده است.

در اینجا به برخی از این دانشمندان اشاره می کنیم.

1. فخر رازی (م 606)

این مفسر قرآن، دو کتاب جرجانی (دلائل الاعجاز و اسرار البلاغه) را در قالب یک کتاب خلاصه و به نام نهایه الایجاز فی درایه الاعجاز ارائه کرد. وی همچنین در تفسیر کبیر با شرح و بسط بسیار به اعجاز قرآن پرداخته است.

فخر رازی با اشاره به صرفه، اسلوب قرآن، عدم تناقض و اخبار غیبی قرآن درباره آوردن مثل قرآن، دو وجه را در اعجاز می پذیرد:

الف) برتری قرآن بر کلام سایر فصیحان؛