مسند فاطمه بنت الحسین علیهما السلام صفحه 11

نهاد دارای کارکرد اجتماعی ویژهای است که به نحو مستقل از اراده اعضاء به حیات خود ادامه میدهد . افراد به دنیا می آیند و از بین میروند در حالیکه نهاده ای اجتماعی نظیر : نهاد سیاسی ، نهاد اقتصادی ، نهاد خانوادگی و یا نهاد مذهبی پا برجا هستند ، هرچند در طول زمان تحولاتی پیدا کنند . نهاد بخشی از ساخت جامعه است و دارای نقش ویژهای در حیات

اجتماعی است و هنجارهایی به همراه دارد که گرایش به اجباری بودن دارد ، و در طی نسلهای متمادی ، هدفهای آشکاری را تعقیب می کند و ارزشهای خاصی را در محدوده خود پذیرفته است . این هنجارها و ارزشها در عین اینکه می توانند تحول یابند ، دارای وحدت و انسجام نیز هستند ، و در حقیقت نهاد اجتماعی مبیّن واقعیّتی است که در جامعه استقرار یافته است .

قسمت دوم

نهاد اجتماعی از استمرار و دوام در طول تاریخ برخوردار است ، چرا که نهادها مقاوم هستند و دارای سمبلهایی می باشند که پیوستگی و دوام میان خود را حفظ می نمایند . نهادها دارای قوالب رفتاری هستند که در سطح فردی بررفتار افراد جامعه تأثیر می گذارند والگوهای رفتاری آنها در بیشتر موارد مشخص می باشند . چنانکه اصول دین اسلام ما را با عقیده مندی به توحید ، نبوت ، امامت ، عدل و معاد به سلسله رفتارهای فردی بر می انگیزد که در جامعه تأثیر مستقیم دارند .

ایدهئولوژیهای معین نهادها ، کارکرد و موجودیت آنها را توجیه می کنند . ساخت هر نهادی ممکن است بسیار قاطع و خشن و یا قابل انعطاف و سست باشد. و کارکرد آنها به دو صورت «آشکار» و «مخفی» هستند که نقش آشکار به گونه ای علنی باز شناسی می شوند ، در حالیکه کارکردهای مخفی در حقیقت نتایج کارکردهای نهادی هستند که باز شناسی نمی شوند .

نهادی شدن الزاماً در ترکیب کاملاً نوینی ممکن است صورت نگیرد و به طور کلی منظّم به نهادهای قبلی و مستقر در جامعه گردد . چنانکه نهادی شدن فرهنگ

عاشورا با نهاد مذهبی تشیع به هم پیوسته است .