بانک جامع حضرت زهرا سلام الله علیها صفحه 2086

امام صادق علیه السلام فرمود : زوج رسول الله صلی الله علیه و آله علیا علیه السلام فاطمه علیهاالسلام علی درع له حطمیه تسوی ثلاثین درهما ؛ پیامبر صلی الله علیه و آله فاطمه علیهاالسلام را به یک زره حطمیه که ارزش آن به 30 درهم می رسید تزویج کرد . (33)

ب ) زره و چند چیز دیگر

و در روایت دیگری مهریه فاطمه علیهاالسلام را علاوه بر یک زره ، یک زیر انداز پوستی و یک پیراهن کهنه که از جنس برد بود می دانند . چنان چه عبدالله بن یعفور از امام صادق علیه السلام روایت کرده که فرمود : ان علیا تزوج فاطمه علیهاالسلام علی جرد برد ، و درع و فراش کان من اهاب کبش . (34)

ج ) پول نقد

دسته سوم مبلغی از سکه نقره رایج آن زمان را به عنوان مهریه مطرح کرده اند و نسبت به این مقدار باز سه روایت مختلف نقل شده : امام حسین علیه السلام فرمود : پیامبر صلی الله علیه و آله را به چهارصد و هشتاد درهم به علی تزویج کرد . (35)

هم چنین روایت شده است که چهارصد مثقال نقره بوده و گفته شده پانصد درهم بوده است . (36)

توضیح و بررسی

ظاهرا در این تردیدی نباشد که مهر فاطمه علیهاالسلام از پانصد درهم فراتر نرفته است ، حال یا این پانصد درهم نقره ، پول زره بوده است و یا حاصل مجموع پول زره و چند چیز دیگری که همراه زره به عنوان مهر فاطمه علیهاالسلام قرار گرفت . از این روی اگر چه ظاهرا اختلاف در پول نقد شده است ، اما این قابل توجیه می باشد . زیرا اگر فقط قیمت زره را در نظر بگیریم ممکن است اشکال شود که قیمت زره چهارصد درهم و یا زیر پانصد درهم بوده است . اما با در نظر گرفتن چند چیز دیگر که برد کهنه و زیر انداز بوده باشد ، برابر با پانصد درهم خواهد بود .

علامه مجلسی ضمن یادآوری روایت چهارصد و هشتاد درهم ، و چهارصد مثقال نقره ، و پانصد درهم صحیح تر است و سبب این اختلاف روایت جابر جعفی از امام باقر است که فرمود : کان صداق فاطمه علیهاالسلام برد حبرة و اهاب کبش علی عرار . و روی عن الصادق علیه السلام قال : کان صداق فاطمه علیهاالسلام درع حطمیة و اهاب کبش او جدی ؛ مهریه فاطمه علیهاالسلام پیراهنی بود از کتان بافت یمن و پوستی دباغی نشده و گیاهی خوشبو . هم چنین از امام صادق علیه السلام روایت شده که صداق فاطمه علیهاالسلام زره حطمیه و پوست دباغی نشده گوسفند یا شتر بود . (37) و دلیل آن که مهر حضرت فاطمه علیهاالسلام از پانصد درهم فراتر نرفته است همانا سیره و روش معصومین بویژه پیامبر بزرگوار اسلام صلی الله علیه و آله این بود که بر اساس پانصد درهم که به مهر السنة معروف گشت عمل می کردند .

امام جواد علیه السلام به هنگام خطبه و خواستگاری از ام الفضل دختر ماءمون مهر جده اش فاطمه علیهاالسلام را که پانصد درهم بود ، معین کرد . (38) مرحوم صدوق می نویسد : اگر خواستی ازدواج کنی پس بنگر مهری که قرار می دهی از پانصد درهم بیشتر نشود که همان مهر السنة باشد و بر همین مقدار پیامبر صلی الله علیه و آله با همسران خویش ازدواج کرد و بر همین اساس و پایه دختران خود را به شوهر داد ، بدین جهت مهر السنة مبلغ پانصد درهم گشت . . . (39) ممکن است گفته شود با توجه به روایت امام صادق علیه السلام که گفته بود : ارزش زره 30 درهم بوده چگونه با 400 درهم سازش دارد ؟ پاسخ می دهیم ؛ اولا در همه روایات به چنین چیزی اشاره نشده که ارزش زره 30 درهم بوده است و با این ممکن است زره به همان مقداری که عثمان خریداری کرد ، ارزش داشته باشد .