- سخن ناشر 1
- اشاره 3
- پیشگفتار 3
- سخنی با دانش پژوهان عزیز 4
- سخنی با اساتید محترم 5
- اشاره 6
- بخش اول: اعجاز قرآن 6
- اشاره 7
- تعریف اعجاز قرآن 7
- اشاره 7
- اهمیت و جایگاه اعجاز قرآن 7
- 1. کلیات 7
- ج) اعجاز قرآن و عدم تحریف آن 8
- ب) اعجاز قرآن و نبوت پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله) 8
- د) اعجاز قرآن و معارف آن 8
- الف) اعجاز قرآن و وجود خداوند 8
- کتاب شناسی اعجاز قرآن 9
- آثار پیشینیان درباره اعجاز قرآن 10
- چکیده 12
- پرسش 13
- منابع مطالعه و پژوهش 14
- اشاره 15
- مقدمه 15
- 2. تعاریف و مفاهیم 15
- تاریخچه کاربرد واژه معجزه و اعجاز 15
- اعجاز در لغت 16
- کاربرد قرآنی اعجاز 17
- اعجاز در اصطلاح 18
- شرایط و ویژگی های اعجاز 19
- ویژگی های دیگر قرآن 20
- برترین معجزه 20
- چکیده 21
- منابع مطالعه و پژوهش 22
- پرسش 22
- تحدّی در اصطلاح 23
- تحدّی در لغت 23
- 3. تحدّی قرآن 23
- اشاره 23
- آیات تحدّی و سیر نزول آنها 24
- اشاره 24
- الف) تحدّی در مکه 24
- ب) تحدّی در مدینه 25
- تحدّی در برتری سخن 27
- نقد نظریه بنت الشاطی 28
- جاودانگی تحدّی قرآن در کنار اعجاز 28
- چکیده 29
- پرسش 30
- منابع مطالعه و پژوهش 30
- اشاره 31
- پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله) و قرآن 31
- مقدمه 31
- 4. اعجاز قرآن از نگاه معصومین (علیهم السلام) 31
- اعجاز قرآن از منظر علی (علیه السلام) 32
- قرآن از منظر حضرت زهرا (علیها السلام) 34
- امام حسین (علیه السلام) و قرآن 35
- قرآن از منظر امام حسن مجتبی (علیه السلام) 35
- امام سجاد (علیه السلام) 36
- امام باقر (علیه السلام) 37
- امام صادق (علیه السلام) 37
- امام رضا (علیه السلام) 38
- امام کاظم (علیه السلام) 38
- امام هادی (علیه السلام) 39
- امام عسکری (علیه السلام) 39
- امام جواد (علیه السلام) 39
- چکیده 40
- امام عصر (عج) 40
- پرسش 41
- منابع مطالعه و پژوهش 42
- مقدمه 43
- اشاره 43
- 5. اذعان مشرکان نسبت به اعجاز قرآن 43
- 1. ولید بن مغیره 43
- 2. طفیل بن عمروالدوسی 45
- 3. نضربن حارث 46
- 4. عتبه بن ربیعه 47
- 5. انیس بن جناده 48
- چکیده 49
- پرسش 49
- منابع مطالعه و پژوهش 50
- مقدمه 51
- 6. اعجاز قرآن از نگاه دانشمندان شیعه 51
- 1. شیخ مفید 51
- اشاره 51
- 2. شیخ طوسی 52
- 3. محمدباقر مجلسی 53
- 5. علاّمه طباطبایی (رضی الله عنه) 55
- 4. علاّمه بلاغی 55
- 6. آیه الله خوئی (رضی الله عنه) 57
- 7. امام خمینی (رحمه الله) 58
- چکیده 59
- منابع مطالعه و پژوهش 60
- پرسش 60
- 7. اعجاز قرآن از نگاه علمای اهل سنّت 61
- 1. خطّابی 61
- اشاره 61
- 2. باقلانی 62
- 3. جرجانی 62
- 4. فخر رازی 63
- 5. زرکشی 64
- 6. سیوطی 65
- 7. رافعی 66
- چکیده 67
- پرسش 68
- منابع مطالعه و پژوهش 68
- مقدمه 69
- اشاره 69
- 8. وجوه اعجاز قرآن (شخصیت پیامبر (صلی الله علیه و آله) 69
- ویژگی امّی بودن پیامبر (صلی الله علیه و آله) 71
- اشاره 74
- امی بودن پیامبر از منظر روایات 74
- جریان حدیبیه 75
- نقد و بررسی 75
- چکیده 78
- پرسش 78
- منابع مطالعه و پژوهش 79
- ابعاد اعجاز بیانی قرآن 80
- مقدمه 80
- 9. وجوه اعجاز قرآن (اعجاز بیانی) 80
- اشاره 80
- مهم ترین بخش های اعجاز بیانی 81
- اشاره 81
- الف) گزینش کلمات 82
- ب) سبک و شیوه بیان 83
- ج) نظم آهنگ قرآن 84
- د) وحدت موضوعی (تناسب معنوی آیات) 86
- ه-) نکته ها و ظرافت ها 88
- چکیده 89
- پرسش 90
- منابع مطالعه و پژوهش 91
- 10. وجوه اعجاز قرآن (معارف عالی) 92
- مقدمه 92
- اشاره 92
- معارف 93
- قداست مقام انبیا (علیهم السلام) 95
- احکام 95
- جامعیت احکام اسلامی 97
- چکیده 99
- منابع مطالعه و پژوهش 100
- پرسش 100
- 11. وجوه اعجاز قرآن (خبرهای غیبی) 101
- اشاره 101
- مقدمه 101
- اشاره 103
- شأن نزول 103
- 1. خبر پیروزی رومیان بر ایرانیان 103
- 2. خبر پیروزی مسلمانان در جنگ بدر 104
- 3. وعده بازگشت پیروزمندانه به مکه 105
- 4. وعده ی حفاظت از قرآن 106
- 5. پیروزی دین اسلام بر دیگر ادیان 106
- چکیده 108
- پرسش 108
- منابع مطالعه و پژوهش 109
- 12. وجوه اعجاز قرآن (هماهنگی و عدم وجود اختلاف) 110
- اشاره 110
- موجبات اختلاف 112
- چکیده 116
- پرسش 116
- منابع مطالعه و پژوهش 117
- 13. وجوه اعجاز قرآن (اعجاز علمی) 118
- اشاره 118
- اشاره 119
- نمونه هایی از اشارات علمی در قرآن 119
- 1. رتق و فتق امور آسمانها و زمین 119
- 2. نقش کوه ها در استواری زمین 120
- 3. دشواری تنفّس با افزایش ارتفاع 121
- 4. آب؛ منشأ حیات 123
- 5. پوشش هوایی حافظ زمین 124
- چکیده 125
- پرسش 126
- منابع مطالعه و پژوهش 126
- مقدمه 128
- اشاره 128
- دلیل قرآنی قائلین به «صرفه» 128
- 14. وجوه اعجاز قرآن (نظریه صرفه) 128
- تفسیرهای سه گانه در تبیین دیدگاه «صرفه» 129
- «صرفه» از نگاه ابن حزم 130
- نقد رأی ابن حزم 131
- دیدگاه سید مرتضی 131
- نقد رأی سید مرتضی 131
- تفتازانی 132
- زملکانی 132
- دلایل مخالفان دیدگاه «صرفه» 132
- قاضی ابوبکر 133
- شهرستانی 133
- چکیده 134
- پرسش 135
- منابع مطالعه و پژوهش 135
- 1. مسیلمه کذّاب 136
- مقدمه 136
- 15. معارضان اعجاز قرآن 136
- اشاره 136
- 2. عبدالله بن مقفع 138
- 4. ابو العلاء معری 140
- 3. سجاح بنت حارث تمیمیه 140
- 5. ابوالطیب متنبّی 141
- تحلیل 141
- چکیده 142
- پرسش 143
- منابع مطالعه و پژوهش 143
- اشاره 144
- بخش دوم: صیانت قرآن از تحریف 144
- اشاره 145
- مقدمه 145
- 1. کلیات 145
- منشأ پیدایش شبهه تحریف 146
- کتاب شناسی تحریف 148
- کتاب شناسی خاصّ تحریف 149
- چکیده 150
- پرسش 151
- منابع مطالعه و پژوهش 152
- اشاره 153
- 2. تعاریف و مفاهیم 153
- تحریف در لغت 153
- تحریف در اصطلاح 155
- اقسام تحریف 156
- نکته دوَم 158
- نکته اوّل 158
- چکیده 159
- منابع مطالعه و پژوهش 160
- پرسش 160
- اشاره 161
- 3. دیدگاه عالمان شیعه 161
- مقدمه 161
- شیخ صدوق 162
- شیخ مفید 163
- شیخ طوسی 163
- علاّمه حلّی (رحمه الله) 164
- علاّمه طبرسی 164
- شیخ بهائی 165
- محقّق اردبیلی 165
- سید بن طاووس 165
- ملاّ محسن فیض کاشانی 166
- شیخ الفقهاء کاشف الغطاء 166
- محقّق تبریزی 167
- آیه الله خوئی 168
- علاّمه طباطبایی 168
- امام خمینی (رحمه الله) 169
- چکیده 170
- پرسش 170
- منابع مطالعه و پژوهش 171
- ابوالحسن اشعری 172
- 4. دیدگاه عالمان سنّی درباره مسئلهْ تحریف 172
- مقدمه 172
- اشاره 172
- عبدالله درّاز (معاصر) 173
- محمد مدنی (معاصر) 173
- تیجانی سماوی (معاصر) 174
- رحمت الله هندی 175
- تهمت های ناروا 176
- چکیده 178
- پرسش 179
- منابع مطالعه و پژوهش 180
- مقدمه 181
- اشاره 181
- 5. ادلّه نفی تحریف (دلایل عقلی) 181
- حکم بدیهی عقل 181
- دلیل تواتر (ضرورت تواتر متن قرآن) 183
- ناسازگاری تحریف با اعجاز قرآن 184
- شبهه 186
- پاسخ شبهه ی مذکور 186
- چکیده 187
- منابع مطالعه و پژوهش 188
- پرسش 188
- مقدمه 189
- 6. ادلّه نفی تحریف (دلایل قرآنی) 189
- اشاره 189
- آیه تحفیظ (حفظ ، ذکر) 189
- اشاره 189
- اشکال اوّل 191
- اشکال دوّم 191
- آیه نفی باطل 192
- اشاره 192
- اشکال 193
- آیات تنزیه کننده قرآن از ریب و تردید 193
- چکیده 195
- پرسش 196
- منابع مطالعه و پژوهش 196
- مقدمه 197
- اشاره 197
- 1. روایت امام باقر (علیه السلام) 197
- 7. ادلّه نفی تحریف (دلایل روایی) 197
- 2. روایت امام صادق (علیه السلام) 198
- 3. ترتیب مصحف در زمان ظهور حضرت مهدی (عج) 198
- 4. روایات عرض بر قرآن 199
- 5. حدیث ثقلین 201
- 6. روایات دال بر کامل بودن سوره ها 202
- 7. روایاتی که از «شأن نزول» تعبیر به «تنزیل» کرده اند 202
- چکیده 203
- پرسش 204
- منابع مطالعه و پژوهش 205
- مقدمه 206
- اشاره 206
- 8. مستشرقان و مسئله تحریف 206
- ادعای بلاشر، مبنی بر عدم ثبت آیات مکی در قرآن 207
- الف) عدم آگاهی پیامبر (صلی الله علیه و آله) از رسالتش 207
- اشاره 207
- نقد دیدگاه بلاشر 208
- ب) فقدان امکانات مادی 208
- ادعای «کازانوفا»؛ مبنی بر افزایش دو آیه در «قرآن» توسط ابوبکر 209
- اشاره 209
- اتهام «بول» (BUHL) به شیعیان، درباره اعتقاد به تحریف 210
- اشاره 210
- نقد 210
- جنجال گلدزیهر 211
- اشاره 211
- نقد 211
- نقد 212
- نقد 212
- چکیده 213
- پرسش 214
- منابع مطالعه و پژوهش 215
- اشاره 216
- 9. تحریف در عهدین 216
- مقدمه 216
- کتاب «عهدین» از نگاه محدث نوری 216
- اشاره 216
- نقد 216
- تحریف در نحوه گویش 217
- نگاهی گذرا به تاریخ عهدین 218
- اشاره 218
- پاسخ 219
- اشکال 219
- همگونی رویدادها در گذشته و حال 220
- اشاره 220
- چکیده 222
- پرسش 223
- منابع مطالعه و پژوهش 224
- اشاره 225
- اشاره 225
- مقدمه 225
- 10. تحریف نزد «حشویه» (1) 225
- 1. آیه «رجم» 225
- اشاره 226
- 2. آیه رغبت (اعراض) 226
- نقد 226
- تحلیل 227
- 3. آیه فراش 227
- 4. آیه جهاد 227
- 5. اشتمال قرآن بر یک میلیون و بیست و هفت هزار حرف! 228
- اشاره 228
- نقد 228
- اشاره 228
- 6. افزایش در مصحف عایشه 228
- نقد 229
- اشاره 229
- نقد 229
- 7. کاسته شدن دو آیه از سوره بینه! 229
- اشاره 230
- نقد 230
- 9. سوره احزاب، بزرگ تر از سوره بقره! 230
- 8. حذف دو آیه از مصحف 230
- اشاره 230
- نقد 231
- اشاره 231
- 10. سوره ای به اندازه سوره «برائت» وسوره ای دیگر، همانند «مسبحات» 231
- نقد 232
- چکیده 232
- پرسش 233
- منابع مطالعه و پژوهش 234
- اشاره 235
- 11. تحریف نزد حشویه (2) 235
- 11. از بین رفتن «قرآن» با کشته شدن حاملان آن 235
- اشاره 235
- نقد 235
- اشاره 236
- 12. حذف دو سوره «خلع» و «حفد» از مصاحفی غیر مصحف أبی 236
- 13. اجتهاد نابجا 236
- نقد 236
- اشاره 236
- نقد 237
- نقد 237
- 14. تبدیل یک حرف 238
- اشاره 238
- نقد 238
- تحلیل 238
- اشاره 238
- 15. افزودن یک «کلمه» 238
- 16. چهار کلمه نادرست! 239
- چکیده 243
- پرسش 243
- منابع مطالعه و پژوهش 244
- اشاره 245
- مقدمه 245
- 12. تحریف نزد اخباری ها (1) 245
- نقد 246
- نقد 247
- بررسی 249
- بررسی 250
- بررسی 250
- بررسی 251
- بررسی 253
- چکیده 254
- پرسش 255
- منابع مطالعه و پژوهش 255
- اشاره 256
- 13. تحریف نزد اخباری ها (2) 256
- مقدمه 256
- 1. روایات تفسیری 257
- 2. روایات مربوط به تحریف معنوی 258
- 4. روایات مربوط به ظهور حضرت حجت (عج) و آوردن «قرآن» جدید، برخلاف «قرآن» موجود 259
- 3. روایات حاکی از افتادگی برخی آیات 259
- 5. روایات بیانگر فضایل اهل بیت (علیهم السلام) در قرآن 260
- چکیده 262
- پرسش 263
- منابع مطالعه و پژوهش 264
- 1. رساله ای ناشناس 265
- اشاره 265
- 14. مهم ترین منابع قائلان به تحریف (1) 265
- مقدمه 265
- 2. کتاب «سقیفه» سلیم بن قیس هلالی 266
- 4. تفسیر ابوالجارود زیاد بن منذر مرحوب 267
- 3. کتاب «القرائات» احمد بن محمد سیاری 267
- 5. تفسیر منسوب به علی بن ابراهیم قمی 268
- 7. کتاب احتجاج طبرسی 269
- 6. کتاب «استغاثه» علی بن احمد کوفی 269
- چکیده 270
- پرسش 271
- منابع مطالعه و پژوهش 272
- 15. بررسی مهم ترین منابع قائلان به تحریف (2) 273
- 8. تفسیر منسوب به امام عسگری (علیه السلام) 273
- مقدمه 273
- اشاره 273
- 9. تفاسیر مقطوع الاسناد 274
- 10. کتاب الفرقان 277
- چکیده 278
- نقد 278
- پرسش 279
- منابع مطالعه و پژوهش 279
- ب) منابع فرعی (مهم ترین منابع فرعی) 280
- کتابنامه 280
- الف) منابع اصلی 280
سخن ناشر
کتاب آموزشی باید دارای متنی پویا و متناسب با دگرگونی هایی باشد که در ساختار دانش و رشته های علمی پدید می آید. تحوّلات اجتماعی، نیازهای نوظهور فراگیران و مقتضیات جدید دانش، اطلاعات، مهارت ها، گرایش ها و ارزش های نوینی را فرا می خواند که پاسخ گویی به آنها، ایجاد رشته های تحصیلی جدید و تربیت نیروهای متخصّص را ضروری می نماید. گسترش فرهنگ های سلطه گر جهانی و جهانی شدن فرهنگ، در سایه رسانه های فرهنگی و ارتباطی، مشکلات و نیازهای نوظهوری را پیش رو گذارده است که رویارویی منطقی با آنها، در پرتو آراستن افراد به اندیشه های بارور، ارزش های متعالی و رفتارهای منطقی ای امکان پذیر است. این مهم در قالب موقعیت های رسمی آموزشگاهی و با ایجاد رشته ها و متون جدید، گسترش دامنه آموزش ها و مهارت ها و تربیت سازمان یافته صورت می گیرد.
بالندگی مراکز آموزشی در گرو نظام آموزشی استوار، قاعده مند و تجربه پذیر است که در آن برنامه های آموزشی، متن های درسی و استادان، ارکان اصلی به شمار می آیند؛ همچنین استواری برنامه آموزشی به هماهنگی آن با نیاز زمان، استعدادِ علم آموزان و امکانات موجود، وابسته است; چنان که اتقان متن های درسی به ارائه تازه ترین دست آوردهای علم در قالب شیوه ها و فن آوری های آموزشی نوظهور است.
بازنگری متن ها و شیوه های آموزشی و به روز کردن آنها به حفظ نشاط علمی مراکز آموزشی کمک می رساند.