- سخن ناشر 1
- اشاره 3
- پیشگفتار 3
- سخنی با دانش پژوهان عزیز 4
- سخنی با اساتید محترم 5
- اشاره 6
- بخش اول: اعجاز قرآن 6
- اشاره 7
- تعریف اعجاز قرآن 7
- اشاره 7
- اهمیت و جایگاه اعجاز قرآن 7
- 1. کلیات 7
- ج) اعجاز قرآن و عدم تحریف آن 8
- ب) اعجاز قرآن و نبوت پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله) 8
- د) اعجاز قرآن و معارف آن 8
- الف) اعجاز قرآن و وجود خداوند 8
- کتاب شناسی اعجاز قرآن 9
- آثار پیشینیان درباره اعجاز قرآن 10
- چکیده 12
- پرسش 13
- منابع مطالعه و پژوهش 14
- اشاره 15
- مقدمه 15
- 2. تعاریف و مفاهیم 15
- تاریخچه کاربرد واژه معجزه و اعجاز 15
- اعجاز در لغت 16
- کاربرد قرآنی اعجاز 17
- اعجاز در اصطلاح 18
- شرایط و ویژگی های اعجاز 19
- ویژگی های دیگر قرآن 20
- برترین معجزه 20
- چکیده 21
- منابع مطالعه و پژوهش 22
- پرسش 22
- تحدّی در اصطلاح 23
- تحدّی در لغت 23
- 3. تحدّی قرآن 23
- اشاره 23
- آیات تحدّی و سیر نزول آنها 24
- اشاره 24
- الف) تحدّی در مکه 24
- ب) تحدّی در مدینه 25
- تحدّی در برتری سخن 27
- نقد نظریه بنت الشاطی 28
- جاودانگی تحدّی قرآن در کنار اعجاز 28
- چکیده 29
- پرسش 30
- منابع مطالعه و پژوهش 30
- اشاره 31
- پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله) و قرآن 31
- مقدمه 31
- 4. اعجاز قرآن از نگاه معصومین (علیهم السلام) 31
- اعجاز قرآن از منظر علی (علیه السلام) 32
- قرآن از منظر حضرت زهرا (علیها السلام) 34
- امام حسین (علیه السلام) و قرآن 35
- قرآن از منظر امام حسن مجتبی (علیه السلام) 35
- امام سجاد (علیه السلام) 36
- امام باقر (علیه السلام) 37
- امام صادق (علیه السلام) 37
- امام رضا (علیه السلام) 38
- امام کاظم (علیه السلام) 38
- امام هادی (علیه السلام) 39
- امام عسکری (علیه السلام) 39
- امام جواد (علیه السلام) 39
- چکیده 40
- امام عصر (عج) 40
- پرسش 41
- منابع مطالعه و پژوهش 42
- مقدمه 43
- اشاره 43
- 5. اذعان مشرکان نسبت به اعجاز قرآن 43
- 1. ولید بن مغیره 43
- 2. طفیل بن عمروالدوسی 45
- 3. نضربن حارث 46
- 4. عتبه بن ربیعه 47
- 5. انیس بن جناده 48
- چکیده 49
- پرسش 49
- منابع مطالعه و پژوهش 50
- 1. شیخ مفید 51
- 6. اعجاز قرآن از نگاه دانشمندان شیعه 51
- مقدمه 51
- اشاره 51
- 2. شیخ طوسی 52
- 3. محمدباقر مجلسی 53
- 5. علاّمه طباطبایی (رضی الله عنه) 55
- 4. علاّمه بلاغی 55
- 6. آیه الله خوئی (رضی الله عنه) 57
- 7. امام خمینی (رحمه الله) 58
- چکیده 59
- منابع مطالعه و پژوهش 60
- پرسش 60
- 7. اعجاز قرآن از نگاه علمای اهل سنّت 61
- 1. خطّابی 61
- اشاره 61
- 2. باقلانی 62
- 3. جرجانی 62
- 4. فخر رازی 63
- 5. زرکشی 64
- 6. سیوطی 65
- 7. رافعی 66
- چکیده 67
- پرسش 68
- منابع مطالعه و پژوهش 68
- مقدمه 69
- اشاره 69
- 8. وجوه اعجاز قرآن (شخصیت پیامبر (صلی الله علیه و آله) 69
- ویژگی امّی بودن پیامبر (صلی الله علیه و آله) 71
- اشاره 74
- امی بودن پیامبر از منظر روایات 74
- جریان حدیبیه 75
- نقد و بررسی 75
- چکیده 78
- پرسش 78
- منابع مطالعه و پژوهش 79
- 9. وجوه اعجاز قرآن (اعجاز بیانی) 80
- مقدمه 80
- ابعاد اعجاز بیانی قرآن 80
- اشاره 80
- مهم ترین بخش های اعجاز بیانی 81
- اشاره 81
- الف) گزینش کلمات 82
- ب) سبک و شیوه بیان 83
- ج) نظم آهنگ قرآن 84
- د) وحدت موضوعی (تناسب معنوی آیات) 86
- ه-) نکته ها و ظرافت ها 88
- چکیده 89
- پرسش 90
- منابع مطالعه و پژوهش 91
- 10. وجوه اعجاز قرآن (معارف عالی) 92
- مقدمه 92
- اشاره 92
- معارف 93
- قداست مقام انبیا (علیهم السلام) 95
- احکام 95
- جامعیت احکام اسلامی 97
- چکیده 99
- منابع مطالعه و پژوهش 100
- پرسش 100
- 11. وجوه اعجاز قرآن (خبرهای غیبی) 101
- اشاره 101
- مقدمه 101
- شأن نزول 103
- اشاره 103
- 1. خبر پیروزی رومیان بر ایرانیان 103
- 2. خبر پیروزی مسلمانان در جنگ بدر 104
- 3. وعده بازگشت پیروزمندانه به مکه 105
- 4. وعده ی حفاظت از قرآن 106
- 5. پیروزی دین اسلام بر دیگر ادیان 106
- چکیده 108
- پرسش 108
- منابع مطالعه و پژوهش 109
- 12. وجوه اعجاز قرآن (هماهنگی و عدم وجود اختلاف) 110
- اشاره 110
- موجبات اختلاف 112
- چکیده 116
- پرسش 116
- منابع مطالعه و پژوهش 117
- 13. وجوه اعجاز قرآن (اعجاز علمی) 118
- اشاره 118
- اشاره 119
- نمونه هایی از اشارات علمی در قرآن 119
- 1. رتق و فتق امور آسمانها و زمین 119
- 2. نقش کوه ها در استواری زمین 120
- 3. دشواری تنفّس با افزایش ارتفاع 121
- 4. آب؛ منشأ حیات 123
- 5. پوشش هوایی حافظ زمین 124
- چکیده 125
- پرسش 126
- منابع مطالعه و پژوهش 126
- دلیل قرآنی قائلین به «صرفه» 128
- اشاره 128
- مقدمه 128
- 14. وجوه اعجاز قرآن (نظریه صرفه) 128
- تفسیرهای سه گانه در تبیین دیدگاه «صرفه» 129
- «صرفه» از نگاه ابن حزم 130
- نقد رأی سید مرتضی 131
- دیدگاه سید مرتضی 131
- نقد رأی ابن حزم 131
- تفتازانی 132
- زملکانی 132
- دلایل مخالفان دیدگاه «صرفه» 132
- قاضی ابوبکر 133
- شهرستانی 133
- چکیده 134
- پرسش 135
- منابع مطالعه و پژوهش 135
- 1. مسیلمه کذّاب 136
- مقدمه 136
- 15. معارضان اعجاز قرآن 136
- اشاره 136
- 2. عبدالله بن مقفع 138
- 4. ابو العلاء معری 140
- 3. سجاح بنت حارث تمیمیه 140
- 5. ابوالطیب متنبّی 141
- تحلیل 141
- چکیده 142
- پرسش 143
- منابع مطالعه و پژوهش 143
- اشاره 144
- بخش دوم: صیانت قرآن از تحریف 144
- اشاره 145
- مقدمه 145
- 1. کلیات 145
- منشأ پیدایش شبهه تحریف 146
- کتاب شناسی تحریف 148
- کتاب شناسی خاصّ تحریف 149
- چکیده 150
- پرسش 151
- منابع مطالعه و پژوهش 152
- اشاره 153
- 2. تعاریف و مفاهیم 153
- تحریف در لغت 153
- تحریف در اصطلاح 155
- اقسام تحریف 156
- نکته دوَم 158
- نکته اوّل 158
- چکیده 159
- منابع مطالعه و پژوهش 160
- پرسش 160
- اشاره 161
- 3. دیدگاه عالمان شیعه 161
- مقدمه 161
- شیخ صدوق 162
- شیخ مفید 163
- شیخ طوسی 163
- علاّمه حلّی (رحمه الله) 164
- علاّمه طبرسی 164
- شیخ بهائی 165
- محقّق اردبیلی 165
- سید بن طاووس 165
- ملاّ محسن فیض کاشانی 166
- شیخ الفقهاء کاشف الغطاء 166
- محقّق تبریزی 167
- آیه الله خوئی 168
- علاّمه طباطبایی 168
- امام خمینی (رحمه الله) 169
- چکیده 170
- پرسش 170
- منابع مطالعه و پژوهش 171
- ابوالحسن اشعری 172
- 4. دیدگاه عالمان سنّی درباره مسئلهْ تحریف 172
- مقدمه 172
- اشاره 172
- عبدالله درّاز (معاصر) 173
- محمد مدنی (معاصر) 173
- تیجانی سماوی (معاصر) 174
- رحمت الله هندی 175
- تهمت های ناروا 176
- چکیده 178
- پرسش 179
- منابع مطالعه و پژوهش 180
- مقدمه 181
- اشاره 181
- 5. ادلّه نفی تحریف (دلایل عقلی) 181
- حکم بدیهی عقل 181
- دلیل تواتر (ضرورت تواتر متن قرآن) 183
- ناسازگاری تحریف با اعجاز قرآن 184
- شبهه 186
- پاسخ شبهه ی مذکور 186
- چکیده 187
- منابع مطالعه و پژوهش 188
- پرسش 188
- مقدمه 189
- 6. ادلّه نفی تحریف (دلایل قرآنی) 189
- اشاره 189
- آیه تحفیظ (حفظ ، ذکر) 189
- اشاره 189
- اشکال اوّل 191
- اشکال دوّم 191
- آیه نفی باطل 192
- اشاره 192
- اشکال 193
- آیات تنزیه کننده قرآن از ریب و تردید 193
- چکیده 195
- پرسش 196
- منابع مطالعه و پژوهش 196
- مقدمه 197
- اشاره 197
- 1. روایت امام باقر (علیه السلام) 197
- 7. ادلّه نفی تحریف (دلایل روایی) 197
- 2. روایت امام صادق (علیه السلام) 198
- 3. ترتیب مصحف در زمان ظهور حضرت مهدی (عج) 198
- 4. روایات عرض بر قرآن 199
- 5. حدیث ثقلین 201
- 6. روایات دال بر کامل بودن سوره ها 202
- 7. روایاتی که از «شأن نزول» تعبیر به «تنزیل» کرده اند 202
- چکیده 203
- پرسش 204
- منابع مطالعه و پژوهش 205
- مقدمه 206
- اشاره 206
- 8. مستشرقان و مسئله تحریف 206
- ادعای بلاشر، مبنی بر عدم ثبت آیات مکی در قرآن 207
- الف) عدم آگاهی پیامبر (صلی الله علیه و آله) از رسالتش 207
- اشاره 207
- نقد دیدگاه بلاشر 208
- ب) فقدان امکانات مادی 208
- ادعای «کازانوفا»؛ مبنی بر افزایش دو آیه در «قرآن» توسط ابوبکر 209
- اشاره 209
- اتهام «بول» (BUHL) به شیعیان، درباره اعتقاد به تحریف 210
- اشاره 210
- نقد 210
- جنجال گلدزیهر 211
- اشاره 211
- نقد 211
- نقد 212
- نقد 212
- چکیده 213
- پرسش 214
- منابع مطالعه و پژوهش 215
- اشاره 216
- 9. تحریف در عهدین 216
- مقدمه 216
- کتاب «عهدین» از نگاه محدث نوری 216
- اشاره 216
- نقد 216
- تحریف در نحوه گویش 217
- نگاهی گذرا به تاریخ عهدین 218
- اشاره 218
- پاسخ 219
- اشکال 219
- همگونی رویدادها در گذشته و حال 220
- اشاره 220
- چکیده 222
- پرسش 223
- منابع مطالعه و پژوهش 224
- اشاره 225
- اشاره 225
- مقدمه 225
- 10. تحریف نزد «حشویه» (1) 225
- 1. آیه «رجم» 225
- اشاره 226
- 2. آیه رغبت (اعراض) 226
- نقد 226
- تحلیل 227
- 3. آیه فراش 227
- 4. آیه جهاد 227
- 5. اشتمال قرآن بر یک میلیون و بیست و هفت هزار حرف! 228
- اشاره 228
- نقد 228
- اشاره 228
- 6. افزایش در مصحف عایشه 228
- نقد 229
- اشاره 229
- نقد 229
- 7. کاسته شدن دو آیه از سوره بینه! 229
- اشاره 230
- نقد 230
- 9. سوره احزاب، بزرگ تر از سوره بقره! 230
- 8. حذف دو آیه از مصحف 230
- اشاره 230
- نقد 231
- اشاره 231
- 10. سوره ای به اندازه سوره «برائت» وسوره ای دیگر، همانند «مسبحات» 231
- نقد 232
- چکیده 232
- پرسش 233
- منابع مطالعه و پژوهش 234
- اشاره 235
- 11. تحریف نزد حشویه (2) 235
- 11. از بین رفتن «قرآن» با کشته شدن حاملان آن 235
- اشاره 235
- نقد 235
- اشاره 236
- نقد 236
- 13. اجتهاد نابجا 236
- 12. حذف دو سوره «خلع» و «حفد» از مصاحفی غیر مصحف أبی 236
- اشاره 236
- نقد 237
- نقد 237
- 14. تبدیل یک حرف 238
- اشاره 238
- نقد 238
- تحلیل 238
- اشاره 238
- 15. افزودن یک «کلمه» 238
- 16. چهار کلمه نادرست! 239
- چکیده 243
- پرسش 243
- منابع مطالعه و پژوهش 244
- اشاره 245
- مقدمه 245
- 12. تحریف نزد اخباری ها (1) 245
- نقد 246
- نقد 247
- بررسی 249
- بررسی 250
- بررسی 250
- بررسی 251
- بررسی 253
- چکیده 254
- پرسش 255
- منابع مطالعه و پژوهش 255
- اشاره 256
- 13. تحریف نزد اخباری ها (2) 256
- مقدمه 256
- 1. روایات تفسیری 257
- 2. روایات مربوط به تحریف معنوی 258
- 4. روایات مربوط به ظهور حضرت حجت (عج) و آوردن «قرآن» جدید، برخلاف «قرآن» موجود 259
- 3. روایات حاکی از افتادگی برخی آیات 259
- 5. روایات بیانگر فضایل اهل بیت (علیهم السلام) در قرآن 260
- چکیده 262
- پرسش 263
- منابع مطالعه و پژوهش 264
- 1. رساله ای ناشناس 265
- اشاره 265
- 14. مهم ترین منابع قائلان به تحریف (1) 265
- مقدمه 265
- 2. کتاب «سقیفه» سلیم بن قیس هلالی 266
- 4. تفسیر ابوالجارود زیاد بن منذر مرحوب 267
- 3. کتاب «القرائات» احمد بن محمد سیاری 267
- 5. تفسیر منسوب به علی بن ابراهیم قمی 268
- 7. کتاب احتجاج طبرسی 269
- 6. کتاب «استغاثه» علی بن احمد کوفی 269
- چکیده 270
- پرسش 271
- منابع مطالعه و پژوهش 272
- 15. بررسی مهم ترین منابع قائلان به تحریف (2) 273
- 8. تفسیر منسوب به امام عسگری (علیه السلام) 273
- مقدمه 273
- اشاره 273
- 9. تفاسیر مقطوع الاسناد 274
- 10. کتاب الفرقان 277
- چکیده 278
- نقد 278
- پرسش 279
- منابع مطالعه و پژوهش 279
- ب) منابع فرعی (مهم ترین منابع فرعی) 280
- کتابنامه 280
- الف) منابع اصلی 280
پرسش
1. طبق روایتی می گویند امام صادق (علیه السلام) آیه کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّهٍ را به صورت «کنتم خیر أئمه» قرائت کرده اند؛ دو احتمال درباره این روایت وجود دارد؛ آنها را بیان کنید.
2. چنان که گفته شده است: در آیه «ابلاغ»، تعبیر «فی علی» و در آیه «اکمال»، تعبیر «بولایه علی بن ابی طالب» وجود داشته که بعدها حذف گردیده است. صحّت و سقم این گونه روایات را بررسی نمایید.
3. مفاد روایاتی که در اصول کافی نقل گردیده و محدّث نوری آنها را دلیل بر تحریف «قرآن» گرفته، چیست؟ توضیح دهید.
4. در مورد آیه سوم سوره «نساء» روایت کرده اند که علی (علیه السلام) فرموده است: «بین صدر و ذیل این آیه، یک سوم «قرآن» بوده و حذف شده است»!; این روایت را به لحاظ سند و محتوا مورد نقد و بررسی قرار دهید.
5. وجود سوره «ولایت» در «قرآن» و سپس حذف آن توسّط دشمنان ولایت، مدّعای چه کسی است؟ مفاد آن سوره کذایی چیست؟ وجه ابطال آن چگونه است؟
6. به نظر شما انگیزه اصلی مطرح کنندگان روایات، در باب تحریف چیست؟ تحلیل نسبتاً جامعی دراین باره ارائه دهید.
منابع مطالعه و پژوهش
1. صیانه القرآن من التحریف.
2. تفسیر آلاء الرحمن، ج1.
3. معرفت، التمهید، ج1 و2.
4. البرهان فی تفسیر القرآن، ج1.
5. معرفت محمدهادی، علوم قرآنی.