اعجاز قرآن و مصونیت از تحریف صفحه 278

نقد

با توجه به این که حجّاج سرگرم سیاست ظالمانه خود بود، بسیار عاجزتر و کوچک تر از آن بود که بتواند در امور دین و «قرآن» عظیم دخالت کرده، در آن دستبرد بزند.

ابن خطیب، این قصّه خیالی را از روایت عباد بن صهیب، به نقل از عوف در کتاب المصاحف (1) گرفته است; ولی پیشوایان علم حدیث، عباد را کاذب می دانند و فقط ابو داود به روایات او توجه نموده است (2).

امام حافظ (محمد بن حبان) می نویسد: «او مطالب منکر و ناشایست را از زبان افراد مشهور روایت می کرد؛ به گونه ای که حتی اگر مبتدیان در علم حدیث هم بشنوند، گواهی به مجعول بودن آن خواهند داد» (3).

بنابراین، کتاب الفرقان ابن خطیب مصری هم فاقد اعتبار و ارزش علمی است و هرگز نمی توان به روایات درج شده در آن، مبنی بر وجود تحریف در قرآن استناد نمود.

چکیده

1. تفسیر منسوب به امام عسکری (علیه السلام)، اثر مشترک ابو یعقوب، یوسف بن محمد بن زیاد و ابوالحسن، علی بن محمد بن سیار می باشد که - به ادعای خودشان - نزد امام حسن عسکری (علیه السلام) رفت و آمد داشتند و کسی که از آن دو روایت کرده، مفسر استرآبادی است. ابن غضائری می نویسد: «مفسر استرآبادی، ضعیف و کذّاب است».

2. تفسیرهایی که سند آنها قطعی است، تفسیرهای ارزشمندی هستند; ولی متأسفانه نسخه های اصلی این گونه تفسیرها از بین رفته، تنها خلاصه هایی بدون سند از آن باقی مانده است و چه بسا روایات آن، تقطیع، دگرگون و نامرتب شده باشد. مانند تفسیر ابونضر سمرقندی، تفسیر فرات بن ابراهیم بن فرات کوفی و تفسیر محمد بن عباس ماهیار.

3. در کتاب الفرقان، تألیف ابن الخطیب از علمای اهل سنت مصر با روایات و افسانه های

1- (1) . المصاحف، ابو داود سجستانی، ص49 و 50.
2- (2) . المغنی، ذهبی، ج2، ص326.
3- (3) . المجروحین من المحدّثین، ج2، ص164.