همایش های محورهای نورآوری در علوم قرآنی صفحه 15

14 - فضایل امام موهبتی الهی است

[الامام.... مخصوص بالفضل کلّه من غیر طلب منه و الا اکتساب بل اختصاص من المفضل الوهاب] (1)

«فضایلی که ویژه امام گشته، همه اش بدون درخواست او و غیر اکتسابی است، این فضایل از طرف فضیلت دهنده بخشنده ( خدای متعال) به امام اختصاص یافته است.»

این سخن به معنای جبر نیست بلکه مقصود فضایل ویژه امامت مثل عصمت و تأیید با روح القدس و مانند آن است که مواهب الهی است، و ظرفیت اخلاقی و علمی و روحی امام در نزول این مواهب الهی مؤثر است. آری تقوا، تزکیه نفس و عبادت های امام زمینه ساز الطاف الهی است.

15 - امام دارای شرح صدر الهامات علمی و توفیقات الهی:

[ ...و ان العبد اذا اختاره الله عزوجل لامور عباده شرح صدره لذلک و اودع قلبه ینابیع الحکمه و الهمه العلم الهاماً فلم یعی بعده بجواب ولایحیر فیه عن الصواب و هو معصوم موید موفق مسدد قد امن الخطایا و الزلل و العثار یخصّه الله عزوجل بذلک لیکون حجّته علی عباده و شاهده علی خلقه و ذلک: فضل الله یوتیه من یشائ و الله ذوالفضل العظیم] (2)

در حدیث دیگری از امام رضا(علیه السلام) روایت شده که:

«در حقیقت هنگامی که خدای متعال بنده ای را برای رسیدگی به کارهای بندگانش انتخاب می کند، شرح صدر (سینه ای گشاده و طاقت تحمل مشکلات) را در آن مورد به او عطا می کند، و منابع حکمت را در دل او به ودیعت می گذارد، و علم را به او الهام می کند بطوری که بعد از آن از جواب مسائل باز نمی ماند، و در مورد پاسخ صحیح حیران نمی شود، امام معصوم و مورد تأیید و با توفیق و استوار در انجام وظایف به تأیید الهی است که از خطا و لغزش ها مصون است. خدای متعال این ویژگی را به امام بخشید تا حجت خدا بر بندگانش و گواه بر آفریدگانش باشد، و این موهبت الهی است که به هر کس بخواهد عطا می کند و خدا دارای موهبتی عظیم است».

سوم: شیوۀ شناخت و تعیین امام معصوم:

1 - تعیین امام با نصب الهی است چرا که دست خرد انسانهای عادی از تعیین امام معصوم کوتاه است

عن الرضا(علیه السلام):

[ان الامامه اجل قدراً و اعظم شأناً و اعلی مکاناً و امنع جانباً و ابعد غوراً من ان یبلغها الناس بعقولهم او ینالوها بآرائهم او یقیموا اماماً باختیارهم] (3)

از امام رضا(علیه السلام) روایت شده است که:

1- (1) - عیون، همان، و کافی، ج 1، ص 201، و احتجاج، ج 2، ص 435، و غیبه نعمانی، ص 218.
2- (2) - عیون، ج 1، ص 220، و امالی، شیخ صدوق، ص 680، و کافی، همان.
3- (3) - عیون، ج 1، ص 216، و کمال الدین، ج 2، ص 675، و کافی، ج 1، ص 198، و بحارالانوار، ج 25، ص 120.