همایش های محورهای نورآوری در علوم قرآنی صفحه 17

از امام رضا(علیه السلام): روایت شده که فرمودند:

«چگونه ممکن است که مردم امام را برگزینند، در حالی که امام دانایی است که جهل در او راه ندارد و دعوتگری است که کوتاهی نمی کند، منبع پاکی و طهارت است و....»

این حدیث نیز اشاره به ناتوانی انسان از شناخت کامل صفات امامان است، پس اگر انسان عادی بخواهد امام انتخاب کند ممکن است به خطا برود و افراد غیر شایسته را انتخاب کند و پشیمان شود. همانطور که این مطلب گاهی در انتخاب رئیس جمهور کشورها اتفاق می افتد.

پس باید خدایی که از اسرار جهان و انسان آگاه است و ظرفیت ها و شایستگی های افراد را می داند، و امام معصوم و اعلم و پاک را می شناسد، اقدام به انتخاب امام کند.

چهارم: ویژگی های پیشوای امت:

1 - آگاه ترین مردم

[اعلم الناس ] (1)

[مخصوص بالعلم ] (2)

[الامام عالم لایجهل] (3)

امام وظایفی سنگین در رابطه با مردم و دین برعهده دارد که در این رابطه آگاهی از علوم مختلفی برای او ضروری است، و حتی لازم است دانشمندترین فرد زمان خویش باشد. و از انجا که علم او الهی است با جهل آمیخته نمی شود. (در مورد علم امام و منابع آن در مباحث قبلی مطالبی بیان شد.)

2 - داورترین مردم

[احکم الناس] (4)

در قرآن کریم مقام داوری را از مقامات پیامبران برشمرده است(5) که البته از مقامات اجرایی و امامت ایشان است.

یکی از مقامات امام مقام قضاوت و داوری بین مردم است و امام قضات جامعۀ اسلامی را نصب می کند و براساس عدالت بین مردم قضاوت و حکم می کند، از این رو لازم است که امام داورترین مردم باشد.

3 - خود نگهدارترین و با تقواترین مردم

[اتقی الناس] (6)

خود نگهداری و تقوای امام، در بالاترین مرتبه قرار دارد بطوری که ایشان هیچ گناهی مرتکب نمی شود و به درجه عصمت رسیده است. آری امام کاملاً آگاه است و همچون کسی است که خود را در بالای کوهی بر لب پرتگاهی می بیند که هرگونه گناه موجب سقوط او می شود از این رو کاملاً خود نگهداری می کند.

4 - صبورترین و حلیم ترین مردم

[احلم الناس ] (7)

[موسوم بالحلم] (8)

1- (1) - عیون اخبار الرضا(علیه السلام)، صدوق، ج 1، ص 212، و خصال، ج 2، ص 527، بحار، ج 25، ص 116.
2- (2) - عیون، ج 1، ص 219، و کمال الدین، ج 2، ص 678، و معانی الاخبار، ص 98، و بحار، ج 25، ص 124.
3- (3) - عیون، ج 1، ص 220، و معانی، ص 100، و کمال الدین، ج 2، ص 678، و کافی، ج 1، ص 201، و بحار، همان.
4- (4) - عیون، ص 212، معانی، ص 102، و بحار، ج 25، ص 116.
5- (5) - ص / 26، مائده / 42 و 48، نساء / 65.
6- (6) - عیون، همان، معانی، همان، بحار، همان.
7- (7) - همان ها.
8- (8) - عیون، ج 1، ص 219، و معانی، ص 98، و بحار، ج 25، ص 124.