همایش های محورهای نورآوری در علوم قرآنی صفحه 35

محورهای نوآوری در علوم قرآنی

حجت الاسلام دکتر محمدعلی رضایی اصفهانی(1)

مقدمه

«تحول» و «نوآوری» همواره به عنوان یکی از نیازها و ضرورت های اصیل جامعۀ بشری مطرح بوده و به صورت های مختلف نمود پیدا کرده است. جمیع اختراعات و ابداعات بشر در حوزه های مختلف «معرفتی»، «صنعتی» و... همه و همه مرهون همین امر یعنی«ضرورت نوآوری» است.

این مهم در رشتۀ علوم و معارف قرآنی نیز مخصوصاً در وضعیت کنونی کاملاً مشهود است. در حال حاضر رشتۀ علوم قرآنی به معنای عام که شامل تفسیر نیز می شود، در محیطهای علمی خصوصاً دانشگاهی دچار نوعی بن بست شده است. به جای آنکه تلاش ها در راستای طرح نظریه های جدید وابتکاری و همچنین ایجاد فضاهای جدید برای تحقیقات در رشته علوم قرآنی صورت گیرد، عموماً به تاریخ علوم قرآنی پرداخته می شود. عمده فعالیت های صورت گرفته در این رشته مصروف رصد کردن نظریه هایی است که در این عرصۀ مطالعاتی ارائه شده است و این به معنای دور ماندن از ابداع نظریه های جدید و نوآورانه در مباحث مربوط به علوم و معارف قرآنی است.

در این وضعیت ضروری است برای خروج از بن بست موجود و زنده ماندن در دنیای معاصر، به دنبال کشف، طراحی و ساخت نظریه هایی بود که زمینۀ فعال سازی علوم قرآنی را درعرصه های مختلف معرفتی فراهم می سازند.

مقال حاضر برآنست تا محورهایی از علوم قرآنی را که نیازمند به تحول و نوآوری هستند در سه حوزۀ «پژوهش»، «آموزش» و «ترویج» مورد اشاره قرار دهد.

محورهای نوآوری درعرصه پژوهش

1. نظریه پردازی در علوم قرآنی

اشاره

اولین محور پیشنهادی توجه کافی به نظریه پردازی های صورت گرفته در علوم قرآن است. از جمله پیشگامان این بحث، می توان از استاد معرفت یاد کرد. ایشان در حوزۀ علوم قرآن نظریه های مبتکرانه