بازپژوهی تحریف ناپذیری قرآن صفحه 191

پس، تبدیل و تحریف قرآن معنوی است. از این رو، آن چه در برخی روایات از قول امام باقر و امام صادق نقل شده مبنی بر این که «أمّا الکتاب فحرّفوه»، مراد تحریف از جهت معنا و تفسیر است که از آن به تحریف معنوی تعبیر می کنند.

نکتۀ دوم: اختلاف از جهت ترتیب سور و آیات

قرآن موجود نزد امیرالمومنین علیه السلام از جهت ترتیب سوره ها و آیات با قرآن موجود نزد ابوبکر متفاوت بود؛ زیرا، حضرت ترتیب را به صورت کامل رعایت نموده بود. علاّمه طباطبایی رحمه الله در این باره آورده است:

أنّ جمعه علیه السلام القرآن وحمله إلیهم وعرضه علیهم لا یدلّ علی مخالفه ما جمعه لما جمعوه فی شیء من الحقائق الدینیه الأصلیه أو الفرعیه إلاّ أن یکون فی شیء من ترتیب السور أو الآیات من السور التی نزلت نجوماً بحیث لا یرجع إلی مخالفه فی بعض الحقائق الدینیه؛(1)

این که امیرالمؤمنین علیه السلام قرآن را گردآورد و به آنان عرضه کرد، دلالت ندارد بر این که مصحفی که به آنان ارائه فرمود، در اصول یا فروع و حقایق دینی با مصحفی که آنان داشتند، مخالف بود؛ مگر آن که در ترتیب سوره ها و آیاتی که به صورت تدریجی نازل شده بود، مصحف امیر المؤمنین علیه السلام با مصحف آنان اختلاف داشت؛ بی آن که با حقایق دینیه اندک اختلافی داشته باشد.

علاّمه طباطبایی علیه السلام در این سخن خود اختلاف در ترتیب سوره ها و