بازپژوهی تحریف ناپذیری قرآن صفحه 21

دیگر، قابلیت اختلاف ندارد. روشن است که این ملاک در مسأله تحریف وجود ندارد؛ در نتیجه، تنها دلیل بطلان این قسم، همان اجماع است و اگر مسالۀ اجماع بر عدم تحریف مطرح نبود، قسم پنجم نیز مورد اختلاف علما واقع می شد.

از آنجا که مفهوم و گسترۀ کلمه «ضروری» در کتاب های فقهی و اصولی به درستی تبیین نشده است، ما در بحث اجتهاد و تقلید به مناسبت اجتهاد در ضروریات و عدم آن، ملاک ضروری را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده ایم، سزوار است برای درک صحیح از «ضروری» به آنجا مراجعه شود.

قسم ششم: تحریف به نقیصه

دربارۀ قسم ششم تحریف قرآن - تحریف به کاستی قرآن - در میان علما اختلاف نظر دیده می شود.

محقق خویی رحمه الله در این باره می نویسد:

السادس: «التحریف بالنقیصه، بمعنی أنّ المصحف الذی بأیدینا لا یشتمل علی جمیع القرآن الذی نزل من السماء، فقد ضاع بعضه علی الناس».

والتحریف بهذا المعنی هو الذی وقع فیه الخلاف فأثبته قوم ونفاه آخرون.

نوع ششم از تحریف در قرآن، کاستن از قرآن است؛ به این معنی که قرآن موجود نزد ما، همۀ قرآن نازل شده بر نبی اکرم صلی الله علیه و آله نیست؛ بلکه بخشی از آن از بین رفته و به دست ما نرسیده است.