بازپژوهی تحریف ناپذیری قرآن صفحه 39

دیدگاه علاّمه طبرسی رحمه الله

طبرسی رحمه الله - متوفای 548 ق - در مقدّمه مجمع البیان همان دیدگاه سیّد مرتضی رحمه الله و شیخ طوسی رحمه الله را نقل و پذیرفته است. ایشان در این رابطه چنین نگاشته است:

الکلام فی زیاده القرآن ونقصانه فإنّه لا یلیق بالتفسیر فأمّا الزیاده فیه فمجمع علی بطلانها وأما النقصان منه فقد روی جماعه من أصحابنا وقوم من حشویه العامّه أنّ فی القرآن تغییراً أو نقصاناً والصحیح من مذهب أصحابنا خلافه وهو الذی نصره المرتضی رحمه الله.(1)

البته به نظر ایشان همان گونه که گذشت، مرجع ضمیر «به» با توجه به وجود قرائن در کلام، «تفسیر» است و نه «قرآن».

دیدگاه علاّمه حلی رحمه الله

آیت الله فاضل قدس سره در کتاب مدخل التفسیر دیدگاه ایشان را مطرح نکرده است؛ با این حال، سزاوار است به آن اشاره کنیم.

علاّمه حلّی رحمه الله - متوفّای 726 ق - در پاسخ به پرسش هایی که دربارۀ تحریف قرآن کریم مطرح شده، چنین نگاشته است:

الحقّ أنّه لا تبدیل ولا تأخیر ولا تقدیم فیه وأنّه لم یزد ولم ینقص؛(2)

حقّ آن است که نه تبدیلی در قرآن واقع شده، نه تأخیر و