بازپژوهی تحریف ناپذیری قرآن صفحه 48

بخشی از قرآن نبوده و بلکه از تفسیر و بیان قرآن بوده است. در این صورت، تحریف تنها از جهت معنوی خواهد بود و نه از جهت لفظ. اینکه در روایت می گوید «حرّفوه و غیرّوه» - قرآن را تحریف کردند و تغییر دادند - یعنی تفسیر و تأویل آن را تحریف کردند و بر خلاف معنای اصلی تغییر دادند. بنابراین، در روایاتی که امامان علیهم السلام فرمودند «کذا نزلت» - اینگونه نازل شده - یعنی آیۀ مورد نظر به این معنا و تفسیر نازل شده است نه آن که به آن لفظ نازل شده باشد. روایتی که کافی از امام باقر علیه السلام نقل نموده بر آنچه گفتیم دلالت می کند؛ در این روایت امام علیه السلام فرموده است: «شاهد اینکه مخالفین ما کتاب خدا را کنار گذاشتند، این است که حروف قرآن را حفظ نمودند و استوار کردند، اما حدود و معانی آن را دگرگون کردند؛ آنان قرآن را روایت می کنند، اما رعایت نمی نمایند و کسانی که تنها به حفظ ظاهر الفاظ و حروف قرآن، دل خوش کرده اند، جاهلند؛ چرا که فریفتۀ ظواهر می شوند، اما علما از این که معانی واقعی قرآن را رعایت نمی کنند، اندوهگین می شوند».

هم چنین آنچه اهل سنت نقل کرده اند مبنی بر این که علی علیه السلام ناسخ و منسوخ قرآن را در مصحف خود گردآوری کرده بود، بر آنچه گفتیم دلالت دارد؛ زیرا، آشکار است که حکم به نسخ آیه، از باب تفسیر و بیان است و جزئی از قرآن نیست.

نتیجۀ کلام فیض رحمه الله این است که اگر تحریفی در قرآن واقع شده باشد، تحریف معنوی است و نه لفظی؛ هم چنین بر فرض آن که روایات تحریف صحیح باشد، اخلالی در معانی قرآن ایجاد نکرده است.

البته ایشان به عبارت و احادیث تحریف در کتاب وافی و تفسیر