بازپژوهی تحریف ناپذیری قرآن صفحه 97

قوله علیه السلام «إنّ عنده القرآن کلّه إلخ» الجمله وإن کانت ظاهره فی لفظ القرآن ومشعره بوقوع التحریف فیه لکن تقییدها بقوله:

«ظاهره وباطنه» یفید أنّ المراد هو العلم بجمیع القرآن من حیث معانیه الظاهره علی الفهم العادی ومعانیه المستبطنه علی الفهم العادی وکذا قوله فی الروایه السابقه: «وما جمعه وحفظه إلخ» حیث قیّد الجمع بالحفظ فافهم...؛(1)

این بخش از سخن امام که می فرماید: همۀ قرآن نزد اوست... هرچند ظهور در لفظ قرآن دارد و مشعر بر وقوع تحریف در قرآن است، اما مقیّد کردن آن به «ظاهره و باطنه» نشانگر این است که منظور حضرت، علم به جمیع قرآن از جهت معانی ظاهری اش برای فهم عادی و معانی مستنبطۀ آن برای فهم عادی است. هم چنین است آن بخش از سخن امام علیه السلام در روایت اول که فرموده است «کسی قرآن را گردآوری و حفظ نکرد...» و گردآوری به حفظ مقیّد شده است.

بنا بر دیدگاه علامه طباطبایی رحمه الله از آن جا که جمع قرآن به «حفظ» مقید شده، معلوم می گردد که مراد از «جمع»، جمع معانی باطنی قرآن است و نه گردآوری الفاظ و معانی ظاهری قرآن به تنهایی.