- سخن مجمع 1
- مقدّمه 4
- پیشگفتار 12
- بخش اول: دلایل حفظ قرآن از تحریف 15
- نکتۀ اوّل: علاقۀ شدید امّت اسلام به قرآن 15
- اشاره 15
- نکتۀ دوّم: تقدیر الهی در حفظ قرآن و صیانت آن از تحریف 17
- اشاره 20
- اشکال اوّل 20
- سه اشکال 20
- اشکال دوّم 22
- اشکال سوّم 23
- اشاره 23
- الف: تشویق به تلاوت و حفظ قرآن 23
- نکتۀ سوم: اقدامات رسول اکرم (علیهما السلام) برای مصونیّت قرآن از تحریف 23
- ب: تدوین قرآن 27
- ج: جمع کردن قرآن 28
- روایاتی چند پیرامون جمع شدن قرآن در عصر پیامبر (علیهما السلام) 29
- اشاره 36
- نکتۀ چهارم: تأکید سنّت نبوی بر سلامت قرآن از تحریف 36
- پنجم: دقّت و مواظبت مسلمانان در حفظ قرآن کریم 38
- اشاره 41
- معنای لغوی تحریف 41
- نکتۀ اوّل: معنای لغوی و اصطلاحی تحریف 41
- بخش دوّم: افسانۀ تحریف در قرآن 41
- معنای اصطلاحی تحریف 42
- نکتۀ دوّم: تصریحات علمای اسلام بر سلامتی قرآن از تحریف 45
- نکتۀ سوّم: نفی تحریف در مذاهب دیگر 60
- نکتۀ چهارم: بررسی نمونه هایی از روایات تحریف در کتابهای اهل سنّت و جواب آنها 70
- اشاره 70
- دسته اوّل: 70
- اشاره 70
- الف: آیات و سوره ها 71
- 1 - سورۀ احزاب معادل سورۀ بقره بوده است! 71
- 2 - لو کان لابن آدم و ادیان... 72
- 3 - دو سورۀ خلع و حفد 73
- 4 - آیۀ رجم 74
- 5 - آیۀ جهاد 76
- ب: نسخ و نسخ تلاوت 76
- دسته دوّم: روایات دالّ بر خطا، لحن و تغییر 83
- پنجم: روایات موجود در کتابهای امامیّه: 92
- طایفۀ اوّل: روایاتی که در آنها لفظ «تحریف» آمده است 92
- اشاره 92
- طایفۀ دوّم: روایاتی که دلالت می کند بر این که در بعضی از آیات قرآن، اسامی ائمّه (علیهم السلام) بوده و حذف شده است 94
- طایفۀ سوّم: روایاتی که توهّم وقوع تحریف در قرآن را ایجاد می کنند 99
- ششم: تصریحات ائمۀ اطهار (علیهم السلام) و تشویق آنان به ارتباط با قرآن موجود 103
- هفتم: چه کسانی در پشت سر جریان شیوع دهندۀ شبهۀ تحریف قرار دارند؟ 115
- اشاره 115
- 1 - دشمنان خارجی 116
- 2 - وهّابیّت 120
- هشتم: خلاصه ای از دیدگاه اسلام دربارۀ قرآن کریم 122
- نهم: موضع اهل بیت (علیهم السلام) در قبال قرآن در طول تاریخ 123
- اشاره 123
- اوّل: به کارگیری نصوص قرآن برای اهداف سیاسی 123
- دوّم: استفاده از نصوص قرآنی برای تأیید فرقه ها و گرایشات مذهبی، کلامی و فلسفی! 126
- 1 - عقیدۀ تجسیم و تشبیه 128
- سوّم: جمود در تعامل با معانی حرفی الفاظ قرآن کریم 128
- اشاره 128
- 3 - اعتقاد به ارتکاب معاصی و گناهان توسّط پیامبران (علیهما السلام) 129
- چهارم: تأویلات باطنی فاسد 131
- پنجم: تفسیر به رأی قرآن 133
- ششم: اعتماد بر روایات اسرائیلی در تفسیر قرآن! 135
- هفتم: متأثّر شدن تفسیرها از منقولات یهودی 136
- اشاره 136
- 1 - کعب الأحبار 138
- 2 - تمیم بن اوس دارمی 139
- 3 - وهب بن منبّه 140
- نمونه هایی از اسرائیلیّات در تفسیرهای مسلمانان 140
- چکیدۀ بحث 142
ب: تدوین قرآن
رسول خدا (علیهما السلام) عدّۀ از صحابه را برای کتابت قرآن مهیّا کرده بود. این عدّه آنچه را که آن حضرت برایشان از زبان وحی إملا می کرد، می نوشتند و آنان را برای این کار سازماندهی و درجه بندی کرده بود. از زید بن ثابت نقل شده است:
«پیش رسول خدا (علیهما السلام) بودیم و قرآن را در رقعه ها تألیف می کردیم».(1)
مورّخان، اسامی کاتبان وحی را ثبت کرده اند و برخی، تعداد آنان را به 42 مرد رسانده اند. رسول خدا (علیهما السلام) به محض نزول وحی به کاتبان دستور می داد که آن را بنویسند.
براء، روایت کرده است:
«هنگامی که نازل شد: لاَّ یَسْتَوِی الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ...(2) رسول خدا (علیهما السلام) به من فرمود: زید را فرا بخوان و بگو که قلم، کاغذ و لوح را بیاورد. سپس به زید فرمود: بنویس لاَّ یَسْتَوِی.(3)
1- (1) - مستدرک: 611/2.
2- (2) - نساء (4):95.
3- (3) - کنزالعمّال: ج 2، ح 4340.