- سخن مجمع 1
- اشاره 18
- روایاتی که به جمع آوری قرآن در زمان ابوبکر اشاره می کند 21
- اشاره 39
- بررسیحالت اوّل: احتمال وقوع تحریف در زمان شیخین به صورت تصادفی 40
- بررسی حالت سوّم: وقوع تحریف در زمان عثمان 46
- بررسی حالت چهارم: وقوع تحریف در زمان بنی امیّه 48
- قسم اوّل: روایاتی که سوره یا آیاتی را ذکر کرده 67
- اوّل: موضعگیری در قبال روایات تحریفی که در منابع عامّه آمده است 67
- الف: سورۀ احزاب، معادل سورۀ بقره است 67
- اشاره 67
- اشاره 67
- ب: لو کان لابن آدم و ادیان... 68
- ج: سوره های خلع و حفد 70
- د: آیۀ رجم 71
- ه- : آیۀ جهاد 73
- و: آیۀ رضاع کبیر در ده مرتبه 73
- اقسام نسخ و چگونگی نسخ تلاوت 76
- بطلان نسخ تلاوت 80
- قسم دوّم: روایاتی که بر لحن (اشتباه نحوی) و تغییر دلالت می کنند. 82
- قسم سوّم: روایاتی که بر زیاده دلالت می کنند. 88
- اشاره 91
- دسته اوّل: روایاتی که در آنها لفظ «تحریف» به کار رفته است: 91
- دستۀ دوّم: روایاتی که می گوید: بعضی از آیات، شامل اسامی ائمّه(علیهم السلام) بوده و این اسامی حذف شده است: 92
- دستۀ سوّم: روایاتی که توهّم وقوع تحریف به زیاده و نقصان در قرآن را ایجاد می کنند: 96
- دستۀ چهارم: روایاتی که می گوید در قرآن اسامی مردان و زنانی بوده است که حذف شده است: 99
- سوّم: چرا محدّثان، این روایات را در کتابهای معتبر نقل کرده اند، در حالی که بیانگر آرا و نظرات آنان نبوده است؟ 101
- چکیدۀ بحث 113
و ایمان به این که تمام آنچه را محمد بن عبدالله آورده است، حقّ مبین است. و آنچه را که پیامبر آورده و تمام آنچه را که انبیا و پیامبران قبل از او آورده اند، تصدیق کنیم و کتاب صادق و عزیزی را که هیچ باطلی در آن راه نیافته است، تصدیق نماییم و بدانیم که قرآن بر تمام کتابها هیمنه و حکومت دارد و از ابتدا تا انتهای آن، حقّ است و به محکم و متشابه آن و خاص و عام آن و وعده و وعید آن و ناسخ و منسوخ آن و قصّه ها و اخبار آن ایمان داریم و هیچ یک از خلایق قادر نیستند که مثل آن را بیاورند.
بدین ترتیب، موضع صریح و روشن اهل بیت(علیهم السلام) نسبت به این قرآنی که در دسترس ماست و عدم تحریف به زیاده یا نقصان آن، برای شخص خردمند روشن می شود.
چکیدۀ بحث
در خلال بررسی ادلّۀ روایی و تاریخی و با توجّه به آنچه طبیعت اشیاء اقتضا دارد، ثابت شد که قرآن کریم مورد اهتمام ویژۀ مسلمانان بوده و همین، مانع از ایجاد هرگونه تحریفی در آن می شده و اینقرآن به مثابۀ قانون اساسی و منبع اصلی فرهنگ، سیاست و عقاید مسلمین بوده است.
علاوه براین، ثابت شد که قرآن در عهد رسول خدا(صلی الله علیه و آله) جمع آوری و تدوین شده است؛ زیرا آن حضرت(صلی الله علیه و آله) از تاریخ انبیای گذشته آگاهی داشت و می دانست که چگونه تحریف کنندگان،کتابهای آسمانی انبیا را تحریف کرده اند و چه بسا این