- سخن مجمع 1
- اشاره 18
- روایاتی که به جمع آوری قرآن در زمان ابوبکر اشاره می کند 21
- اشاره 39
- بررسیحالت اوّل: احتمال وقوع تحریف در زمان شیخین به صورت تصادفی 40
- بررسی حالت سوّم: وقوع تحریف در زمان عثمان 46
- بررسی حالت چهارم: وقوع تحریف در زمان بنی امیّه 48
- اشاره 67
- اشاره 67
- قسم اوّل: روایاتی که سوره یا آیاتی را ذکر کرده 67
- الف: سورۀ احزاب، معادل سورۀ بقره است 67
- اوّل: موضعگیری در قبال روایات تحریفی که در منابع عامّه آمده است 67
- ب: لو کان لابن آدم و ادیان... 68
- ج: سوره های خلع و حفد 70
- د: آیۀ رجم 71
- و: آیۀ رضاع کبیر در ده مرتبه 73
- ه- : آیۀ جهاد 73
- اقسام نسخ و چگونگی نسخ تلاوت 76
- بطلان نسخ تلاوت 80
- قسم دوّم: روایاتی که بر لحن (اشتباه نحوی) و تغییر دلالت می کنند. 82
- قسم سوّم: روایاتی که بر زیاده دلالت می کنند. 88
- دسته اوّل: روایاتی که در آنها لفظ «تحریف» به کار رفته است: 91
- اشاره 91
- دستۀ دوّم: روایاتی که می گوید: بعضی از آیات، شامل اسامی ائمّه(علیهم السلام) بوده و این اسامی حذف شده است: 92
- دستۀ سوّم: روایاتی که توهّم وقوع تحریف به زیاده و نقصان در قرآن را ایجاد می کنند: 96
- دستۀ چهارم: روایاتی که می گوید در قرآن اسامی مردان و زنانی بوده است که حذف شده است: 99
- سوّم: چرا محدّثان، این روایات را در کتابهای معتبر نقل کرده اند، در حالی که بیانگر آرا و نظرات آنان نبوده است؟ 101
- چکیدۀ بحث 113
«این روایت، شاذ و جعلی است. (1)
برای اثبات جعلی بودن این دو روایت، استدلال کرده اند به آنچه در قرائت عاصم، از زر بن حبیش، از عبدالله بن مسعود روایت شده که در آن فاتحه و معوّذتان آمده است و اگر ابن مسعود، این سوره ها را جزء قرآن نمی دانست، آنها را برای زر بن حبیش قرائت نمی کرد و طریق قرائت وی، از نظر علما صحیح است. (2)
گفته شده است: ابن مسعود، معوّذتین را از مصحف خود پاک کرد؛
چون منکر کتابت آن دو بود، امّا منکر قرآن بودن آنها و این که باید تلاوت شوند، نبود، یا این که وی دیده بود که پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) حسن و حسین(علیهم السلام) را به وسیلۀ این دو سوره تعویذ می فرمایند، از این رو،گمان کرد که این دو از قرآن نیستند. و بعد از آن که برایش ثابت شد که این دو از قرآن هستند و متواتر می باشند و اجماع بر این امر منعقد شده است، از اولین کسانی بود که به آنها ایمان آورد و آن دو را برای زر بن حبیش قرائت کرد و عاصم آنها را از زر گرفته است. (3)
1- (1) - اعجاز القرآن در حاشیۀ الاتقان: 2/ 194.
2- (2) - البرهان زرکشی: 128/2؛ شرح الشفاء، قاری: 315/2؛ فواتح الرحموت: 9/2؛ مناهل العرفان: 269/1؛ المحلّی: 1/ 13.
3- (3) - شرح الشفاء: 315/2؛ مناهل العرفان: 269/1.