جامع آیات و احادیث موضوعی نماز جلد اول صفحه 133

قال العسکری - علیه السلام - فی تفسیره :

ثم لایزال یقول الله لملائکته - هکذا فی کل رکعه - حتی اذا قعد للتشهد الاول و التشهد الثانی ، قال الله تعالی یا ملائکتی قد قضی خدمتی و عبادتی و قد ثنی علی و یصلی علی محمد نبی لاثنین علیه فی ملکوت السموات و الارض و لاصلین علی روحه فی الارواح فاذا صلی علی امیرالمؤ منین - علیه السلام - فی صلاته : قال الله له : یا عبدی !لاصلین علیک کما صلیت علیه و لاجعلنه شفیعک کما استشفعت به ؛

سپس مدام خداوند تعالی - در هر رکعت از نمازی که بنده می خواند - خطاب به ملائکه چنین خواهد گفت ؛ تا زمانی که برای تشهد اول و تشهد دوم نشست ، در این هنگام خدای تعالی می گوید : ای ملائکه من !به تحقیق به جاآورد بنده من خدمت و عبادت مرا و اکنون نشسته و ثنای مرا می کند و درود بر محمدپیغمبر من می فرستد هرآینه بر او ثنا می فرستم در ملکوت آسمانها و زمین و هر آینه درود بر روح او می فرستم و زمانی که درود بر امیرالمؤ منین (ع ) در نمازش فرستاد ، خدا به او می گوید : ای بنده من !هر آینه من بر تو درود می فرستم ، کما این که تو

بر علی درود می فرستی ، هر آینه او را شفیع تو قرار می دهم ، چنانچه تو به وسیله او طلب شفاعت کردی .

(بحارالانوار ، ج 82 ، ص 221)

138 - اسرار سلام نماز

قال الصادق - علیه السلام - :

معنی السلام فی دبر کل صلوه الامان ؛ من ادی امر الله و سنه نبیه - صلی الله علیه و اله - خاشعا منه قلبه ، فله الامان من بلاء الدنیا و برائه من عذاب الآخره . و السلام اسم من اسماء الله تعالی ، اودعه خلقه لیستعملوا معناه فی المعاملات و الامانات و الاضافات ، و تصدیق مصاحبتهم فیما بینهم و صحه معاشرتهم . و اذا اردت ان تضع السلام موضعه و تودی معناه فاتق الله ، و لیسلم منک دینک و قلبک و عقلک ، و لاتدنسها بظلمه المعاصی ؛ و لتسلم حفظتک ، لاتبرمهم و لاتملهم و توحشهم منک بسوء معاملتک معهم ، ثم صدیقک ثم عدوک . فان من لم یسلم منه من هو الاقرب الیه فالابعد اولی . و من لایضع السلام مواضعه هذه ، فلا سلام و لاتسلیم (خ ل : سلم ) و کان کاذبا فی سلامه و ان افشاه فی الخلق ؛

معنای سلام در پایان هر نماز ، امان است ؛ یعنی ، هر کس امر خدا و سنت پیامبرش را با خشوع قلبی در مقابل خدا به جای آورد ، از بلای دنیا در امان و از عذاب آخرت بر کنار است . و (سلام ) نامی از نامهای خداوند تبارک و تعالی است که میان خلق خود به ودیعت نهاده تا معنا و محتوای آن

را در داد و ستدها ، امنتداری ها و در روابط با هم ، و برای تاءیید و تصدیق همنشینها و صحت آمیزش و معاشرتشان به کار ببرند . اگر خواستی (سلام ) را جای خود نهی و (حق ) معنای آن را ادا کنی ، باید از خدا پروا کنی و دین ، دل و عقلت از (گزند و آسیب ) خودت در سلامت باشد و آنها را به تیرگی گناهان نیالایی ؛ و باید فرشتگان نگهبانت را سلامت بداری ، آنها را نیازاری و ملولشان نسازی و با بدرفتاری با ایشان آنان را از خود نترسانی ؛ آن گاه دوستت و سپس دشمنت (باید از جانب تو در سلام باشند) که هر کس نزدیکترین کس به او از دست او در سلامت نباشد ، به طریق اولی دورترین کس از او در سلامت نخواهد بود . و هر که سلام را در جایگاههایش ننهد ، (او را) نه سلامی است و نه تسلیمی . و در سلام گفتنش دروغگو است هرچند بلند و آشکار در میان مردم سلام بگوید .