مقدمه
تاریخ کهن جهان اسلام پر از حوادثی است که درعالم اتفاق افتاده است که بسیاری از آنها، هم از نظر کمیت و هم کیفیّت اهمیّت فراوان داشته و موجب تأثر و تألّم انسان ها گردیده ولی به مرور زمان، کهنه و متروک گردیده. و از صحنه تاریخ خارج و در بوته فراموشی قرار گرفته است، ولی خاطره کربلا و نهضت مقدس حضرت سیدالشهدا (ع)، نه تنها به مرور زمان و گذشت دوران فراموش نگردیده و از صفحه تاریخ خارج نشده، بلکه هر_ چه زمان بر او گذشته عظمت آن اهمیت او افزون تر گردیده است.در هر سال مراسم بزرگ داشت عاشورا و عزاداری آن بزرگوار با هیجان و شکوه بیشتر و تأثیر زیادتر، بهتر از سال های قبل برگزار می گردد و هر چه از عمر او بگذرد عظمتش بیشتر می شود و این همان معجزه حضرت سیدالشهدا (ع) و کرامت تاریخ مقدس و جاوید عاشورا است.برای انسان های مؤمن هیچ چیز ارزش و اهمیتش زیادتر از ایمان و عقاید اسلامی نیست.مؤمنان عاشق خدا هستند و برای امتثال امر خدا و جلب رضایت معشوق و محبوب خود حاضرند از همه چیز بگذرند و در راه خدا فداکاری کنند.خداوند در آیات زیادی _ بیش از صد و چهل آیه _ درباره فداکاری در راه دین بحث نموده و برای مجاهدان عظمت و مقامی ارجمند قائل شده است.خداوند می فرماید:«به درستی که خدا خریداری کرده از مومنان جان ها و مال های آنان را و
در مقابل،بهشت را به آنان می دهد، آنان با دشمنان در راه خدا، کار زار می کنند پس می کشند و کشته می شوند در حالی که وعده داده شده اند بر حق...در روایتی از پیامبر اکرم (ص)، وارد شده است که بالاتر از هر عمل نیکی عمل نیک دیگری هست، تا آن که برسد به حدی که انسان در راه خدا کشته شود، پس بالاتر از آن هیچ عمل نیک و خوبی وجود ندارد.از پیامبر(ص) روایت وارد شده است که تمام خوبی ها در شمشیر فداکاران و مجاهدان و در زیر سایه شمشیر آنان است و جامعه اصلاح نمی گردد، جز با شمشیر،شمشیرها کلید بهشت و دوزخ هستند.«ایثار» از واژه های بسیار مقدّسی است که در آیات شریفه قرآن و روایات از آن و ازکسانی که متصف به آن می باشند، فوق العاده تعریف و تمجید شده است. علامه طباطبائی ایثار را چنین تعریف می کند: ایثار نمودن، مقدّم داشتن چیزی است بر چیزدیگر و ایثارگران کسانی هستند که در حال نیاز و احتیاج آن چه در دست دارند در راه خدا می دهند و دیگران را بر خود مقدّم می دارند.خداوند در سوره «دهر» از خاندان عصمت و طهارت تجلیل فرموده است نکته حساس این تجلیل ها، مسئله ایثاری است که آن بزرگواران نموده اند و در حال نیاز و احتیاج، فقر او سائلان را بر خود مقدّم داشته اند.اولیای خدا چون معتقد به معاد و قیامت هستند و این دنیا را منزل گاه موقّت و پلی برای رسیدن به عالم بقا و جاویدان می دانند، لذا هیچ گاه دل به او نمی دهند و خود را عاشق و اسیر او نمی گردانند، بلکه به او به دیده وسیله می نگرند نه اصالت و هدف.
و در این عالم خود را آماده می کنند، برای عالم بالاتر و هر لحظه مهیّای عروج و حرکت به جهان دیگر هستند و مرگ را برای خود وسیله ترقی و رسیدن به مقامات عالی تر می دانند و نه تنها از او ترس ندارند، بلکه از او استقبال می نمایند.خداوند در آیات بسیار، این مطلب را یادآوری فرموده است، مثلاً می فرماید:«کسی که ایمان به خدا و قیامت داشته باشد و عمل صالح و نیک انجام دهد، پس چنین شخصی ترس ندارد و اندوهناک نخواهد شد.»
امر به معروف و نهی از منکر
جامعه بشری با داشتن غرائز حیوانی و تسلط شیطان بر آنها، تمایل شدید به گناه و معصیت و سرپیچی از وظایف انسانی و اسلامی دارد. اگر نباشند افرادی که بر آنها نظارت بنمایند _ که آن ناصحین امت هستند و جامعه و امّت اسلامی را به اعمال نیک ترغیب و از اعمال زشت باز دارند _ قطعاً فساد و فتنه، جامعه را پر می کند و ظلم و جنایت در جامعه رایج می گردد. لذا وجود امر به معروف و نهی از منکر از نظر عقل و منطق هم یک اصل مسلم است و قابل هیچ گونه شک و تردید نیست.امتیاز امت اسلامی بر سایر امت ها به خاطر امر به معروف و نهی از منکر است. آن قدر این مسئله از نظر اسلام اهمیت دارد که خدا در قرآن بزرگ ترین امتیاز مسلمانان را به همین مسئله دانسته است.«شما امت اسلامی بهترین گروه ها برای مردم هستید، زیرا شما امر به معروف و نهی از منکر می نمایید.»بزرگ ترین هدف امام حسین (ع) از انقلاب خود احیای امر به معروف و نهی ازمنکر بود و نتیجتاً یکی از پیام های عاشورا
که امام حسین (ع) و یاران بزرگوارش با خون مقدسشان برای جامعه بشری به ارمغان آوردند، همین مسئله بزرگ است.در گیرودار همین مسئله نکته بسیار مهم اقامه نماز جماعت در وسط میدان جنگ توسط حضرت سیدالشهدا (ع) جلوه نمایی می کند.
چرا نماز جماعت در میدان جنگ اقامه شد؟
در جواب این سؤال باید گفت که اولاً: خود نوعی تبلیغ بود که حضرت عملاً نشان دادند و عملاً عظمت نماز را به جهانیان فهماند و ثانیاً: مؤمنین در انجام وظایف خود _ که موجبات تبلیغ دین اسلام است _ تظاهر کرده و از پنهان کردن آن خودداری کنند.آری امام حسین (ع) نه تنها در ظهر عاشورا به نماز ایستاد و با این عمل درس و پیام اهتمام به امر نماز را به گوش انسان ها رسانید، بلکه در آخرین لحظات عمر شریفش در حالی که روی خاک گرم کربلا افتاده بود و بدن مبارکش پر از جراحات و زخم های متعدد بود و لب های مبارکش خشک و جگرش از تشنگی می سوخت، باز هم این مصائب،حضرت را به خود مشغول نکرده و درهمان حال هم به مناجات با خدا و راز و نیاز با معشوق و معبود مشغول بود و می گفت:«صبراً علی قضائک یا رب، لا اِله َ سِواک، یا غیاث َ المستغیثین»