- دیباچه 1
- مقدمه 3
- فصل اول: کلیات 6
- بصیرت 6
- تعریف مفاهیم تحقیق 6
- اشاره 6
- اشاره 6
- طرح و تبیین مسئله 6
- یاران ائمه 7
- کاربرد تحقیق در سازمان صدا و سیما 9
- پرسش های تحقیق 9
- شیعه 9
- پیشینه تحقیق 9
- اهداف تحقیق 10
- پیش فرض ها و چارچوب نظری تحقیق 10
- اشاره 10
- روش تحقیق و شیوه های تجزیه و تحلیل اطلاعات 11
- بصیرت در لغت و اصطلاح 12
- اشاره 12
- فصل دوم:جایگاه بصیرت در تحولات اجتماعی 12
- بصیرت در قرآن 13
- لزوم بصیرت فردی و اجتماعی 14
- اشاره 15
- راه های کسب بصیرت 15
- 1. شناخت حقیقت ولایت و پیروی از ولیّ امر زمانه 15
- 4. پیروی از عالمان وارسته 16
- 2. اندیشه ورزی و تجزیه و تحلیل مسائل 16
- 3. دوراندیشی در امور 16
- 6. عبرت آموزی از مسائل گوناگون 17
- 5. رعایت ایمان و تقوای الهی 17
- موانع کسب بصیرت 18
- اشاره 18
- 1. دل بستگی به دنیا 18
- 7. ذکر و یاد الهی 18
- 2. گرفتار شدن به شهوت ها و لذت ها 19
- اشاره 20
- فصل سوم: بصیرت یاران امیرمؤمنان علی علیه السلام در دوران خلفای سه گانه (صبر و مدارا) 20
- بلال حبشی 22
- مقداد بن عمرو 23
- اشاره 23
- حق گرای بی بدیل 24
- بهشت، مشتاق مقداد است 24
- مخالفت با خلیفه سوم 26
- حواری پیامبر 27
- اُبی بن کعب 28
- ابوذر غفاری 29
- اشاره 29
- پشتیبانی ابوذر از ولایت و اهل بیت 30
- ابوذر، منادی عدالت 32
- ابوذر و خلفا 32
- تبعید ابوذر به شام 34
- تبعید ابوذر به ربذه 36
- فصل چهارم: بینش و فرمانبری (بصیرت یاران امیرمؤمنان علی علیه السلام در دوران زمامداری) 38
- اشاره 38
- مالک اشتر نخعی 40
- اشاره 40
- ولایت مداری مالک اشتر 41
- نامه مالک به عایشه 42
- مالک اشتر و جنگ صفین 43
- حضور فعال مالک اشتر در جنگ جمل 43
- مالک، استوار و میانه رو 43
- نبرد مالک در یوم الهریر 44
- خویشتن داری مالک و حفظ جان علی علیه السلام 46
- جایگاه والای مالک در نامه علی علیه السلام به مردم مصر 47
- یاری کننده امیرمؤمنان علی علیه السلام در اقامه دین 47
- شهادت مالک در مسیر مصر 48
- شادی معاویه از شهادت مالک 49
- اندوه زیاد علی علیه السلام در شهادت مالک 50
- بصیرت مالک و بقای شیعه 51
- عماریاسر 52
- اشاره 52
- زندگی بصیرت مندانه عمار 53
- اشاره 53
- عمار در نگاه پیامبر 53
- خبر غیبی پیامبر از شهادت عماریاسر 54
- عمار، وسیله تشخیص حق از باطل 54
- افشای چهره واقعی معاویه و بنی امیه 56
- سخن جالب إبن أبی الحدید 56
- بصیرت بخشیدن عمار به سپاه حق 59
- محمد بن ابی بکر 61
- شهادت عماریاسر 61
- صاحب اسرار علی علیه السلام 63
- میثم تمار 63
- اشاره 63
- میثم و دفاع از ولایت بر چوبه دار 64
- درس بصیرت و بیداری 66
- فصل پنجم: قبول صلح قهرمانانه (بصیرت یاران امام حسن مجتبی علیه السلام ) 67
- اشاره 67
- قیس بن سعد بن عباده انصاری 69
- اشاره 69
- بصیرت دادن قیس به سپاه امام 70
- قیس در دوران خلافت امام مجتبی علیه السلام 70
- تلاش های معاویه برای فریفتن قیس 72
- نامه دوم معاویه به قیس 72
- اشاره 72
- نامه نخست معاویه به قیس 72
- پاسخ قیس به معاویه 73
- سومین نامه معاویه به قیس 74
- پاسخ قیس به نامه معاویه 74
- پیروی از رأی امام در پذیرش صلح 75
- اشاره 77
- فصل ششم: جهاد و مبارزه (بصیرت یاران امام حسین علیه السلام ) 77
- حضرت ابوالفضل علیه السلام اهل بصیرت و ولایت 79
- جایگاه حضرت ابوالفضل علیه السلام در پیشگاه خدا و ائمه علیهم السلام 79
- اشاره 79
- ایمان و بصیرت 81
- ویژگی های حضرت ابوالفضل علیه السلام 81
- اشاره 81
- دانش و بینش 81
- ولایت مداری 82
- اشاره 84
- ردّ امان نامه شِمر 84
- بصیرت عباس در آخرین آزمایش یاران 84
- جلوه هایی از بصیرت حضرت ابوالفضل علیه السلام 84
- دفاع از ولایت و مقدّم داشتن امام بر خویشتن 85
- حبیب بن مظاهر 86
- اشاره 86
- اشاره 87
- دعوت از امام حسین علیه السلام به کوفه 87
- حبیب در آغاز نهضت حسینی 87
- نامه امام به حبیب بن مظاهر 88
- فرار از کوفه و رسیدن به کاروان امام 88
- گرفتن بیعت برای امام 88
- دعوت از قبیله بنی اسد برای یاری امام 89
- کلمات و رجزهای بصیرت مندانه حبیب 90
- جایگاه حبیب بن مظاهر 92
- امام بر بالین حبیب 92
- تجدید بیعت در شب عاشورا 94
- اشاره 94
- مسلم بن عوسجه 94
- دفاع از ولایت، آخرین سفارش مسلم به حبیب 95
- اشاره 95
- حر بن یزید ریاحی 95
- اقتدا به امام حسین علیه السلام 96
- رفتاری به نشان ادب و بصیرت 96
- اشاره 96
- رفتار و سخنی مؤثر در دگرگونی حر 96
- احترام به اهل بیت پیامبر 97
- نیکوترین انتخاب 97
- خطابه ای مؤثر برای سپاه 99
- توبه نصوح 99
- آزادگی و بصیرت حر، از زبان امام و یارانش 100
- اشاره 101
- دستاوردهای بصیرت امام حسین علیه السلام و یاران در قیام عاشورا 101
- 1. تمایز اسلام راستین از اسلام دروغین 102
- 2. بیداری مسلمانان 103
- 3. ایجاد روح وحدت و هم بستگی میان شیعیان 103
- 5. عظمت یافتن مکتب تشیع 104
- 4. درس جهاد و شهادت 104
- 6. تزلزل دولت اموی 105
- اشاره 108
- فصل هفتم: انتقام و پیام رسانی (بصیرت یاران امام سجاد علیه السلام ) 108
- مختار ثقفی 110
- اشاره 110
- مخالفت با اعدام حجر بن عدی و یارانش 111
- اشاره 111
- نمونه هایی از بصیرت و همراهی مختار با اهل بیت علیهم السلام 111
- بیعت با امیرمؤمنان علی علیه السلام 111
- موضع گیری در برابر هتاکی ابن زیاد به اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله 112
- بیان فضیلت های اهل بیت علیهم السلام و اعلام بیزاری از ستم خاندان اموی 113
- خانه مختار، پایگاه مسلم و شیعیان کوفه 113
- همراهی با امامان، در زمان صلح و جهاد 114
- انتقام از قاتلان امام حسین علیه السلام 115
- بیعت بر اساس کتاب خدا، سنت پیامبر و خون خواهی امام حسین علیه السلام 116
- دعای امام سجاد علیه السلام در حق مختار 117
- شخصیت مختار از نظر علما 119
- فرزدق، شاعر حق شناس 121
- اشاره 121
- فرزدق و حفظ قرآن 122
- کلام امام حسین علیه السلام به فرزدق 122
- شجاعت و صراحت فرزدق در تمجید امام سجاد علیه السلام 123
- اشاره 125
- اشعار فرزدق در تمجید امام سجاد علیه السلام 125
- هنر در خدمت دین 127
- کمیت بن زید اسدی 128
- مدافع مکتب ولایت 128
- اشاره 128
- در محضر امام سجاد علیه السلام 129
- شهادت 129
- سخن شهید مطهری درباره کمیت 130
- فصل هشتم: بصیرت یاران امام باقر، امام صادق و امام کاظم علیهما السلام (جهاد علمی و فرهنگی) 131
- اشاره 131
- زید، تأویل رؤیای امام سجاد علیه السلام 133
- زید بن علی 133
- اشاره 133
- اشاره 134
- گزیده اخبار اهل بیت علیهم السلام درباره زید علیه السلام 134
- مقام علمی 135
- زهد و تقوا 135
- قیام زید بن علی علیه السلام 136
- قیام زید، به اذن امام 137
- اشاره 139
- جهاد و شهادت 139
- جسد زید علیه السلام به مثابه یک پرچم 140
- اشاره 141
- اندوه شدید امام صادق علیه السلام در شهادت زید 141
- بصیرت افزایی و زنده نگه داشتن قیام امام حسین علیه السلام 141
- تأثیر قیام و شهادت زید بر تشیع 141
- ایجاد فضای بیزاری از حکومت اموی 142
- هشام بن حکم 143
- اشاره 143
- اثر پذیری شاعران از قیام و شهادت زید علیه السلام 143
- دعای امام صادق علیه السلام در حق هشام 144
- اشاره 144
- جایگاه هشام در محضر امام صادق علیه السلام 144
- اشاره 145
- مناظره های علمی 145
- مناظره هشام با عمرو بن عبید معتزلی 145
- تأیید شده روح القدس 145
- هشام، ترازوی امامت و الگوی شیعیان 148
- صراحت لهجه و حاضر جوابی برجسته 148
- هشام در محضر امام کاظم علیه السلام 148
- کارگزار خصوصی امام هفتم علیه السلام 149
- تربیت شاگردان 149
- دستور امام کاظم علیه السلام به هشام بر تقیه 149
- شخصیت ممتاز شیعه در معرض اتهام 150
- نوشته های هشام 150
- منطق هشام، لرزاننده طاغوت زمان 151
- ویژگی های مهم زراره 152
- اشاره 152
- زراره بن اعین 152
- عظمت زراره در کلام امام صادق علیه السلام 153
- زراره و حاکمان ستمگر 154
- اشاره 156
- محمد بن ابی عمیر 156
- صحابی معصومان علیه السلام 156
- خلفای عباسی و ابن ابی عمیر 157
- تربیت شاگردان 158
- عالم ربّانی 158
- میراث های ماندگار 158
- 1. کثرت حدیث 159
- محمد بن مسلم ثقفی کوفی 159
- ویژگی های محمد بن مسلم 159
- اشاره 159
- اشاره 159
- 2. مرجعیت در فتوا 160
- 3. چهار سال در محضر امام 160
- سلیمان بن خالد 161
- تقیه و دفع خطر دشمن 161
- اشاره 161
- شرکت در نهضت علویان 162
- در جست وجوی دانش 162
- بصیرت به امام خویش 163
- میراث ماندگار 164
- اشاره 165
- نماینده امام صادق علیه السلام در شهر کوفه 165
- مفضل کوفی 165
- ترور شخصیتی مفضل از سوی دشمنان و دفاع امام صادق علیه السلام 166
- دانش مفضل 167
- رضایت سه امام از مفضل 168
- انتقال دهنده نص امامت امام کاظم علیه السلام و امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف 168
- وفات مفضل 170
- اشاره 170
- بن یقطین 170
- تحمل دستگاه حکومتی، به امر امام کاظم علیه السلام 171
- تلاش امام کاظم علیه السلام برای حفظ جان علی بن یقطین 172
- نفوذ در دستگاه خلافت عباسی و خدمت به تشیع 173
- اشاره 173
- نقش علی بن یقطین در حفظ کیان تشیع 173
- ارجاع حاکمان در مسائل شرعی، به امام کاظم علیه السلام 174
- خبر رسانی از حکومت به امام کاظم علیه السلام 175
- ایجاد ارتباط میان شیعیان عراق و امام کاظم علیه السلام در مدینه 176
- خدمت پنهانی به شیعیان 176
- گسترش اندیشه های امامت و ولایت 177
- کمک های فراوان مالی به امام و شیعیان 177
- وفات علی بن یقطین 178
- بهلول بن عمرو 178
- اشاره 180
- فصل نهم: بصیرت یاران امام رضا علیه السلام (نشر فرهنگ و معارف) 180
- اباصلت هروی 181
- نقش اباصلت در گسترش تشیع 182
- روایت حدیث سلسله الذهب 182
- اشاره 182
- مناظره با مکتب های انحرافی 183
- اظهار دوستی اهل بیت علیهم السلام و تبرّا از دشمنان 183
- افشای چهره واقعی مأمون 184
- بر بالین حضرت در لحظه شهادت 185
- زکریا بن آدم 186
- اشاره 186
- وفات 186
- امان اهل قم 187
- جایگاه زکریا در نزد امام رضا و امام جواد علیهما السلام 187
- مبارزه با واقفیه 188
- اشاره 190
- فصل دهم: بصیرت یاران امام جواد، امام هادی، امام عسگری و امام زمان علیهم السلام (سازمان دهی اجتماعی) 190
- علی بن مهزیار 191
- سید عبدالعظیم حسنی 192
- اشاره 193
- فضل بن شاذان 193
- تمجید امام عسکری علیه السلام از فضل بن شاذان 194
- دفاع از ولایت و نشر معارف اهل البیت 195
- نقش فضل در گسترش تشیع 195
- آماده سازی شیعیان برای ورود به عصر غیبت 196
- مناظره با گروه های انحرافی 197
- وفات 198
- عثمان بن سعید عمروی 198
- حسین بن روح نوبختی 199
- یعقوب بن اسحاق 199
- اشاره 199
- جایگاه اجتماعی 200
- جایگاه حسین بن روح نزد امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف 200
- اشاره 201
- پایداری در حفظ اسرار امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف 201
- ایمان و بصیرت حسین بن روح 201
- تقیه برای حفظ مصالح مسلمانان 202
- نفوذ در دستگاه حکومتی 202
- مبارزه با کج اندیشی ها و پاسداری از تشیع 203
- وفات 205
- فصل یازدهم: همراه با برنامه سازان 206
- اشاره 206
- معرفی الگوهای بصیر در کلام رهبری از رسانه 206
- لزوم افزایش بصیرت 207
- شناساندن وظیفه 208
- اشاره 208
- نقش رسانه در بصیرت افزایی جامعه 208
- افزایش تحلیل سیاسی 209
- بررسی جریان های فکری و سیاسی گذشته 210
- الگودهی مناسب 210
- مسئولیت فیلم سازان در برابر شخصیت های بصیر 211
- اشاره 212
- فیلم و سریال 212
- پیشنهادهای برنامه سازی 212
- نمایش نامه 214
- فیلم کودک و نوجوان 214
- مسابقه 214
- گفت وگو با صاحب نظران 216
- کتاب نامه 218
دیباچه
دیباچه
بصیرت، گوهری نورافزاست و اثر آن وقتی آشکار می گردد که ظلمتِ فتنه فراگیر شود. صاحبان بصیرت، چون ستارگان آسمان، ره گم کردگان هدایت و خواب زدگان را بیدار می کنند. وجود آنان در هر اجتماع، هدیه الهی است.
در تاریخ تشیع در کنار امامان معصوم علیهم السلام که خود الگوی بصیرت افزایی شمرده می شوند، یاران آنان نیز با گسترش بصیرت در میان مردم، نقش ارزنده ای در پاسداری از کیان مذهب و تداوم آن داشتند. بی گمان آگاهی از جلوه های بصیرت زایی یاران ائمه و چگونگی روشنگری آنها در برهه های حساس تاریخ تشیع، زمینه های رواج بصیرت را در جامعه فراهم می کند.
در این زمان که دشمنان خارجی و عوامل داخلی آن، می کوشند فضای جامعه را گل آلود و از هر فرصتی برای ایجاد فتنه استفاده کنند، رسانه ملی نیز به نقش بصیرت افزایی خود باید بیشتر توجه کند و با ساخت برنامه های مناسب به منظور روشنگری افکار و خنثی سازی نقشه های دشمن، گام اساسی تر بردارد.
اثر حاضر در پی آن است با معرفی یاران پیشوایان معصوم علیهم السلام که در بصیرت بخشی به شیعیان نقش داشته اند و شرایط تداوم شیعه را فراهم