- سوگندهای پرمعنای قرآن 1
- مقدّمه 1
- تفاوت تفسیر موضوعی و ترتیبی 1
- عظمت قرآن مجید 2
- تفکّر و تأمّل در مضامین آیات قرآن 6
- توضیح 6
- 1. حکم شرعی سوگند یاد کردن 8
- 2. سوگند به غیر خدا 16
- 3. ماهیّت و محتوای سوگند 22
- 4. فلسفه سوگندهای خداوند 23
- 5. شیوه های بحث از قسم های قرآن 30
- مقدمه 32
- فصل اول: قسمهای یازده گانه و تهذیب نفس 32
- اشاره 33
- نکته اوّل:آنچه خداوند بدان سوگند خورده است 33
- خورشید عالمتاب 34
- آثار و اسرار نور خورشید 36
- سوگند به ماه 40
- گوشه ای از برکات کره ماه 42
- سوگند به روح انسان 45
- روح در قرآن 48
- توضیح 55
- نکته دوم: آنچه خداوند برای آن سوگند خورده است 55
- اهمیّت تزکیه نفس 56
- تزکیه در کلام پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) 59
- پاکسازی نفس 60
- راه پاک ماندن 60
- راه تهذیب نفس 61
- سیر و سلوک 62
- برنامه چهارمادّه ای! 66
- آثار تهذیب نفس در دنیا 70
- میوه های معنوی تهذیب نفس 72
- نکته سوم: رابطه «مُقْسَمٌ بِه» و «مُقْسَمٌ لَهُ» 76
- 1. سوگندهای سوره طور 78
- فصل دوم: سوگندهای پنجگانه 78
- اشاره 78
- تفسیر اوّل: زندگی بنی اسرائیل 79
- شرح و تفسیر 79
- تفسیر دوم: مقدّسات تشریعی و تکوینی 81
- تفسیر سوم: تفسیری متفاوت 83
- تفسیر مقسم له 87
- رابطه قسم ها با مقسم له 90
- توضیح 91
- نکته اوّل: شرح و تفسیر سوگندها 91
- 2. سوگندهای سوره مرسلات 91
- نکته دوم: تفسیر مقسم به 96
- نکته سوم: پیوند قسم ها با مقسم به 97
- اشاره 97
- تفسیر دوم: فرشتگان فرمانبردار 98
- توضیح 107
- 3. سوگندهای سوره نازعات 107
- تفسیر اوّل: گروههای از فرشتگان 107
- تفسیر دوم: مجاهدان راه خدا 114
- 4. سوگندهای سوره فجر 122
- اشاره 122
- شرح و تفسیر: تفکّر و اندیشه 122
- توضیح 122
- سوگندهای پنجگانه و اعمال حج 123
- اسرار مراسم حج 125
- فلسفه اعمال حج 127
- تفسیرهای مختلف، برای آیه واحد! 130
- تفسیر دوم: تفسیری وسیع تر 132
- توضیح 132
- تفسیرهای دیگری برای فجر 136
- مقسم له 138
- پیام سوگندهای پنجگانه و مقسم له 140
- فصل سوم: سوگندهای چهارگانه 146
- اشاره 146
- 1. سوگندهای سوره ذاریات 146
- سوگندهای مبهم 147
- مقسم له: اهمیّت معاد 149
- توضیح 154
- 2. سوگندهای سوره انشقاق 154
- نکات چهارگانه 154
- سوگندهای چهارگانه 158
- شرح و تفسیر مقسم له 161
- آینه عبرت! 163
- توضیح 165
- شرح و تفسیر سوگندهای چهارگانه 165
- 3. سوگندهای سوره بروج 165
- شرح و تفسیر مقسم له 168
- رابطه قسم ها و مقسم له 169
- 4. سوگندهای سوره تین 171
- نظریّات سه گانه در تفسیر قسم های چهارگانه 171
- توضیح 171
- مقسم له 176
- نقش مهمّ دوست 183
- ایمان و عمل صالح، ارکان اساسی احسن تقویم 186
- تعریف ایمان 188
- عمل صالح چیست؟ 189
- گستره عمل صالح 193
- چرا سوگند به مکّه؟ 196
- فصل چهارم: سوگندهای سه گانه 196
- توضیح 196
- 1. سوگندهای سوره بلد 196
- کدام پدر و فرزند؟ 198
- فلسفه سوگندهای سه گانه 199
- دنیای عجیب جنین 200
- این همه سوگند برای چه؟ 201
- رنجها و بلاها و مشکلات 202
- توضیح 202
- 1. بیدار کردن انسان از خواب غفلت 203
- 2. تقویت روح و جسم انسان 205
- 3. مشکلات خود ساخته 206
- 4. نتیجه گناهان 207
- 5. بازگشت بسوی خدا 208
- 6. بلایا برای آزمایش 209
- 7. مشکل ظاهری و نعمت واقعی 209
- اشاره 210
- تفاوت سوره های مکّی و مدنی 210
- 2. سوگندهای سوره صافّات 210
- تفاسیر سه گانه، برای سوگندهای سه گانه 212
- مقسم له، یا چیزی که برای آن سوگند یاد شده 217
- حدیث طلا و نقره! 224
- توضیح 226
- 3. سوگندهای سوره مدّثر 226
- اوّلین سوره ای که بر پیامبر نازل شد! 227
- سوگند اوّل: قسم به ماه 228
- سوگندهای سه گانه 228
- سوگند دوم: قسم به شب 231
- ارتباط سوگندهای سه گانه 236
- سوگند سوم: قسم به روشنایی صبح 236
- مقسم له (آنچه برای آن سوگند خورده شده): 238
- نشانه های دوازده گانه آغاز قیامت 241
- 4. سوگندهای سوره تکویر 241
- توضیح 241
- سوگندهای سه گانه 242
- این همه قسم برای چه؟ 246
- هدایتهای قرآن 248
- آسمان در قرآن 252
- توضیح 255
- 5. سوگندهای سوره لیل 255
- سوگند اوّل و دوم: قسم به شب و روز 256
- توضیح 258
- سوگند سوم: قسم به جنس نر و ماده 258
- دو جنسی ها و تغییر جنسیّت 259
- زمامدار مسلمین 261
- شأن نزول 263
- مقسم له 265
- اشاره 265
- توصیف سخاوت از زبان معصومین(علیهم السلام) 266
- سخاوتمند حقیقی 268
- توضیح 271
- 6. سوگندهای سوره والعادیات 271
- شأن نزول: غزوه ذات السلاسل، یا مراسم حج؟ 271
- ادلّه طرفداران مکّی بودن سوره عادیات 273
- دلیل طرفداران مدنی بودن این سوره 274
- شرح و تفسیر قسمهای سه گانه 274
- جهاد در قرآن مجید 276
- این سوگندها برای چیست؟ 279
- 1. سوگندهای سوره قلم 284
- توضیح 284
- فصل پنجم: سوگندهای دوگانه 284
- سوگند اوّل: قسم به قلم 284
- سوگند دوم: قسم به «ما یسطرون» 286
- این سوگندها برای چه؟ 292
- اشاره 292
- مقسم له اوّل: برچسبهای ناروا 293
- اشاره 293
- فلسفه برچسب ها 296
- فلسفه برچسب جادوگری 297
- فلسفه برچسب کهانت 300
- فلسفه برچسب شاعر 303
- مقسم له دوم: پاداش پیامبر(صلی الله علیه وآله) 304
- مقسم له سوم: اخلاق پیامبر(صلی الله علیه وآله) 305
- اشاره 305
- عفو و بخشش پیامبر(صلی الله علیه وآله) 306
- تفسیر اخلاق عظیم 309
- اخلاق اسلامی 310
- اخلاق اسلامی در جامعه اسلامی 312
- توضیح 314
- 2. سوگندهای سوره حاقّه 314
- سعادت و ابزار آن 315
- چشم، یکی از مهمترین ابزارهای شناخت 315
- سوگندهای دوگانه:دیدنیها و نادیدنیها 317
- شکر نعمت ولایت 318
- این سوگندهای مهم برای چه؟ 320
- توضیح 323
- سوگند اوّل: قسم به روز قیامت 323
- 3. سوگندهای سوره قیامت 323
- سوگند دوم: قسم به وجدان بیدار 325
- مقسم له: معاد 330
- توضیح 335
- 4. سوگندهای سوره طارق 335
- فلسفه سوگند به آسمان و ستارگان درخشان 338
- هدف از سوگندها : توجه به معاد وقیامت 341
- چگونگی معاد و بازگشت انسانها 344
- 5. سوگندهای سوره ضحی 346
- تفاوت های سوره های مکّی و مدنی 346
- توضیح 346
- شأن نزول: قطع موقّت وحی 347
- سوگند به روز و شب برای چه؟ 349
- اشاره 349
- شرح و تفسیر سوگندها 349
- محبّتهای خداوند 351
- آزار و اذیّتهای مشرکان 351
- عاقبت به خیری 351
- توضیح 355
- نعمت اوّل: پناه دادن به هنگام یتیمی! 355
- سه نعمت بزرگ و سه وظیفه حسّاس 355
- نعمت دوم: یافتن به هنگام گم شدن! 356
- نعمت سوم: کمک های مالی 357
- وظیفه اوّل: اکرام یتیمان 359
- وظیفه دوم: رسیدگی به نیازمندان 361
- وظیفه سوم: بیان نعمتهای الهی و شکر آن 363
- شکر نعمت در روایات معصومین(علیهم السلام): 365
- اسلام آیین خشونت یا رحمت؟ 366
- 1. سوگند سوره نحل 367
- فصل ششم: سوگندهای یگانه 367
- اشاره 367
- سخنی پیرامون واژه «الله» 368
- شرح و تفسیر آیه 368
- بدعت مشروع و نامشروع! 370
- بدعت در آیات قرآن 373
- وظیفه دانشمندان در مقابل بدعتها 375
- منشأ مشکلات عصر جاهلیّت 376
- بدعت خاص و عام 377
- آثار و عواقب بدعت! 379
- سرچشمه بدعت 382
- 2. سوگند دوم سوره نحل 383
- توضیح 383
- اتمام حجّت با آمدن پیامبران 384
- تسویلات شیطانی 386
- تسویلات شیاطین عصر ما 387
- گناه در لباس عبادت! 388
- مبادی تزیین اعمال 390
- شأن نزول: اختلاف زبیر و حاطب 395
- اشاره 395
- 3. سوگند سوره نساء 395
- سوگند به ربّ 396
- مقام تسلیم 397
- 4. سوگند سوره حجر 400
- توضیح 406
- شرح و تفسیر آیه سوگند: معاد جسمانی 406
- 5. سوگند سوره مریم 406
- نکات قابل ملاحظه 409
- حقیقت تقوا 411
- تقوا از دیدگاه امام صادق(علیه السلام) 413
- تقوا در نظر امام المتّقین 414
- شرح و تفسیر: نشانه های سه گانه توحید 415
- توضیح 415
- 6. سوگند سوره ذاریات 415
- تقدیر روزی یا تلاش برای روزی؟ 419
- معضل بیکاری و وظیفه مسئولین 421
- مباحث تکمیلی 422
- 7. سوگند سوره معارج 429
- شرح و تفسیر 429
- توضیح 429
- تأثیر ایمان به معاد در زندگی حضرت علی(علیه السلام) 433
- آثار ایمان به معاد 433
- توضیح 438
- قصه عذاب قوم لوط 438
- 8. سوگند سوره حجر 438
- درس های عبرت داستان قوم لوط 440
- مستی دنیای امروز 444
- 9 تا 12. سوگند سوره های یس، صاد، ق و دخان 446
- 13. سوگند سوره عصر 454
- اشاره 454
- عصر در لغت 454
- عصر در کلمات مفسّران 455
- 1. غروب آفتاب 455
- اشاره 455
- 2. مجموعه تاریخ بشر 456
- 3. عصر قیام پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) 463
- 4. عصر قیام حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) 465
- 5. وجود انسان 466
- 6. فشارها و حوادث 468
- 7. نماز عصر 469
- کدام تفسیر صحیح است؟ 471
- 1. ایمان 474
- دستور العمل های چهار مادّه ای 474
- اشاره 474
- 2. عمل صالح 477
- 3. تواصی به حقّ 479
- 4. تواصی به صبر 483
- توضیح 487
- 14 و 15. سوگند سوره نجم و واقعه 487
- اهمیّت کارهای زیربنایی 488
- کدام ستاره؟ 489
- لحظه غروب ستارگان 489
- سوگند به مدار ستارگان 490
- آنچه برای آن قسم یاد شده است 491
- قرآن کریم 492
- 16. سوگند سوره ذاریات 495
- اشاره 495
- حُبُک، معجزه علمی قرآن! 495
- لجاجت و تعصّب 499
چوپانی حیوانات مشکلات فراوانی دارد، باید آن را بگذرانند تا بتوانند چوپان خوبی
برای انسانهای جاهل و نادان باشند، و آنها را به خوبی هدایت کنند.
قرآن مجید در آیات پایانی سوره ضحی به سه مشکل از مشکلات مهم و فراوان پیامبر اسلام و امدادهای الهی در نجات پیامبر اعظم از آن مشکلات، و سپس وظیفه پیامبر در مقابل نعمتی که خداوند به وی ارزانی داشته اشاره می کند.
در مباحث گذشته به مشکلات سه گانه اشاره شد، و اینک به وظائف سه گانه پیامبر اسلام توجّه کنید:
وظیفه اوّل: اکرام یتیمان
اکرام فرزندان بی سرپرست و بی پناه، نخستین وظیفه ای است که خداوند متعال به آن اشاره کرده است. و این نشان از اهمیّت فوق العاده کمک به یتیمان می دهد، که در روایات انعکاس گسترده ای دارد. به عنوان نمونه به دو حدیث در این زمینه توجّه کنید:
نوجوانی خدمت پیامبر اسلام رسید و عرض کرد: «غُلامٌ یَتیمٌ وَ اُخْتٌ لی یَتیمَهٌ، وَ اُمُّ لی اَرْمَلَهٌ، اَطْعِمْنا مِمّا اَطْعَمَکَ اللهُ، اَعْطاکَ اللهُ مِمّا عِنْدَهُ حَتّی تَرْضی; نوجوانی یتیم هستم، و خواهری یتیم، و مادری بیوه دارم. شکم ما را از آنچه خداوند روزیت کرده سیر کن، تا خداوند از خزانه لطفش آنقدر به تو بدهد که راضی شوی».
پیامبر(صلی الله علیه وآله) هنگامی که دید این نوجوان در جملاتی کوتاه هم خود و خانواده اش را معرّفی کرد، و هم خواسته اش را بیان نمود، و هم برای حضرت دعا کرد، خطاب به او فرمود: «ما اَحْسَنَ ما قُلْتَ یا غُلامُ; چه نیکو سخن می گویی!».
سپس خطاب به بلال فرمود: به منزل ما برو و هر چه موادّ غذایی هست بیاور. بلال رفت، و بیست و یک عدد خرما، که تمام موادّ غذایی
موجود در خانه پیامبر(صلی الله علیه وآله) بود را آورد. حضرت آنها را به نوجوان داد و فرمود: هفت عدد از خرماها برای خودت، و 31 آن برای خواهرت، و باقیمانده برای مادرت». و بدینوسیله تمام موجودی غذایی