- مجلس اول 1
- اشاره 1
- شُکوه عقلانیت در نهضت امام حسین علیه السلام 1
- عقل در آیات و روایات 1
- جایگاه و اهمیت عقل 2
- حسین ( ع ) ، عاقل ترین انسان ها 5
- معرفی عاشورا بر اساس عقل 7
- تجلی عقل در سبک زندگی دینی 8
- نقش دنیاگرایی در شکل گیری واقعه عاشورا 11
- بدترین تحریف عاشورا 12
- مجلس دوم 13
- مفهوم شناسی سنّت 13
- انواع سنّت های الهی 13
- جلوه هایی از سنّت های الهی در نهضت عاشورا 13
- درآمد 13
- اشاره 13
- اشاره 13
- 1. نصرت اهل حق 13
- بوی خوش تربت حسینی: 16
- اشاره 16
- اجابت دعا زیر بقعه امام حسین ( ع ) : 17
- اشاره 19
- 4. کیفر تبهکاران 19
- ابتلا به بیماری ها: 20
- آتش دنیوی و رؤیای آشفته: 22
- کوتاهی عمر و ناکامی در دنیا: 24
- مجلس سوم 25
- درآمد 25
- نقش قیام عاشورا در قیام های حق طلبانه 25
- اشاره 25
- 1. قیام مردم سیستان 26
- قیام های متأثر از نهضت حسینی 26
- 2. قیام حَرّه در مدینه 27
- 3. قیام توّابین در کوفه 29
- اشاره 29
- تحلیل و بررسی: 31
- 4. قیام مختار در کوفه 32
- اشاره 32
- 6. قیام یحیی بن زید 35
- قیام حسین بن علی، شهید فخ ( 169ﻫ.ق ) : 36
- اشاره 36
- قیام یحیی بن عبدالله، برادر نفس زکیه ( 180ق. ) : 36
- جلوه های بندگی خدا در کربلا 37
- درآمد 37
- مجلس چهارم 37
- اشاره 37
- 1. شناخت معبود 37
- 2. عشق به معبود 38
- 3. عبادت و نیایش 39
- 6. عزتمندی 43
- 7. تکلیف گرایی 44
- 8. خدمت به بندگان خدا 47
- مفهوم ولایت 50
- اشاره 51
- اشاره 51
- خداشناسی: 51
- 1. معرفت شناسی 51
- عشق به امام حسین ( ع ) : 52
- امام شناسی: 52
- 3. اطاعت پذیری 55
- 4. ایثار 57
- 5. بصیرت 58
- 6. تولّا وتبرّا 60
- تکلیف مداری در عاشورا 64
- مفهوم شناسی تکلیف 64
- مجلس ششم 64
- بایستگی تکلیف شناسی 65
- تکلیف گرایی انبیا 67
- امام حسین ( ع ) و تکلیف مداری 68
- جلوه ها و عرصه های تکلیف گرایی در نهضت عاشورا 70
- اشاره 70
- 1. جلب رضایت خدا و رسول ( ص ) : 71
- 2. پیروی از خواست الهی: 71
- 3. عدم همکاری با حاکم ظالم: 72
- 4. امربه معروف و نهی ازمنکر: 72
- 5. مبارزه با حاکم ستمگر: 73
- 6. موضع گیری در برابر جابه جایی حق و باطل: 74
- اهمیت حقّ الناس 75
- معناشناسی حقّ الناس 75
- اشاره 78
- 2. حقّ مادی 78
- اشاره 78
- 1. حقّ معنوی 78
- تقدم حقّ الناس بر حقّ الله 79
- قطع نماز برای پرداخت قرض: 80
- بایستگی پرداخت حقّ الناس 80
- دفن بدن شهدا در زمین مباح: 81
- اشاره 82
- روش های جبران حقّ الناس 82
- 1. حلالیت طلبیدن 82
- 2. عجله در جبران حقّ الناس 83
- 3. برگرداندن اموال 84
- 4. وصیت 86
- اهمیت وفای به عهد 88
- مراتب عهد و پیمان 90
- اشاره 90
- 1. عهد و پیمان با خدا 90
- 2. عهد و پیمان با دشمن 92
- 3. عهد و پیمان با مسلمانان 93
- عهد یاران امام ( ع ) در شب عاشورا 96
- بایستگی غیرت 98
- چیستی غیرت 98
- مجلس نهم 98
- عرصه های غیرت ورزی 99
- 1. غیرت ناموسی 99
- 2. غیرت دینی 102
- بی غیرتی در پوشش و آرایش 104
- 1. پوشش 104
- اشاره 104
- 2. آرایش 106
- روش نهادینه سازی غیرت 107
- اهل بیت ( ع ) ، الگوی عفت و غیرت 109
- معنای شقاوت و اقسام آن 111
- اشاره 112
- 1. ترس 113
- 2. دنیاطلبی 115
- 3. پیمان شکنی و بی وفایی 117
- اشاره 120
- 4. لقمه حرام 120
- عدم قبولی عبادات: 122
- مجلس یازدهم 124
- 1. وضعیت جهان اسلام در عصر امام سجاد ( ع ) 124
- 2. دعا؛ بهترین شیوه مبارزه 125
- 3. معرفت و انگیزه عبادت در سیره عبادی امام ( ع ) 128
- 4. سیره امام سجاد ( ع ) در عبادت 129
- اشاره 129
- روزه در سیره عبادی امام ( ع ) 132
- حج در سیره عبادی امام ( ع ) 134
- روضه ورود کاروان به کربلا 140
- روضه خوانی 140
- روضه حُرّ 143
- روضه حضرت قاسم ( ع ) 144
- روضه حضرت علی اصغر ( ع ) 146
- روضه حضرت علی اکبر ( ع ) 147
- روضه حضرت ابوالفضل ( ع ) 149
- روضه شب عاشورا 151
- روضه وداع امام حسین ( ع ) 152
- روضه شهادت امام حسین ( ع ) 155
- روضه شام غریبان 158
مجلس اول
شُکوه عقلانیت در نهضت امام حسین علیه السلام
اشاره
خداوند در قرآن کریم فرموده است: «وَمَا الْحَیاهُ الدُّنْیا إِلاَّ لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَلَلدَّارُ الآخِرَهُ خَیْرٌ لِلَّذینَ یَتَّقُونَ أَفَلا تَعْقِلُون.»(1)
عقل و اندیشه، در اسلام جایگاه والایی دارد و قرآن کریم نیز در آیات متعدد به لزوم تعقل و تفکر در آیات آفاقی و انفسی دعوت نموده تا انسان ها در پرتو نور عقل، راه را از بیراهه بیابند و حق و باطل را از یکدیگر تمییز دهند. از این رو، گفتار و کردار پیشوایان دین نیز بر این اصل مهم استوار است و هیچ گاه سخنی را بر زبان جاری نمی کنند یا عملی را انجام نمی دهند که با عقل سلیم مخالفتی داشته باشد و در واقع، آن بزرگواران الگوی کامل عقلانیت برای بشریت به شمار می روند.
1- انعام، آیه 32: «زندگی دنیا، چیزی جز بازی و سرگرمی نیست و سرای آخرت، برای آنها که پرهیزکارند، بهتر است. آیا نمی اندیشید؟»
این روزها، مصادف با ایامِ عزاداری سالار شهیدان، اباعبدالله الحسین ( ع ) است. مناسب است که در این ایام، ابعاد قیام امام ( ع ) از زاویه های مختلف بررسی و تحلیل شود. یکی از این زاویه ها، آن است که ما اگر بخواهیم حادثه عاشورا را از منظر عقل بررسی کنیم، آیا کار صحیحی است یا خیر؟
این مطلب مشهور که در حادثه عاشورا، عقل عاجز است، اینجا میدانِ عقل نیست و نباید سراغ توجیهات عقلی رفت؛ بلکه باید از عشق و ابزار و آثار آن سخن گفت؛ آیا این کلام، درست است؟ و با معارف دینی ما سازگاری دارد یا خیر؟ بنده عقیده دارم که این نگاه به واقعه عاشورا، غلط است و عاشوراییان باید بدانند که در مکتب حسین ( ع ) ، عقل منزلتی بس عظیم دارد و بنیان نهضت حسینی، بر عقل و اندیشه سلیم استوار است.
عقل در آیات و روایات
در قرآن کریم بارها خدای متعال آیات و نشانه های خود را بیان می کند و بعد می فرماید: «أفَلا تَعقِلُون.» در واقع، خداوند با این آیات، اشخاصی را که اهل تعقل نیستند، به نوعی مذمت می کند. واقعاً عجیب است که بسیاری از انسان ها به این نعمت بزرگ، یعنی عقل که خدا به بشر داده، توجه نمی کنند. در واقع، کسی که از این نعمت خدادادی غافل باشد، اصلاً حیات انسانی را درک نکرده و مفهوم اصلی زندگی را درنیافته است.
در آیات و روایات، مطالب فراوانی در مورد عقل مطرح شده است؛ مثل چیستی عقل و اینکه آنچه موجب تکامل عقل است، کدام است؟ آنچه مانع رشد عقل یا موجب فساد آن است، چیست؟ اجزای عقل کدام اند؟ و مانند آن. اینها مطالبی است که باید مورد توجه قرار گیرد و فهم آن نیز از طریق آیات و روایات ممکن است.