- پیشگفتار (روش بحث) 1
- اخلاق نیک و بد در قرآن 1
- اشاره 4
- تکبّر و استکبار 4
- ترجمه 6
- تفسیر و جمع بندی 8
- بلای بزرگ در طول تاریخ بشر 8
- نتیجه نهایی 23
- تکبّر در روایات اسلامی 24
- تکبّر در منطق عقل 26
- 1- تعریف و حقیقت تکبّر 28
- نکته ها 28
- اشاره 28
- 2- شاخه های تکبّر 29
- 3- تکبّر در برابر چه کسی؟ 30
- 4- انگیزه های تکبّر 32
- 5- ریشه یابی تکبّر 38
- 6- آثار و نشانه ها 39
- 7- مفاسد و پیامدهای تکبّر و استکبار 41
- 8- درمان تکبّر 45
- 9- آزمایشهای درمانی! 50
- اشاره 53
- تواضع و فروتنی 53
- ترجمه 54
- تفسیر و جمع بندی 54
- تواضع و فروتنی در روایات اسلامی 58
- اشاره 58
- 1- تعریف تواضع 61
- 2- تواضع و کرامت انسان! 63
- حرص و قناعت 65
- اشاره 65
- ترجمه 67
- تفسیر و جمع بندی حرص، آفت بزرگ خوشبختی 68
- نتیجه نهایی 77
- حرص و دنیاپرستی در احادیث اسلامی 77
- اشاره 77
- 1- تعریف حرص 81
- 2- آثار شوم حرص در زندگی فردی و اجتماعی بشر 82
- 4- حرص مذموم و ممدوح 83
- 3- غنای درون! 83
- 5- طرق درمان «حرص» 85
- 6- رفع یک اشتباه 87
- اشاره 89
- حبّ دنیا 89
- دنیاپرستی در احادیث اسلامی 94
- دنیای مطلوب و دنیای مذموم 97
- حسد و خیرخواهی 103
- اشاره 103
- ترجمه 105
- تفسیر و جمع بندی آتش سوزان حسد 106
- نتیجه 115
- حسد در روایات اسلامی 116
- چند مسئله مهم 118
- 1- مفهوم «حسد» و تفاوت آن با «غبطه» 118
- اشاره 118
- 2- انگیزه های حسد 120
- 3- نشانه های حسد 122
- 4- پیامدها و آثار سوء حسد 124
- 5- مراتب حسد 128
- 6- درمان حسد 129
- 7- نصح و خیرخواهی 133
- غرور و خودبینی 136
- اشاره 136
- اشاره 137
- 1- مفهوم غرور 137
- غرور در قرآن مجید 138
- ترجمه 140
- تفسیر و جمع بندی 141
- نتیجه نهایی 148
- 1- نکوهش غرور در روایات اسلامی 148
- اشاره 148
- 2- اسباب غرور 150
- 3- علایم و نشانه های غرور 153
- 4- آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی غرور 153
- 5- طرق درمان غرور 155
- (طول امل) اشاره 158
- آرزوهای دراز! 158
- ترجمه 161
- تفسیر و جمع بندی سرچشمه طول امل 162
- طول امل در روایات اسلامی 169
- آثار و پیامدهای طول امل 172
- اشاره 172
- 2- طول امل یکی از اسباب مهمّ قساوت قلب 173
- 1- طول امل سرچشمه بسیاری از گناهان 173
- 3- طول امَل سبب نسیان اجل 174
- 4- زندگی پررنج محصول دیگری از طول امل 174
- 6- محرومیّت از نعمتها 175
- 5- طول امل و زندگی ذلّت بار 175
- 7- طول امل و محروم بودن از درک حقایق 176
- 8- طول امل سبب کفران نعمت است 176
- اسباب و انگیزه های طول امل 177
- درمان طول امل 179
- آرزوهای مثبت و سازنده 182
- تعصّب و لجاجت 185
- اشاره 185
- ترجمه 187
- تفسیر و جمع بندی برنامه عمومی اقوام منحرف! 188
- تعصّب و لجاجت در احادیث اسلامی 197
- نتیجه نهایی 197
- اشاره 197
- 1- مفهوم تعصّب و انگیزه های آن 200
- 2- آثار و پیامدهای منفی تعصّب و لجاجت 201
- 3- تعصّب مذموم و ممدوح 204
- 4- تقلید سازنده و کورکورانه 206
- 5- طرق درمان 208
- 6- تسلیم در برابر حق 209
- جُبن و شجاعت 211
- اشاره 211
- ترجمه 213
- تفسیر و جمع بندی پیامبران خدا ترسو نیستند 215
- جبن و ترس در روایات اسلامی 224
- نتیجه نهایی 224
- اشاره 224
- 1- ترس معقول و نامعقول 226
- 2- آثار منفی جبن و ترس در زندگی فردی و اجتماعی 228
- 3- ریشه های جبن 229
- 4- طرق درمان و پیشگیری 231
- 5- آثار شجاعت در زندگی انسانها 233
- اشاره 237
- خودباختگی و توکّل بر خدا 237
- ترجمه 239
- تفسیر و جمع بندی بازتاب توکّل در زندگی پیامبران 240
- «توکّل» در احادیث اسلامی 249
- نتیجه نهایی 249
- اشاره 249
- 1- حقیقت توکّل 252
- 2- آثار و پیامدهای توکّل 257
- 3- اسباب توکّل 258
- 4- درجات توکّل 260
- 5- راه های رسیدن به توکّل 261
- شهوت پرستی و عفاف 263
- اشاره 263
- ترجمه 265
- تفسیر و جمع بندی بلای شهوت پرستی در طول تاریخ 267
- شهوت پرستی در روایات اسلامی 274
- پیامدهای شهوت پرستی در کلام امیر مؤمنان علی علیه السلام 276
- اشاره 277
- آثار زیانبار شهوت پرستی 277
- 1- آلودگی به گناه 278
- 3- تضعیف شخصیت اجتماعی انسان 281
- 2- فساد عقل 281
- 4- اسارت نفس 282
- 5- رسوایی و بی آبرویی 282
- عوامل و اسباب شهوت پرستی 283
- راه های درمان شهوت پرستی 286
- شکم پرستی و شهوت جنسی 290
- اشاره 293
- عفّت؛ فضیلت بزرگ اخلاقی 293
- ترجمه 295
- تفسیر نیازمندان آبرومند 296
- عفّت در روایات اسلامی 302
- نتیجه 303
- راه های پیشگیری از بی عفتی 304
- غفلت و بی خبری 308
- اشاره 308
- ترجمه 310
- تفسیر و جمع بندی «غفلت» سرچشمه اصلی بدبختی ها 311
- نتیجه 323
- «غفلت» در اخبار اسلامی 323
- نتیجه 325
- اشاره 326
- نکات مهمی درباره غفلت 326
- 1- عوامل غفلت 326
- 2- عواقب شوم غفلت 329
- 3- نشانه های غفلت 331
- 4- راه های زدودن غفلت 333
- 5- یقظه و بیداری 337
- تغافل مثبت 340
- تغافل در بیان معصومین علیه السلام 342
- اشاره 344
- بخل و امساک 344
- ترجمه 346
- تفسیر و جمع بندی سرنوشت بخیلان 348
- بخل در آینه روایات اسلامی 362
- نتیجه 362
- ریشه و نشانه های بخل 365
- آثار و پیامدهای بخل 367
- درجات بخل 368
- پیشگیری و درمان بخل 370
- جود و سخاوت 373
- اشاره 373
- ترجمه 374
- تفسیر و جمع بندی چهره سخاوتندان در قرآن 375
- سخاوت در منابع حدیث 380
- آثار و پیامدهای سخاوت 383
- راه های کسب سخاوت 385
- محدوده سخاوت 385
- صبر و بردباری 388
- عجله و شتاب 388
- ترجمه 390
- تفسیر و جمع بندی 391
- نتیجه 402
- عجله و شتاب در روایات اسلامی 402
- 1- مفهوم عجله و شتابزدگی 404
- چند نکته مهم 404
- 2- سرعت گرفتن در خیرات 405
- پیامدهای شوم عجله و شتابزدگی 407
- ریشه های این خوی ناپسند 409
- راه های درمان 410
- صبر و شکیبایی 412
- اشاره 412
- آیات صبر 413
- ترجمه 414
- تفسیر و جمع بندی الگوی صبر و اسطوره مقاومت 416
- صبر در احادیث اسلامی 432
- آثار و پیامدهای صبر 435
- شاخه های صبر 438
- انگیزه های صبر و شکیبایی 439
- جزع و بی تابی 441
- درمان جزع و ناشکیبایی 445
- فرق جزع و احساسات معقول 448
الْمُسْتَکْبِرِینَ (سوره نحل، آیه 23)
13- لَنْ یَسْتَنْکِفَ الْمَسِیحُ انْ یَکُونَ عبْداً لِلّهِ و لَاالْمَلائِکَهُ الْمُقَرَّبُونَ وَ مَنْ یَسْتَنْکِفْ عَنْ عِبَادَتِهِ وَ یَسْتَکْبِرْ فَسَیَحْشُرُهُمْ اللَّهُ جَمِیعاً* فَامَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَیُوَفِّیهِمْ اجُورَهُمْ وَ یَزِیدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ وَ امَّا الَّذِینَ اسْتَنْکَفُوا وَ اسْتَکْبَرُوا فَیُعَذِّبُهُمْ عَذَاباً الِیماً وَ لایَجِدُونَ لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِیّاً وَ لَانَصِیراً (سوره نساء، آیه 172- 173)
14- انَّ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا وَاسْتَکْبَرُوا عَنْهَا لَاتُفَتَّحُ لَهُمْ ابْوَابُ السَّماءِ وَ لَایَدْخُلُونَ الْجَنَّهَ حَتَّی یَلِجَ الْجَمَلُ فِی سَمِّ الْخِیَاطِ وَ کَذَلِکَ نَجْزِی الُمجْرِمِینَ (سوره اعراف، آیه 40)
ترجمه
1- و (یاد کن) هنگامی را که به فرشتگان گفتیم: «برای آدم سجده و خضوع کنید!» همگی سجده کردند، جز ابلیس که سر باز زد و تکبّر ورزید (و به خاطر نافرمانی و تکبّرش) از کافران شد!
2- گفت: «از آن (مقام و مرتبه ات) فرود آی! تو حق نداری در آن (مقام و مرتبه) تکبّر کنی! بیرون رو که تو از افراد پست و کوچکی!»
3- (در داستان نوح آمده است): «و من هر زمان آنها را دعوت کردم که (ایمان بیاورند و) تو آنها را بیامرزی، انگشتان خویش را در گوشهایشان قرار داده و لباسهایشان را بر خود پیچیدند و در مخالفت اصرار ورزیدند و به شدّت استکبار کردند»!
4- (در مورد قوم عاد می خوانیم): امّا قوم عاد به ناحق در زمین تکبّر ورزیدند و گفتند: «چه کسی از ما نیرومندتر است؟! آیا نمی دانستند خداوندی که آنان را آفریده از آنها قوی تر است؟ و (به خاطر این پندار) پیوسته آیات ما را انکار می کردند!»
5- (در
داستان شعیب آمده است): اشراف زورمند و متکبّر از قوم او گفتند: «ای شعیب به یقین تو و کسانی را که به تو ایمان آورده اند از شهر و دیار خود بیرون خواهیم کرد یا به آیین ما بازگردید!» گفت: «آیا (می خواهید ما را بازگردانید) اگر چه ما مایل نباشیم؟!»
6- (در داستان موسی علیه السلام آمده است): «و «قارون و فرعون» و «هامان» را نیز هلاک کردیم، موسی با دلایل روشن به سراغشان آمد، امّا آنان در زمین برتری جویی کردند، ولی نتوانستند بر خدا پیشی گیرند!»