- مقدمه 1
- خلاصه 3
- بخش اول: نگاهی گذرا به رویدادهای صدر اسلام 6
- اشاره 6
- پیش درآمد 6
- 2. مکه پیش از هجرت 7
- 1. یثرب پیش از هجرت 7
- اشاره 8
- سال اول: دولت پیامبر 8
- 3. هجرت به مدینه و رویدادهای پس از هجرت 8
- اشاره 9
- سال دوم: جنگ بدر و بیرون راندن بنی قینقاع 9
- سال سوم: سرکوب قبایل اطراف مدینه و جنگ احد 9
- ماجرای هند و حمزه 10
- سال چهارم: طرح ترور پیامبر 10
- سال پنجم: جنگ خندق 11
- سال ششم: صلح حدیبیه 12
- اشاره 13
- سال هفتم: فتح خیبر 13
- سرفرازی امیرالمؤمنین، علی(ع) 13
- نزول سوره دهر در ذی حجه 14
- تسلیم شدن قلعه فدک 18
- دعوت سران کشورها و طوایف به اسلام 19
- عمره القضا 19
- اشاره 19
- سال هشتم: جنگ مؤته 19
- فتح مکه و پایان قدرت سیاسی مشرکان در حجاز 20
- نزول آیه تطهیر در اواخر سال هشتم 21
- گسترش اسلام و آمدن گروه هایی به مدینه 22
- اشاره 22
- سال نهم: غزوه تبوک 22
- فرصت چهار ماهه برای اسلام آوردن باقی مانده مشرکان 22
- اشاره 23
- سال دهم: حجه الوداع و غدیر خم 23
- اعزام علی(ع) به یمن 23
- مباهله رسول خدا صلی الله علیه و آله با مسیحیان 23
- مشکلات دولت اسلامی در سال دهم هجرت 24
- سال یازدهم: اوج گیری نافرمانی از پیامبر اسلام 24
- اشاره 24
- اهل بیت در دوران رسول اکرم صلی الله علیه و آله 25
- بخش دوم: زندگی امام حسین(ع) 26
- اشاره 26
- اشاره 26
- فصل اول: زندگی امام حسین(ع) در دوران رسول اکرم(ع) 26
- 2. واکنش پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله پس از تولد امام حسین(ع) 27
- اشاره 27
- 1. ولادت 27
- الف) حسین(ع)، طاهر و نظیف 27
- ب) محروم ماندن قاتلان حسین(ع) از شفاعت پیامبر 27
- ج) ستمگران بنی امیه، قاتلان حسین(ع) 28
- د) حسین(ع)، هم نام فرزند هارون 28
- ه_) صدقه ویژه 28
- ح) دوری یاری گر دشمنان حسین(ع) از رحمت حق 29
- و) گریه حسین(ع) پیامبر را می آزارد 29
- ز) حسین(ع)، نور خدا 29
- الف) حسین(ع) از من است 32
- اشاره 32
- 3. زندگی امام حسین(ع) از دو سالگی تا رحلت رسول اکرم صلی الله علیه و آله (6 سالگی) 32
- 4. ویژگی های امام حسین(ع) از زبان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 32
- د) پیامبر بر حسین(ع) گریست 33
- ج) حسنین(ع)، حضرت محمّد صلی الله علیه و آله را پدر می خواندند 33
- ب) دوستی با حسین(ع)، دوستی با پیامبر است 33
- ه_) پروردگار به دوستی حسین(ع) فرمان داده است 33
- و) شفاعت حسین(ع) رد نمی شود 34
- ز) حسن و حسین(ع)، بهترین مردمند 34
- ح) پس از خورشید، ماه و زهره، به حسنین(ع) روی آورید 35
- ط) رسول خدا صلی الله علیه و آله ، گلوی حسین(ع) را بوسید 35
- ک) نام حسین(ع) در تورات و انجیل، شبیر و طاب است 36
- ی) حسنین(ع)؛ ریحانه های پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 36
- م) حسین(ع)، چراغ هدایت و کشتی نجات 37
- ل) پاداش حج پیامبر برای زایر حسین(ع) 37
- ن) فرو فرستادن سوره «هل اتی» در شأن حسین(ع) 38
- ع) حسین(ع) در شمار اهل کسا 39
- س) حسین(ع) و غذای بهشتی 39
- ذ) حسنین(ع) پس از رسول خدا و علی(ع) برترین مردمند 40
- ف) علم حسین(ع)، علم رسول خدا صلی الله علیه و آله 40
- ص) رسول خدا صلی الله علیه و آله وظیفه دارد به حسین(ع) مهر بورزد 40
- ث) حسنین(ع)، سروران بهشتیان 40
- خ) حسنین(ع)، گل های پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 40
- ر) بهشت، مشتاق حسین(ع) 41
- ش) دشمنی رسول خدا صلی الله علیه و آله با دشمنان حسین(ع) 41
- 5. امام حسین(ع) هنگام رحلت رسول اکرم صلی الله علیه و آله 41
- ق) حسین(ع)، محبوب ترین انسان ها در نگاه آسمانیان 41
- اشاره 43
- پیش گفتار 43
- اشاره 43
- 1. دوران خلافت ابوبکر 43
- فصل دوم: زندگی امام حسین(ع) در دوران خلفای سه گانه 43
- الف) ماجرای سقیفه 44
- ب) ماجرای فدک 44
- ج) شهادت حضرت زهرا(س) 45
- د) اذان بلال 45
- ه_) جنگ با مرتدان 46
- و) آغاز فتوحات 47
- اشاره 48
- 2. دوران خلافت عمر 48
- ب) آغاز فتوحات در ایران 48
- الف) ادامه فتوحات 48
- ج) نقش امام حسین(ع) در دوره خلافت عمر 49
- الف) آغاز خلافت عثمان 51
- اشاره 51
- 3. دوران خلافت عثمان 51
- ه_) قتل عمر 51
- د) تولد برادر امام حسین(ع) 51
- ب) فتوحات در دوره خلافت عثمان 52
- ج) انحراف های دوره خلافت عثمان 52
- د) قتل عثمان 53
- ه_) ازدواج امام حسین(ع) 54
- اشاره 56
- فصل سوم: زندگی امام حسین(ع) در دوران خلافت امیر مؤمنان، علی(ع) 56
- اشاره 57
- 1. اقدامات اصلاحی امام علی(ع) 57
- ب) طلحه و زبیر در مکه 58
- ج) بیعت شکنان در بصره 58
- الف) سهم خواهی طلحه و زبیر 58
- ه_) جنگ صفین (محرم سال 37 هجری) 59
- د) جنگ جمل (15 جمادی الاول سال 36 هجری) 59
- و) جنگ نهروان (صفر سال 38 هجری) 61
- ز) سستی مردم کوفه و غارتگری معاویه 62
- ح) شهادت امام علی(ع) (21 رمضان سال 40 هجری) 62
- الف) هنگام بیعت 62
- اشاره 62
- 2. نقش امام حسین(ع) در دوران امیرالمؤمنین علی(ع) 62
- ب) جنگ جمل 63
- ج) جنگ صفین 64
- د) بازگشت از صفین 65
- ه_) پاسداری از امیرالمؤمنین علی(ع) 66
- و) امام حسین(ع) و فرماندهی سپاه 67
- 3. روایات مربوط به امام حسین(ع) 67
- اشاره 67
- ب) پیش گویی شهادت امام حسین(ع) 68
- الف) دعای طلب باران 68
- ج) مهدی موعود عج الله تعالی فرجه الشریف از نسل حسین(ع) 69
- 1. بیعت با امام حسن(ع) (23 رمضان سال 40 هجری) 72
- 2. نامه نگاری های امام حسن(ع) و معاویه 72
- اشاره 72
- فصل چهارم: زندگی امام حسین(ع) در دوران امامت امام حسن(ع) 72
- 3. نامه معاویه به امام حسن(ع) 74
- 4. گردآوری سپاه و آغاز نبرد 76
- 5. حمله به امام حسن(ع) 77
- 6. شرایط صلح امام حسن(ع) با معاویه 78
- 7. ورود معاویه به کوفه (25 ربیع الاول سال 41 هجری) 79
- 8. انتقادهای شیعیان به صلح امام حسن(ع) 80
- 9. بازگشت امام حسن و امام حسین(ع) به مدینه (ربیع الاول سال41 هجری) 82
- 10. الحاق زیاد به ابوسفیان 84
- 11. شهادت امام حسن(ع) (ربیع الاول سال 49 هجری) 85
- 12. سخنان و اشعار امام حسین(ع) هنگام خاک سپاری برادر 87
- 13. واکنش معاویه در برابر خبر شهادت امام حسن(ع) 89
- فصل پنجم: زندگی امام حسین(ع) در عصر معاویه (ربیع الاول سال 49 هجری _ نیمه اول سال60 هجری) 90
- 1. رویدادهای سال 49 هجری 90
- اشاره 90
- الف) نامه نگاری کوفیان به امام حسین(ع) 90
- اشاره 90
- ب) زمینه سازی مغیره برای ولی عهدی یزید 91
- ج) نظرخواهی معاویه از زیاد درباره ولی عهدی یزید 94
- د) طاعون در کوفه 94
- 2. رویدادهای سال 50 هجری 94
- اشاره 96
- الف) شهادت حجر بن عدی 96
- 3. رویدادهای سال 51 هجری 96
- ب) پیامدهای شهادت حجر بن عدی 97
- 4. رویدادهای سال 53 هجری 99
- 5. رویدادهای سال 54 هجری 100
- الف) گماشتن عبیداللّه بن زیاد به امارت بصره1 ب) مرگ سعد بن ابی وقاص 101
- ج) برکناری عبداللّه بن خالد بن اسید 101
- اشاره 101
- 6. رویدادهای سال 55 هجری 101
- د) افزایش ارتباط شیعیان کوفه با امام حسین(ع) 102
- اشاره 102
- یک _ هدیه به فرزدق 106
- دو_ خواستگاری معاویه از ام کلثوم برای یزید 107
- ه_) خواندن بزرگان شهرها به شام 109
- و) جلسه بیعت با یزید 111
- ز) نامه معاویه به مروان برای بیعت گرفتن از اهل مدینه 113
- ط) خطبه معاویه و تهدید مخالفان 115
- ح) سفر معاویه به مدینه و مکه 115
- ی) دیدار معاویه با عایشه 116
- الف) ورود معاویه به مکه (رجب سال 56 هجری) 118
- 7. رویدادهای سال 56 هجری 118
- اشاره 118
- ب) دیدار معاویه با امام حسین(ع) 119
- ج) اعتراض ابن عباس 121
- د) نیرنگ معاویه 122
- ه_) دیدار معاویه با عایشه 127
- و) بیماری معاویه 128
- 8. رویدادهای سال 57 هجری 129
- 9. رویدادهای سال 58 هجری 131
- 10. سال 59 هجری 131
- 11. رویدادهای سال 60 هجری 139
- 12. رویدادهای اجتماعی و تربیتی زندگی امام حسین(ع) 140
- پیش گفتار 150
- بخش سوم: وضعیت عمومی جهان اسلام 150
- اشاره 150
- 1. وضعیت سیاسی 152
- اشاره 152
- الف) عصر ابوبکر بن ابی قحافه 152
- اشاره 152
- اشاره 152
- فصل اول: عصر خلفای سه گانه 152
- یک _ جنگ های ردّه 155
- دو_ فتوحات 156
- سه _ کارگزاران 157
- یک _ وضعیت سیاسی و مبانی نظام سیاسی در دوران عمر 158
- ب) دوران عمر بن خطاب 158
- اشاره 158
- سه _ والیان و کارگزاران خلیفه 159
- دو_ آموزگار قرآن شهر 159
- ج) عصر عثمان بن عفان 160
- 2. تقسیم بندی اداری و استانی 162
- الف) اصول و شاخص های اجتماعی عصر رسول خدا صلی الله علیه و آله 163
- اشاره 163
- 3. وضعیت اجتماعی 163
- ب) اصول و شاخص های اجتماعی دوران خلفای سه گانه 164
- ج) آغاز فتوحات و دگرگونی های اجتماعی 166
- 4. وضعیت اقتصادی 168
- الف) درآمدهای بیت المال 168
- اشاره 168
- ب) هزینه بیت المال 169
- 5. وضعیت اخلاقی و فرهنگی 172
- اشاره 174
- اصول و شاخص های دینی سقیفه 174
- اشاره 174
- 6. وضعیت فکری و اعتقادی 174
- یک _ ممنوع ساختن نگارش و نقل حدیث و سنّت نبوی 175
- دو_ تبلیغ قرائت قرآن در جامعه 177
- سه _ جای گزینی طبقه صحابه سقیفه در برابر اهل بیت(ع) 180
- چهار_ استفاده علوم اهل کتاب و ترویج قصه خوانی 188
- اشاره 190
- فصل دوم: عصر امیر مؤمنان، علی(ع) 190
- 1. مهم ترین مشکلات حکومتی امام علی(ع) 190
- اشاره 190
- یک _ اصول دینی حاکم بر جامعه 191
- الف) مشکلات سیاسی 191
- ب) مشکلات فکری و اعتقادی 191
- دو_ طبقه ها و گروه های دینی و اجتماعی مخالف 192
- ج) مشکلات اجتماعی، اخلاقی و اقتصادی 192
- اشاره 194
- 2. جهت گیری های کلی حکومت معاویه 194
- یک _ تبلیغات گسترده درباره مظلومیت عثمان 195
- الف) برنامه ریزی برای تثبیت حکومت امویان 195
- اشاره 195
- سه _ تثبیت خلافت اموی 196
- دو_ مصالحه با امپراتوری روم 196
- ب) برنامه ریزی برای خلافت یزید 197
- فصل اول: معاویه 201
- بخش چهارم:شخصیت شناسی 201
- اشاره 201
- اشاره 201
- شناسنامه 201
- 1. نژاد و قبیله 202
- 2. خانواده 206
- اشاره 206
- الف) پدر 206
- ب) مادر 207
- ج) برادران و خواهران 207
- د) همسران 208
- الف) ویژگی های ظاهری 209
- اشاره 209
- اشاره 209
- یک _ نام 209
- 3. ویژگی های فردی 209
- دو _ خوراک 211
- سه _ باده گساری 211
- چهار_ سرگرمی، ذوق و سلیقه 212
- ب) عادت های رفتاری 214
- 4. ویژگی های اخلاقی 215
- اشاره 215
- الف) ترس 215
- ب) احساس شرمساری 216
- ج) درشت خویی و صبورنمایی 217
- اشاره 218
- الف) نفاق 218
- 5. ویژگی های دینی و آرمانی 218
- ب) جایگاه علمی 220
- اشاره 221
- یک _ فرمانروایی 221
- ج) آرزوها 221
- د) نفرت ها 222
- دو_ موروثی کردن حکومت 222
- 6. ویژگی های اجتماعی 225
- اشاره 225
- الف) طبقه اجتماعی 225
- ب) افتخارات ساختگی 227
- ج) اطرافیان 228
- د) معاویه از نگاه دیگران 230
- ه_) سخنان امیر مؤمنان، علی(ع) درباره معاویه 232
- اشاره 233
- الف) پیمودن راه دشوار خلافت 233
- 7. ویژگی های سیاسی 233
- ب) موروثی کردن خلافت 235
- ج) نیرنگ 236
- د) تفرقه افکنی 238
- ه_) تبلیغات 239
- یک _ متنفر ساختن مردم از امیر مؤمنان، علی(ع) 239
- اشاره 239
- دو_ سخت گیری بر شیعیان 240
- سه _ ترویج احادیث ساختگی درباره اهل بیت(ع) 240
- چهار_ بازسازی چهره منفی عثمان 241
- و) بازسازی چهره خود 241
- مرگ معاویه 242
- سال شمار زندگی معاویه 247
- اشاره 251
- شناسنامه 251
- فصل دوم: یزید 251
- الف) خانواده پدری 253
- 1. خانواده 253
- اشاره 253
- ب) خانواده مادری 255
- اشاره 257
- 2. خویشاوندان 257
- الف) بحدل بن انیف (پدربزرگ مادری یزید) 257
- ب) دایی های یزید 258
- 3. ویژگی های ظاهری 258
- 4. ویژگی های رفتاری 259
- اشاره 259
- الف) باده گساری 260
- ب) علاقه به آوازه خوانی 261
- الف) علاقه به شکار و حیوانات 262
- اشاره 262
- 5. ویژگی های اخلاقی 262
- ب) شهوت رانی 263
- ج) علاقه افراطی به شعر 264
- ه_) بدزبانی 266
- د) بی غیرتی 266
- و) اقتدارطلبی و انتقام جویی 267
- 6. ویژگی های فکری 268
- 7. هم نشینان 269
- اشاره 269
- الف) سرجون بن منصور رومی 269
- ب) سائب خاثر 270
- ج) اَخْطَل 271
- د) مسلم بن عمرو باهلی 272
- بخش پنجم: جغرافیای سیاسی و اجتماعی جهان اسلام 273
- اشاره 273
- اشاره 273
- فصل اول: بصره 273
- اشاره 275
- 1. وضعیت اجتماعی بصره 275
- الف) نظام اجتماعی 277
- ب) پیشینه قبایل بصره 278
- ج) خاستگاه تشیع قبایل بحرین1 279
- د) برنامه های علمی _ دینی خلیفه دوم در بصره 281
- اشاره 283
- ه_) شخصیت های مهم نسل اول 283
- دو_ انس بن مالک 283
- یک _ ابوموسی اشعری 283
- سه _ کعب بن سور ازدی 284
- چهار_ عمران بن حُصین (حطان) خزاعی 285
- و) جریان قاریان در بصره 286
- اشاره 287
- 2. وضعیت سیاسی بصره 287
- الف) بصره در دوران حکومت خلفا 288
- ب) بصره در دوران خلافت حضرت علی(ع) 290
- اشاره 290
- یک _ وضعیت قاریان بصره 293
- دو_ پس از جنگ جمل 296
- سه _ فتنه عثمانیه در بصره 299
- ج) بصره در دوران خلافت معاویه 300
- اشاره 300
- یک _ شورش حمران بن ابان 300
- دو_ حکومت ابن عامر 301
- د) بصره در دوران حکومت زیاد 302
- الف) قبایل شیعه 305
- اشاره 305
- 3. تاریخ شیعیان بصره 305
- اشاره 306
- یک _ ابوالاسود دئلی 306
- دو_ احنف بن قیس تمیمی سعدی 306
- ب) شخصیت های علمی و سیاسی شیعه 306
- سه _ منذر بن جارود عبدی 307
- ج) پیشینه تشیع در بصره 308
- چهار_ شریک بن اعور حارثی 308
- اشاره 313
- فصل دوم: شام 313
- 1. وضعیت اجتماعی شام 314
- 2. وضعیت فکری و فرهنگی شام 318
- اشاره 318
- اشاره 320
- الف) برنامه های معاویه در شام در آستانه خلافت امیر مؤمنان، علی(ع) 320
- دو_ تطمیع و بهره برداری از بزرگان شامات در ماجرای قتل عثمان 321
- یک _ ایجاد وحدت فکری و اعتقادی در شام، حول محور احساسی و هیجان برانگیز کشته شدن عثمان و ایجاد مکتب عثمانیه 321
- یک _ رونق مکتب عثمانیه 324
- دو_ رسوخ روحیه پیروی مطلق از خلیفه اموی در شامیان 324
- اشاره 324
- ب) پی آمدهای برنامه های فرهنگی _ تبلیغی معاویه 324
- 3. وضعیت سیاسی شام 325
- 4. وضعیت نظامی شام 329
- 1. وضعیت اجتماعی مکه 331
- فصل سوم: مکه 331
- اشاره 331
- 2. وضعیت فرهنگی مکه 333
- اشاره 336
- 3. وضعیت سیاسی مکه 336
- الف) تاریخ سیاسی مکه در عهد معاویه 338
- ب) حسنین و مکه در دوره معاویه 341
- ج) وضعیت سیاسی مکه در دوره یزید 342
- د) خط مشی سیاسی ابن زبیر 342
- نتیجه 346
- فصل چهارم: مدینه 348
- اشاره 348
- 1. وضعیت اجتماعی مدینه 348
- 2. وضعیت اقتصادی مدینه 350
- 3. وضعیت فرهنگی مدینه 351
- اشاره 353
- اشاره 353
- 4. وضعیت علمی و فکری مدینه 353
- مدرسه علمی مدینه 353
- یک _ نقش عایشه 355
- دو_ نقش ابن عمر و دیگر علمای مکتب مدینه 358
- اشاره 359
- 5. وضعیت سیاسی مدینه 359
- الف) گرایش های سیاسی انصار 361
- ب) سیدالشهدا(ع) در مدینه 365
- یک _ بنی هاشم 368
- د) موقعیت گروه های اجتماعی در مدینه 368
- ج) مدینه در زمان مرگ معاویه 368
- اشاره 368
- سه _ زبیریان 369
- دو_ بنی امیه 369
- چهار_ صحابه و تابعین 370
- 1. وضعیت جغرافیایی کوفه 371
- الف) پیدایش کوفه 371
- اشاره 371
- اشاره 371
- فصل پنجم: کوفه 371
- ب) دگرگونی های عمرانی کوفه 373
- ج) کوفه در روزگار عثمان 376
- یک _ بازسازی و گسترش مسجد و قصر 377
- اشاره 377
- د) کوفه در دوره امارت زیاد بن ابیه 377
- دو_ عمران و بهسازی شهر 378
- ه_) اماکن و مناطق شهر 380
- و) شهرها و روستاهای اطراف کوفه 380
- ز) مساجد و محله ها 381
- ح) مسجدهای مبارکه 384
- ط) مسجدهای ملعونه 384
- ی) جبانه ها 385
- ک) چهارسوها 385
- م) قصرهای کوفه 386
- ل) دیرها و معبدها 386
- ن) کناسه 386
- ع) بناهای دیگر 387
- س) نُخَیْله 387
- اشاره 388
- 2. وضعیت اجتماعی کوفه 388
- الف) ترکیب نژادی و قبیله ای کوفه 388
- یک _ اعراب بومی منطقه 389
- ب) دیگر جمعیت های کوفه 389
- اشاره 389
- دو _ ایرانیان 390
- چهار_ اهل کتاب (اهل ذمه) 391
- سه _ اقلیت اسواران (جنگجویان سندی سپاه ایران)، زط ها (هندی ها) و سبابجه (اهالی سوماترا) 391
- ج) نظام اجتماعی 392
- د) آمار جمعیتی شهر 396
- اشاره 401
- ه_) طبقات اجتماعی 401
- سه _ طبقات اجتماعی و اقتصادی 402
- یک _ گروه های علمی، فکری و اعتقادی 402
- دو_ گروه های سیاسی 402
- اشاره 406
- الف) پیشینه اعتقادی قبایل مقیم در کوفه 406
- 3. وضعیت فکری _ اعتقادی کوفه 406
- ب) برنامه های فکری خلیفه دوم در کوفه 409
- یک _ امتیازبخشی به طبقه صحابه 409
- دو_ پیدایش طبقه قُرّاء 409
- اشاره 409
- اشاره 421
- ج) مکتب علمای کوفه 421
- یک _ مدرسه ابن مسعود 423
- دو_ مدرسه علمی و علمای کوفه در دوره خلافت امیر مؤمنان، علی(ع) 426
- سه _ مکتب علمای کوفه در عهد معاویه 429
- د) زهّاد 433
- اشاره 435
- اشاره 435
- دو_ جایگاه انتظامی شهر (صاحب شرطه) 435
- یک _ جایگاه سیاسی _ اداری (والی و امیر شهر و استان) 435
- 4. وضعیت سیاسی کوفه 435
- الف) نظام اداری _ سیاسی شهر 435
- سه _ جایگاه های سیاسی _ اجتماعی (پیشوایان گروه ها) 436
- یک _ بیت المال کوفه 439
- ب) وضعیت اقتصادی کوفه 439
- اشاره 439
- دو_ درآمدهای بیت المال 439
- سه _ هزینه های بیت المال 440
- یک _ والیان دوران خلیفه دوم 444
- دو_ والیان دوران خلیفه سوم 444
- د) کارگزاران کوفه 444
- ج) دستگاه قضایی کوفه 444
- اشاره 444
- سه _ والیان دوران امیر مؤمنان، علی(ع) 445
- چهار_ برنامه های فکری والیانِ دوره اموی 445
- پنج _ والیان و کارگزاران کوفه در دوران معاویه 449
- ه_ ) تاریخ سیاسی کوفه 451
- یک _ دوران خلیفه دوم 451
- اشاره 451
- دو_ دوران خلیفه سوم 453
- سه _ دوران امیر مؤمنان، علی(ع) 456
- اشاره 461
- 1. مخالفان آشکار 462
- 2. گروه قراء و علمای اهل تردید و کناره گیری آنها از جنگ 463
- 3. گروه شاک مدعی تحقیق و نظر 464
- ز) طبقات اجتماعی کوفه پس از صفین 469
- اشاره 469
- یک _ کوفه در زمان خلافت امام حسن مجتبی(ع) 472
- دو_ کوفه در دوران معاویه 475
- اشاره 477
- 1. تبلیغ نام و فضیلت های ساختگی عثمان 477
- 2. سیاست مدارا 478
- 3. نظارت ویژه بر رجال شیعه و همراه سازی آنها در برنامه های عمومی 478
- 4. ایجاد گروه و حزب عثمانیه 480
- 5. انجام جابه جایی های جمعیتی 482
- ب) خط مقاومت در برابر دشنام و لعن (خط فرهنگی حجر کندی و عمرو بن حمق خزاعی) 486
- 1. مهم ترین فعالیت های شیعیان 486
- اشاره 486
- الف) جریان فکری دعوت به قیام (خط سلیمان بن صرد) 486
- ج) زندگی نامه زیاد 487
- اشاره 488
- 2. امارت زیاد بر بصره و کوفه 488
- الف) برنامه های جمعیتی _ اجتماعی 490
- ج) برنامه های دینی 491
- ب) برنامه های عمرانی _ اقتصادی 491
- د) برنامه های سیاسی (شیعه ستیزی) 492
- اشاره 492
- دو_ اجباری کردن لعن و سبّ امیر مؤمنان، علی(ع) 493
- یک _ حبس و دستگیری گسترده افراد به صرف اتهام 493
- سه _ شیعه ستیزی (سرکوب خونین شیعیان) 494
- چهار_ برداشت هایی از واقعه شهادت حجر 498
- الف) عبداللّه بن خالد بن اسید (53 _ 55 ه_.ق) 503
- 3. کوفه پس از زیاد تا ابن زیاد 503
- اشاره 503
- اشاره 504
- ب) ضحاک بن قیس فهری قریشی (55 _ 58 ه_.ق) 504
- یک _ افزایش چشم گیر سفر کوفیان به مدینه 505
- دو_ گرفتن بیعت برای جانشینی یزید در سال 56 ه_.ق 506
- سه _ جایگاه دینی و اجتماعی ضحاک در کوفه 507
- ج) عبدالرحمان بن عبداللّه بن عثمان ثقفی (58 _ 59 ه_.ق) 509
- د) نعمان بن بشیر (59 _ 60 ه_.ق) 509
- اشاره 514
- 4. فضای عمومی کوفه در آستانه قیام سیدالشهدا(ع) 514
- یک _ نظام اجتماعی شهر 514
- اشاره 514
- الف) وضعیت اجتماعی کوفه در سال های 60 و 61 هجری 514
- دو_ نفوذ اشراف و نقش عطایای والی 515
- سه _ مأموران انتظامی و امنیتی 517
- ب) فضای فکری کوفه 522
- اشاره 522
- یک _ وضعیت علمای شهر و فعالیت های علمی 522
- دو_ وضعیت علمی و فکری حاکم بر شهر 523
- ج) وضعیت سیاسی کوفه 524
- اشاره 524
- دو_ برنامه های شیعه ستیزی 525
- یک _ برنامه های اجتماعی _ اقتصادی 525
- نتیجه 526
هنگامی که اهل بیت پیامبر(ع) را به اسارت به شام بردند، روزی یزید به عمرو بن حسن بن علی که کودکی بیش نبود، گفت: با پسرم، خالد، مبارزه می کنی؟ گفت: این طور نه، چاقویی به او و من بده تا با او مبارزه کنم. یزید او را در آغوش کشید و گفت: آیا مار جز مار می زاید.(1)
همچنین هنگامی که مردی شامی در مجلس یزید خواهان آن شد که وی فاطمه، دختر حسین را به عنوان کنیز به وی ببخشد، زینب(س) به شدت مخالفت کرد و به او گفت: اگر ادعای مسلمانی داری، نمی توانی او را به عنوان کنیز به کسی ببخشی و فرمود: تو، پدر و جدت، به دست پدر، برادر و جدم، به دین خدا هدایت شدید. یزید گفت: دروغ می گویی، ای دشمن خدا. زینب فرمود: تو امیری چیره ای، ستمگرانه بدگویی می کنی و با قدرتت پیروز می شوی.(2)
و) اقتدارطلبی و انتقام جویی
و) اقتدارطلبی و انتقام جویی
یزید در دین ستیزی با پدرش هم داستان بود، ولی برخلاف معاویه، آشکارا به مبارزه با مؤمنان برمی خاست و شیفته اقتدار و انتقام جویی بود. برای نمونه، ابن زبیر زمینی در کنار زمین معاویه در مدینه داشت. بین غلامان ابن زبیر و معاویه درگیری رخ داد. سرانجام ابن زبیر چیره شد و نامه تمسخرآمیزی به معاویه نوشت. معاویه نامه را خواند و به یزید داد. یزید گفت: او را بکش و آسوده شو. معاویه گفت: برایش نامه می نویسم و در نامه ای، زمین و
1- ترجمه تاریخ طبری، ج 7، ص 3074.
2- الکامل، ج 4، ص 86 .