طرح و تحقیق فیلم نامه امام حسین علیه السلام (1) صفحه 320

بدین ترتیب، معاویه با بیرون راندن رجال فکری از شامات و جلوگیری از اقامت آنها در این سرزمین،(1) به زمینه ای مناسب برای ترویج اسلام دلخواه خویش دست یافت. این در حالی بود که شامیان به دیگر مناطق اسلامی کمتر سفر می کردند و با افکار و فرقه های مناطق دیگر آشنایی چندانی نداشتند. در روزگار عثمان، کعب الاحبار به شام رفت و با اسرائیلیات خود، معاویه را در رسیدن به اهدافش یاری داد. در واقع، معاویه در روزگار عثمان از نیروی فکری دو اهل کتاب تازه مسلمان بهره فراوان برد: تمیم داری(2) و کعب الاحبار.(3)

معاویه که می دانست پس از عثمان هرگز خلیفه نمی شود و به طور قطع، علی(ع) که بیشتر انقلابیون از یارانش بودند، در این مقام قرار می گیرد، با آغاز شورش بر ضد عثمان، به برنامه های ویژه تبلیغی و فرهنگی دست یازید.

الف) برنامه های معاویه در شام در آستانه خلافت امیر مؤمنان، علی(ع)

اشاره

الف) برنامه های معاویه در شام در آستانه خلافت امیر مؤمنان، علی(ع)

معاویه به یاری خلفای پیشین، فضای شام را برای پذیرش خود و برنامه هایش آماده ساخته بود، ولی برای ایجاد وحدت کلمه در شامیان _ به گونه ای که بتوانند وارد بازی های سیاسی جهان اسلام شوند و در کنارش پایدار مانند _ به امکانات و ابزارهای جدیدی نیاز داشت؛ به ویژه آنکه رقیبش، امام علی(ع)، از جذاب ترین چهره سیاسی، دینی و اجتماعی برخوردار بود و به راحتی می توانست در دل مردم نفوذ کند. اساس کار امام علی(ع)،

1- تاریخ یعقوبی، ج 2، صص 171 و 172.
2- طبقات الکبری، ج 7.
3- تاریخ خلفا، ص 93؛ بحوث فی الملل و النحل، ج 1، ص 87 .