- مقدمه 1
- خلاصه 3
- بخش اول: نگاهی گذرا به رویدادهای صدر اسلام 6
- پیش درآمد 6
- اشاره 6
- 2. مکه پیش از هجرت 7
- 1. یثرب پیش از هجرت 7
- اشاره 8
- سال اول: دولت پیامبر 8
- 3. هجرت به مدینه و رویدادهای پس از هجرت 8
- اشاره 9
- سال دوم: جنگ بدر و بیرون راندن بنی قینقاع 9
- سال سوم: سرکوب قبایل اطراف مدینه و جنگ احد 9
- ماجرای هند و حمزه 10
- سال چهارم: طرح ترور پیامبر 10
- سال پنجم: جنگ خندق 11
- سال ششم: صلح حدیبیه 12
- سرفرازی امیرالمؤمنین، علی(ع) 13
- سال هفتم: فتح خیبر 13
- اشاره 13
- نزول سوره دهر در ذی حجه 14
- تسلیم شدن قلعه فدک 18
- اشاره 19
- دعوت سران کشورها و طوایف به اسلام 19
- عمره القضا 19
- سال هشتم: جنگ مؤته 19
- فتح مکه و پایان قدرت سیاسی مشرکان در حجاز 20
- نزول آیه تطهیر در اواخر سال هشتم 21
- گسترش اسلام و آمدن گروه هایی به مدینه 22
- اشاره 22
- سال نهم: غزوه تبوک 22
- فرصت چهار ماهه برای اسلام آوردن باقی مانده مشرکان 22
- اشاره 23
- مباهله رسول خدا صلی الله علیه و آله با مسیحیان 23
- اعزام علی(ع) به یمن 23
- سال دهم: حجه الوداع و غدیر خم 23
- مشکلات دولت اسلامی در سال دهم هجرت 24
- سال یازدهم: اوج گیری نافرمانی از پیامبر اسلام 24
- اشاره 24
- اهل بیت در دوران رسول اکرم صلی الله علیه و آله 25
- بخش دوم: زندگی امام حسین(ع) 26
- اشاره 26
- اشاره 26
- فصل اول: زندگی امام حسین(ع) در دوران رسول اکرم(ع) 26
- 2. واکنش پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله پس از تولد امام حسین(ع) 27
- اشاره 27
- ب) محروم ماندن قاتلان حسین(ع) از شفاعت پیامبر 27
- الف) حسین(ع)، طاهر و نظیف 27
- 1. ولادت 27
- ج) ستمگران بنی امیه، قاتلان حسین(ع) 28
- ه_) صدقه ویژه 28
- د) حسین(ع)، هم نام فرزند هارون 28
- ز) حسین(ع)، نور خدا 29
- و) گریه حسین(ع) پیامبر را می آزارد 29
- ح) دوری یاری گر دشمنان حسین(ع) از رحمت حق 29
- اشاره 32
- 3. زندگی امام حسین(ع) از دو سالگی تا رحلت رسول اکرم صلی الله علیه و آله (6 سالگی) 32
- الف) حسین(ع) از من است 32
- 4. ویژگی های امام حسین(ع) از زبان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 32
- ج) حسنین(ع)، حضرت محمّد صلی الله علیه و آله را پدر می خواندند 33
- ه_) پروردگار به دوستی حسین(ع) فرمان داده است 33
- ب) دوستی با حسین(ع)، دوستی با پیامبر است 33
- د) پیامبر بر حسین(ع) گریست 33
- ز) حسن و حسین(ع)، بهترین مردمند 34
- و) شفاعت حسین(ع) رد نمی شود 34
- ح) پس از خورشید، ماه و زهره، به حسنین(ع) روی آورید 35
- ط) رسول خدا صلی الله علیه و آله ، گلوی حسین(ع) را بوسید 35
- ک) نام حسین(ع) در تورات و انجیل، شبیر و طاب است 36
- ی) حسنین(ع)؛ ریحانه های پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 36
- م) حسین(ع)، چراغ هدایت و کشتی نجات 37
- ل) پاداش حج پیامبر برای زایر حسین(ع) 37
- ن) فرو فرستادن سوره «هل اتی» در شأن حسین(ع) 38
- ع) حسین(ع) در شمار اهل کسا 39
- س) حسین(ع) و غذای بهشتی 39
- ص) رسول خدا صلی الله علیه و آله وظیفه دارد به حسین(ع) مهر بورزد 40
- ث) حسنین(ع)، سروران بهشتیان 40
- خ) حسنین(ع)، گل های پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 40
- ذ) حسنین(ع) پس از رسول خدا و علی(ع) برترین مردمند 40
- ف) علم حسین(ع)، علم رسول خدا صلی الله علیه و آله 40
- ر) بهشت، مشتاق حسین(ع) 41
- 5. امام حسین(ع) هنگام رحلت رسول اکرم صلی الله علیه و آله 41
- ق) حسین(ع)، محبوب ترین انسان ها در نگاه آسمانیان 41
- ش) دشمنی رسول خدا صلی الله علیه و آله با دشمنان حسین(ع) 41
- فصل دوم: زندگی امام حسین(ع) در دوران خلفای سه گانه 43
- اشاره 43
- پیش گفتار 43
- اشاره 43
- 1. دوران خلافت ابوبکر 43
- ب) ماجرای فدک 44
- الف) ماجرای سقیفه 44
- د) اذان بلال 45
- ج) شهادت حضرت زهرا(س) 45
- ه_) جنگ با مرتدان 46
- و) آغاز فتوحات 47
- اشاره 48
- الف) ادامه فتوحات 48
- ب) آغاز فتوحات در ایران 48
- 2. دوران خلافت عمر 48
- ج) نقش امام حسین(ع) در دوره خلافت عمر 49
- 3. دوران خلافت عثمان 51
- ه_) قتل عمر 51
- اشاره 51
- د) تولد برادر امام حسین(ع) 51
- الف) آغاز خلافت عثمان 51
- ب) فتوحات در دوره خلافت عثمان 52
- ج) انحراف های دوره خلافت عثمان 52
- د) قتل عثمان 53
- ه_) ازدواج امام حسین(ع) 54
- اشاره 56
- فصل سوم: زندگی امام حسین(ع) در دوران خلافت امیر مؤمنان، علی(ع) 56
- اشاره 57
- 1. اقدامات اصلاحی امام علی(ع) 57
- ب) طلحه و زبیر در مکه 58
- ج) بیعت شکنان در بصره 58
- الف) سهم خواهی طلحه و زبیر 58
- ه_) جنگ صفین (محرم سال 37 هجری) 59
- د) جنگ جمل (15 جمادی الاول سال 36 هجری) 59
- و) جنگ نهروان (صفر سال 38 هجری) 61
- ح) شهادت امام علی(ع) (21 رمضان سال 40 هجری) 62
- الف) هنگام بیعت 62
- ز) سستی مردم کوفه و غارتگری معاویه 62
- اشاره 62
- 2. نقش امام حسین(ع) در دوران امیرالمؤمنین علی(ع) 62
- ب) جنگ جمل 63
- ج) جنگ صفین 64
- د) بازگشت از صفین 65
- ه_) پاسداری از امیرالمؤمنین علی(ع) 66
- و) امام حسین(ع) و فرماندهی سپاه 67
- 3. روایات مربوط به امام حسین(ع) 67
- اشاره 67
- ب) پیش گویی شهادت امام حسین(ع) 68
- الف) دعای طلب باران 68
- ج) مهدی موعود عج الله تعالی فرجه الشریف از نسل حسین(ع) 69
- 2. نامه نگاری های امام حسن(ع) و معاویه 72
- اشاره 72
- 1. بیعت با امام حسن(ع) (23 رمضان سال 40 هجری) 72
- فصل چهارم: زندگی امام حسین(ع) در دوران امامت امام حسن(ع) 72
- 3. نامه معاویه به امام حسن(ع) 74
- 4. گردآوری سپاه و آغاز نبرد 76
- 5. حمله به امام حسن(ع) 77
- 6. شرایط صلح امام حسن(ع) با معاویه 78
- 7. ورود معاویه به کوفه (25 ربیع الاول سال 41 هجری) 79
- 8. انتقادهای شیعیان به صلح امام حسن(ع) 80
- 9. بازگشت امام حسن و امام حسین(ع) به مدینه (ربیع الاول سال41 هجری) 82
- 10. الحاق زیاد به ابوسفیان 84
- 11. شهادت امام حسن(ع) (ربیع الاول سال 49 هجری) 85
- 12. سخنان و اشعار امام حسین(ع) هنگام خاک سپاری برادر 87
- 13. واکنش معاویه در برابر خبر شهادت امام حسن(ع) 89
- اشاره 90
- الف) نامه نگاری کوفیان به امام حسین(ع) 90
- فصل پنجم: زندگی امام حسین(ع) در عصر معاویه (ربیع الاول سال 49 هجری _ نیمه اول سال60 هجری) 90
- اشاره 90
- 1. رویدادهای سال 49 هجری 90
- ب) زمینه سازی مغیره برای ولی عهدی یزید 91
- ج) نظرخواهی معاویه از زیاد درباره ولی عهدی یزید 94
- د) طاعون در کوفه 94
- 2. رویدادهای سال 50 هجری 94
- الف) شهادت حجر بن عدی 96
- اشاره 96
- 3. رویدادهای سال 51 هجری 96
- ب) پیامدهای شهادت حجر بن عدی 97
- 4. رویدادهای سال 53 هجری 99
- 5. رویدادهای سال 54 هجری 100
- ج) برکناری عبداللّه بن خالد بن اسید 101
- الف) گماشتن عبیداللّه بن زیاد به امارت بصره1 ب) مرگ سعد بن ابی وقاص 101
- اشاره 101
- 6. رویدادهای سال 55 هجری 101
- د) افزایش ارتباط شیعیان کوفه با امام حسین(ع) 102
- اشاره 102
- یک _ هدیه به فرزدق 106
- دو_ خواستگاری معاویه از ام کلثوم برای یزید 107
- ه_) خواندن بزرگان شهرها به شام 109
- و) جلسه بیعت با یزید 111
- ز) نامه معاویه به مروان برای بیعت گرفتن از اهل مدینه 113
- ط) خطبه معاویه و تهدید مخالفان 115
- ح) سفر معاویه به مدینه و مکه 115
- ی) دیدار معاویه با عایشه 116
- اشاره 118
- 7. رویدادهای سال 56 هجری 118
- الف) ورود معاویه به مکه (رجب سال 56 هجری) 118
- ب) دیدار معاویه با امام حسین(ع) 119
- ج) اعتراض ابن عباس 121
- د) نیرنگ معاویه 122
- ه_) دیدار معاویه با عایشه 127
- و) بیماری معاویه 128
- 8. رویدادهای سال 57 هجری 129
- 9. رویدادهای سال 58 هجری 131
- 10. سال 59 هجری 131
- 11. رویدادهای سال 60 هجری 139
- 12. رویدادهای اجتماعی و تربیتی زندگی امام حسین(ع) 140
- پیش گفتار 150
- بخش سوم: وضعیت عمومی جهان اسلام 150
- اشاره 150
- اشاره 152
- اشاره 152
- 1. وضعیت سیاسی 152
- الف) عصر ابوبکر بن ابی قحافه 152
- اشاره 152
- فصل اول: عصر خلفای سه گانه 152
- یک _ جنگ های ردّه 155
- دو_ فتوحات 156
- سه _ کارگزاران 157
- ب) دوران عمر بن خطاب 158
- یک _ وضعیت سیاسی و مبانی نظام سیاسی در دوران عمر 158
- اشاره 158
- دو_ آموزگار قرآن شهر 159
- سه _ والیان و کارگزاران خلیفه 159
- ج) عصر عثمان بن عفان 160
- 2. تقسیم بندی اداری و استانی 162
- اشاره 163
- الف) اصول و شاخص های اجتماعی عصر رسول خدا صلی الله علیه و آله 163
- 3. وضعیت اجتماعی 163
- ب) اصول و شاخص های اجتماعی دوران خلفای سه گانه 164
- ج) آغاز فتوحات و دگرگونی های اجتماعی 166
- الف) درآمدهای بیت المال 168
- 4. وضعیت اقتصادی 168
- اشاره 168
- ب) هزینه بیت المال 169
- 5. وضعیت اخلاقی و فرهنگی 172
- اشاره 174
- اصول و شاخص های دینی سقیفه 174
- اشاره 174
- 6. وضعیت فکری و اعتقادی 174
- یک _ ممنوع ساختن نگارش و نقل حدیث و سنّت نبوی 175
- دو_ تبلیغ قرائت قرآن در جامعه 177
- سه _ جای گزینی طبقه صحابه سقیفه در برابر اهل بیت(ع) 180
- چهار_ استفاده علوم اهل کتاب و ترویج قصه خوانی 188
- اشاره 190
- 1. مهم ترین مشکلات حکومتی امام علی(ع) 190
- فصل دوم: عصر امیر مؤمنان، علی(ع) 190
- اشاره 190
- ب) مشکلات فکری و اعتقادی 191
- یک _ اصول دینی حاکم بر جامعه 191
- الف) مشکلات سیاسی 191
- ج) مشکلات اجتماعی، اخلاقی و اقتصادی 192
- دو_ طبقه ها و گروه های دینی و اجتماعی مخالف 192
- اشاره 194
- 2. جهت گیری های کلی حکومت معاویه 194
- اشاره 195
- الف) برنامه ریزی برای تثبیت حکومت امویان 195
- یک _ تبلیغات گسترده درباره مظلومیت عثمان 195
- دو_ مصالحه با امپراتوری روم 196
- سه _ تثبیت خلافت اموی 196
- ب) برنامه ریزی برای خلافت یزید 197
- شناسنامه 201
- بخش چهارم:شخصیت شناسی 201
- فصل اول: معاویه 201
- اشاره 201
- اشاره 201
- 1. نژاد و قبیله 202
- 2. خانواده 206
- اشاره 206
- الف) پدر 206
- ج) برادران و خواهران 207
- ب) مادر 207
- د) همسران 208
- اشاره 209
- الف) ویژگی های ظاهری 209
- 3. ویژگی های فردی 209
- یک _ نام 209
- اشاره 209
- سه _ باده گساری 211
- دو _ خوراک 211
- چهار_ سرگرمی، ذوق و سلیقه 212
- ب) عادت های رفتاری 214
- 4. ویژگی های اخلاقی 215
- الف) ترس 215
- اشاره 215
- ب) احساس شرمساری 216
- ج) درشت خویی و صبورنمایی 217
- اشاره 218
- الف) نفاق 218
- 5. ویژگی های دینی و آرمانی 218
- ب) جایگاه علمی 220
- یک _ فرمانروایی 221
- اشاره 221
- ج) آرزوها 221
- د) نفرت ها 222
- دو_ موروثی کردن حکومت 222
- 6. ویژگی های اجتماعی 225
- اشاره 225
- الف) طبقه اجتماعی 225
- ب) افتخارات ساختگی 227
- ج) اطرافیان 228
- د) معاویه از نگاه دیگران 230
- ه_) سخنان امیر مؤمنان، علی(ع) درباره معاویه 232
- اشاره 233
- الف) پیمودن راه دشوار خلافت 233
- 7. ویژگی های سیاسی 233
- ب) موروثی کردن خلافت 235
- ج) نیرنگ 236
- د) تفرقه افکنی 238
- ه_) تبلیغات 239
- یک _ متنفر ساختن مردم از امیر مؤمنان، علی(ع) 239
- اشاره 239
- دو_ سخت گیری بر شیعیان 240
- سه _ ترویج احادیث ساختگی درباره اهل بیت(ع) 240
- چهار_ بازسازی چهره منفی عثمان 241
- و) بازسازی چهره خود 241
- مرگ معاویه 242
- سال شمار زندگی معاویه 247
- اشاره 251
- شناسنامه 251
- فصل دوم: یزید 251
- اشاره 253
- الف) خانواده پدری 253
- 1. خانواده 253
- ب) خانواده مادری 255
- 2. خویشاوندان 257
- اشاره 257
- الف) بحدل بن انیف (پدربزرگ مادری یزید) 257
- ب) دایی های یزید 258
- 3. ویژگی های ظاهری 258
- 4. ویژگی های رفتاری 259
- اشاره 259
- الف) باده گساری 260
- ب) علاقه به آوازه خوانی 261
- الف) علاقه به شکار و حیوانات 262
- اشاره 262
- 5. ویژگی های اخلاقی 262
- ب) شهوت رانی 263
- ج) علاقه افراطی به شعر 264
- د) بی غیرتی 266
- ه_) بدزبانی 266
- و) اقتدارطلبی و انتقام جویی 267
- 6. ویژگی های فکری 268
- 7. هم نشینان 269
- اشاره 269
- الف) سرجون بن منصور رومی 269
- ب) سائب خاثر 270
- ج) اَخْطَل 271
- د) مسلم بن عمرو باهلی 272
- فصل اول: بصره 273
- اشاره 273
- اشاره 273
- بخش پنجم: جغرافیای سیاسی و اجتماعی جهان اسلام 273
- اشاره 275
- 1. وضعیت اجتماعی بصره 275
- الف) نظام اجتماعی 277
- ب) پیشینه قبایل بصره 278
- ج) خاستگاه تشیع قبایل بحرین1 279
- د) برنامه های علمی _ دینی خلیفه دوم در بصره 281
- دو_ انس بن مالک 283
- اشاره 283
- ه_) شخصیت های مهم نسل اول 283
- یک _ ابوموسی اشعری 283
- سه _ کعب بن سور ازدی 284
- چهار_ عمران بن حُصین (حطان) خزاعی 285
- و) جریان قاریان در بصره 286
- اشاره 287
- 2. وضعیت سیاسی بصره 287
- الف) بصره در دوران حکومت خلفا 288
- ب) بصره در دوران خلافت حضرت علی(ع) 290
- اشاره 290
- یک _ وضعیت قاریان بصره 293
- دو_ پس از جنگ جمل 296
- سه _ فتنه عثمانیه در بصره 299
- اشاره 300
- یک _ شورش حمران بن ابان 300
- ج) بصره در دوران خلافت معاویه 300
- دو_ حکومت ابن عامر 301
- د) بصره در دوران حکومت زیاد 302
- اشاره 305
- الف) قبایل شیعه 305
- 3. تاریخ شیعیان بصره 305
- اشاره 306
- یک _ ابوالاسود دئلی 306
- دو_ احنف بن قیس تمیمی سعدی 306
- ب) شخصیت های علمی و سیاسی شیعه 306
- سه _ منذر بن جارود عبدی 307
- ج) پیشینه تشیع در بصره 308
- چهار_ شریک بن اعور حارثی 308
- اشاره 313
- فصل دوم: شام 313
- 1. وضعیت اجتماعی شام 314
- اشاره 318
- 2. وضعیت فکری و فرهنگی شام 318
- اشاره 320
- الف) برنامه های معاویه در شام در آستانه خلافت امیر مؤمنان، علی(ع) 320
- دو_ تطمیع و بهره برداری از بزرگان شامات در ماجرای قتل عثمان 321
- یک _ ایجاد وحدت فکری و اعتقادی در شام، حول محور احساسی و هیجان برانگیز کشته شدن عثمان و ایجاد مکتب عثمانیه 321
- یک _ رونق مکتب عثمانیه 324
- دو_ رسوخ روحیه پیروی مطلق از خلیفه اموی در شامیان 324
- اشاره 324
- ب) پی آمدهای برنامه های فرهنگی _ تبلیغی معاویه 324
- 3. وضعیت سیاسی شام 325
- 4. وضعیت نظامی شام 329
- فصل سوم: مکه 331
- اشاره 331
- 1. وضعیت اجتماعی مکه 331
- 2. وضعیت فرهنگی مکه 333
- اشاره 336
- 3. وضعیت سیاسی مکه 336
- الف) تاریخ سیاسی مکه در عهد معاویه 338
- ب) حسنین و مکه در دوره معاویه 341
- ج) وضعیت سیاسی مکه در دوره یزید 342
- د) خط مشی سیاسی ابن زبیر 342
- نتیجه 346
- اشاره 348
- 1. وضعیت اجتماعی مدینه 348
- فصل چهارم: مدینه 348
- 2. وضعیت اقتصادی مدینه 350
- 3. وضعیت فرهنگی مدینه 351
- مدرسه علمی مدینه 353
- اشاره 353
- اشاره 353
- 4. وضعیت علمی و فکری مدینه 353
- یک _ نقش عایشه 355
- دو_ نقش ابن عمر و دیگر علمای مکتب مدینه 358
- 5. وضعیت سیاسی مدینه 359
- اشاره 359
- الف) گرایش های سیاسی انصار 361
- ب) سیدالشهدا(ع) در مدینه 365
- یک _ بنی هاشم 368
- ج) مدینه در زمان مرگ معاویه 368
- د) موقعیت گروه های اجتماعی در مدینه 368
- اشاره 368
- دو_ بنی امیه 369
- سه _ زبیریان 369
- چهار_ صحابه و تابعین 370
- الف) پیدایش کوفه 371
- 1. وضعیت جغرافیایی کوفه 371
- اشاره 371
- اشاره 371
- فصل پنجم: کوفه 371
- ب) دگرگونی های عمرانی کوفه 373
- ج) کوفه در روزگار عثمان 376
- اشاره 377
- یک _ بازسازی و گسترش مسجد و قصر 377
- د) کوفه در دوره امارت زیاد بن ابیه 377
- دو_ عمران و بهسازی شهر 378
- ه_) اماکن و مناطق شهر 380
- و) شهرها و روستاهای اطراف کوفه 380
- ز) مساجد و محله ها 381
- ط) مسجدهای ملعونه 384
- ح) مسجدهای مبارکه 384
- ی) جبانه ها 385
- ک) چهارسوها 385
- ن) کناسه 386
- م) قصرهای کوفه 386
- ل) دیرها و معبدها 386
- ع) بناهای دیگر 387
- س) نُخَیْله 387
- الف) ترکیب نژادی و قبیله ای کوفه 388
- 2. وضعیت اجتماعی کوفه 388
- اشاره 388
- یک _ اعراب بومی منطقه 389
- ب) دیگر جمعیت های کوفه 389
- اشاره 389
- دو _ ایرانیان 390
- سه _ اقلیت اسواران (جنگجویان سندی سپاه ایران)، زط ها (هندی ها) و سبابجه (اهالی سوماترا) 391
- چهار_ اهل کتاب (اهل ذمه) 391
- ج) نظام اجتماعی 392
- د) آمار جمعیتی شهر 396
- اشاره 401
- ه_) طبقات اجتماعی 401
- یک _ گروه های علمی، فکری و اعتقادی 402
- دو_ گروه های سیاسی 402
- سه _ طبقات اجتماعی و اقتصادی 402
- 3. وضعیت فکری _ اعتقادی کوفه 406
- اشاره 406
- الف) پیشینه اعتقادی قبایل مقیم در کوفه 406
- یک _ امتیازبخشی به طبقه صحابه 409
- ب) برنامه های فکری خلیفه دوم در کوفه 409
- دو_ پیدایش طبقه قُرّاء 409
- اشاره 409
- ج) مکتب علمای کوفه 421
- اشاره 421
- یک _ مدرسه ابن مسعود 423
- دو_ مدرسه علمی و علمای کوفه در دوره خلافت امیر مؤمنان، علی(ع) 426
- سه _ مکتب علمای کوفه در عهد معاویه 429
- د) زهّاد 433
- اشاره 435
- اشاره 435
- الف) نظام اداری _ سیاسی شهر 435
- یک _ جایگاه سیاسی _ اداری (والی و امیر شهر و استان) 435
- دو_ جایگاه انتظامی شهر (صاحب شرطه) 435
- 4. وضعیت سیاسی کوفه 435
- سه _ جایگاه های سیاسی _ اجتماعی (پیشوایان گروه ها) 436
- اشاره 439
- یک _ بیت المال کوفه 439
- ب) وضعیت اقتصادی کوفه 439
- دو_ درآمدهای بیت المال 439
- سه _ هزینه های بیت المال 440
- دو_ والیان دوران خلیفه سوم 444
- یک _ والیان دوران خلیفه دوم 444
- ج) دستگاه قضایی کوفه 444
- د) کارگزاران کوفه 444
- اشاره 444
- چهار_ برنامه های فکری والیانِ دوره اموی 445
- سه _ والیان دوران امیر مؤمنان، علی(ع) 445
- پنج _ والیان و کارگزاران کوفه در دوران معاویه 449
- اشاره 451
- ه_ ) تاریخ سیاسی کوفه 451
- یک _ دوران خلیفه دوم 451
- دو_ دوران خلیفه سوم 453
- سه _ دوران امیر مؤمنان، علی(ع) 456
- اشاره 461
- 1. مخالفان آشکار 462
- 2. گروه قراء و علمای اهل تردید و کناره گیری آنها از جنگ 463
- 3. گروه شاک مدعی تحقیق و نظر 464
- اشاره 469
- ز) طبقات اجتماعی کوفه پس از صفین 469
- یک _ کوفه در زمان خلافت امام حسن مجتبی(ع) 472
- دو_ کوفه در دوران معاویه 475
- 1. تبلیغ نام و فضیلت های ساختگی عثمان 477
- اشاره 477
- 2. سیاست مدارا 478
- 3. نظارت ویژه بر رجال شیعه و همراه سازی آنها در برنامه های عمومی 478
- 4. ایجاد گروه و حزب عثمانیه 480
- 5. انجام جابه جایی های جمعیتی 482
- 1. مهم ترین فعالیت های شیعیان 486
- الف) جریان فکری دعوت به قیام (خط سلیمان بن صرد) 486
- اشاره 486
- ب) خط مقاومت در برابر دشنام و لعن (خط فرهنگی حجر کندی و عمرو بن حمق خزاعی) 486
- ج) زندگی نامه زیاد 487
- اشاره 488
- 2. امارت زیاد بر بصره و کوفه 488
- الف) برنامه های جمعیتی _ اجتماعی 490
- ج) برنامه های دینی 491
- ب) برنامه های عمرانی _ اقتصادی 491
- د) برنامه های سیاسی (شیعه ستیزی) 492
- اشاره 492
- دو_ اجباری کردن لعن و سبّ امیر مؤمنان، علی(ع) 493
- یک _ حبس و دستگیری گسترده افراد به صرف اتهام 493
- سه _ شیعه ستیزی (سرکوب خونین شیعیان) 494
- چهار_ برداشت هایی از واقعه شهادت حجر 498
- 3. کوفه پس از زیاد تا ابن زیاد 503
- الف) عبداللّه بن خالد بن اسید (53 _ 55 ه_.ق) 503
- اشاره 503
- اشاره 504
- ب) ضحاک بن قیس فهری قریشی (55 _ 58 ه_.ق) 504
- یک _ افزایش چشم گیر سفر کوفیان به مدینه 505
- دو_ گرفتن بیعت برای جانشینی یزید در سال 56 ه_.ق 506
- سه _ جایگاه دینی و اجتماعی ضحاک در کوفه 507
- د) نعمان بن بشیر (59 _ 60 ه_.ق) 509
- ج) عبدالرحمان بن عبداللّه بن عثمان ثقفی (58 _ 59 ه_.ق) 509
- اشاره 514
- الف) وضعیت اجتماعی کوفه در سال های 60 و 61 هجری 514
- اشاره 514
- 4. فضای عمومی کوفه در آستانه قیام سیدالشهدا(ع) 514
- یک _ نظام اجتماعی شهر 514
- دو_ نفوذ اشراف و نقش عطایای والی 515
- سه _ مأموران انتظامی و امنیتی 517
- یک _ وضعیت علمای شهر و فعالیت های علمی 522
- اشاره 522
- ب) فضای فکری کوفه 522
- دو_ وضعیت علمی و فکری حاکم بر شهر 523
- ج) وضعیت سیاسی کوفه 524
- اشاره 524
- دو_ برنامه های شیعه ستیزی 525
- یک _ برنامه های اجتماعی _ اقتصادی 525
- نتیجه 526
می بردند. در بررسی نام قاتلان کوفی در کربلا، به عنوان هایی مانند اسدی (حرمله بن کاهل)، نخعی (حر بن بدر و سنان بن انس)، کندی (قیس بن اشعث و...)، ازدی (ابوجرهم)، طایی (حکیم بن طفیل) و همدانی (بشر بن سوط) برمی خوریم. این عنوان ها نشان می دهد قاتلان کربلا از قبایلی با گرایش های علوی برخاسته بودند. بنابراین، می توان گفت دگرگونی های جدید، طیفی از جانیان و اوباش را در درون قبایل علوی پدید آورده بود که به راحتی فجیع ترین جنایات را انجام می دادند، مانند مشارکت فعال جوانان همدان در رویارویی با حجر بن عدی.(1) البته این به معنای مشارکت گسترده این قبایل با لشکر ابن زیاد نیست؛ زیرا در میان یاران سیدالشهدا(ع) نیز برخی از همین عنوان ها به چشم می خورد به ویژه القابی مانند همدانی، اسدی، عبدی (عبدالقیس)، ازدی و کندی.
سه _ مأموران انتظامی و امنیتی
سه _ مأموران انتظامی و امنیتی
در دوره ابن زیاد، بیش تر مأموران انتظامی شهر از دیلمیان (الحمراء) بودند.(2) چنان که گذشت، الحمراء و موالی دست کم از دو جهت تفاوت داشتند: نخست از نظر گوناگونی نژادی _ الحمراء از دیلم بودند و موالی از ایرانیان بومی بین النهرین و غرب ایران _ و دوم از نظر پذیرش در جامعه عرب. الحمراء به دلیل تسلیم شدن در قادسیه، به طور رسمی در جامعه عرب پذیرفته شده بودند. افزون بر این، ابن زیاد دو هزار تن از ترک های بخارا را
1- تاریخ طبری، ج 5، ص 261.
2- قاتل مسلم از حمرا بود و بکیر بن حمران احمری نام داشت. (تاریخ تشیع در ایران، ج 1، ص 21)