- تقدیم به 1
- اشاره 31
- نام، کنیه، القاب 34
- نَسَب 35
- پدر بزرگوار 35
- مادر بزرگِ پدری 36
- مادر بزرگِ مادری 36
- مادر عزیز 36
- جدّ پدری 36
- جدّ مادری 36
- خواهران و برادران 37
- خواهران و برادران ایشان از غیرِ حضرت زهرا علیهاالسلام 37
- خواهر و برادران ایشان از حضرت زهرا علیهاالسلام 37
- 2. از کوفه به مدینه 39
- مسافرتها 39
- 1. از مدینه به کوفه 39
- 3. از مدینه به مکّه 40
- 4. از مکّه به سوی عراق 40
- 6. از کوفه به شام 41
- 7. از شام به مدینه 41
- وفات 42
- مرقد مطهر 43
- اشاره 45
- فصل اول: رحلت پدربزرگ گرامی حضرت زینب علیهاالسلام و مصائب آن حضرت تا شهادت مادر 46
- اشاره 46
- خواب دیدن حضرت زینب علیهاالسلام و تعبیر بوسیله پیامبراکرم صلی الله علیه و آله وسلم 47
- غسلِ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم توسط علی علیه السلام 48
- رحلت پدر بزرگ گرامی حضرت زینب علیهاالسلام 48
- نماز بر جنازه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم 48
- تعیین خلیفه در غیاب پدر 49
- بیهوش شدن مادر کنار قبر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم 49
- گریه های شبانه روزی مادر 50
- اذان بلال و بیهوشی مادر 51
- به آتش کشیدن درِ خانه 52
- خانه نشین شدن پدر 52
- مظلومیّت پدر و مادر 52
- مادر بین در و دیوار 53
- شهادت حضرت محسن علیه السلام برادر حضرت زینب علیهاالسلام 55
- ضرب و جرح مادر توسط قنفذ 55
- تهدید به کشتن پدر و گریه بچّه ها 56
- ریسمان بر گردن پدر 56
- شمشیر بالای سرِ پدر و تصمیم مادر بر نفرین 57
- غصب فدک و خطبه جانسوز مادر 58
- حضور آزاردهندگانِ به مادر کنار بستر وی 59
- وصیت مادر به حضرت زینب علیهاالسلام 60
- ساختن تابوت مادر 60
- مادر در بستر شهادت و وصیّت به پدر 60
- فصل دوّم: شهادت مادرِ عزیزِ حضرت زینب علیهاالسلام 63
- اشاره 63
- با خبر شدن فرزندان از شهادت مادر 64
- لحظه غم انگیز شهادت مادر 64
- با خبر شدن پدر از شهادت مادر 65
- غسل دادنِ مادر 65
- کَفْنِ فاطمه علیهاالسلام و خداحافظی فرزندان با مادر 66
- زبانحال حضرت زینب با مادرش 67
- نماز و تشییع و خاکسپاری مادر 67
- زمزمه 69
- زینب علیهاالسلام شاهد جنگهای تحمیلی بر پدر 70
- تحقیر علی علیه السلام درجنگ جمل وعکس العمل حضرت زینب علیهاالسلام 71
- شهادت محمد بن ابی بکر در مصر 72
- ضربت شمشیر ابن ملجم ملعون بر فرق مبارک پدر 73
- خبر دادن علی علیه السلام به حضرت زینب علیهاالسلام از مصائب کربلا 73
- فرزندان علی علیه السلام کنار بستر پدر 75
- خبر دادن علی علیه السلام،ازاسارت حضرت زینب علیهاالسلام هنگام شهادت 76
- شهادت پدر مهربانِ حضرت زینب علیهاالسلام 77
- اشاره 78
- اشاره 79
- کمکِ حضرت زینب علیهاالسلام به برادر هنگام تجهیز پدر 80
- حضور حضرت زینب علیهاالسلام در تشییع جنازه پدر 81
- حمله منافقان به امام حسن علیه السلام و زدن خنجر بر ران ایشان 83
- با خبر شدن زینب علیهاالسلام از مسمومیّت برادر 85
- توطئه مسموم کردن برادر 85
- خبر دادن امام حسن علیه السلام از شهادت امام حسین علیه السلام و اسارت 86
- فروریختن خون از حلق مبارک برادر 86
- شهادت برادرِ بزرگِ حضرت زینب علیهاالسلام 87
- اشاره 88
- اشاره 89
- غسل و کَفْن و نماز بر جنازه برادر 90
- چشم گشودن حضرت زینب علیهاالسلام برای امام حسین علیه السلام 95
- شگفتیِ حضرت فاطمه علیهاالسلام از محبّت این خواهر و برادر 96
- احترام امام حسین علیه السلام به حضرت زینب علیهاالسلام 97
- شرط ازدواج حضرت زینب علیهاالسلام با عبداللّه بن جعفر 98
- سخنان حضرت زینب علیهاالسلام خطاب به ابن عباس هنگام حرکت از مکه به کربلا 99
- اشاره 101
- وداع حضرت زینب علیهاالسلام با همسرش عبداللّه جعفر در مدینه 102
- منزل خزیمیه و سخنان حضرت زینب علیهاالسلام با برادر 103
- خبر شهادت هانی بن عروه 105
- ورود لشکر امام حسین علیه السلام به کربلا، روز دوّم محرم 107
- بستن آب بر امام حسین علیه السلام و اهلبیتش علیهم السلام 108
- خبر دادن حضرت زینب علیهاالسلام به برادر، از حرکت لشکر ابن سعد، عصر تاسوعا 108
- خبردادن امام حسین علیه السلام از شهادتش و گریه و شیون خواهر 109
- پرستاری حضرت زینب علیهاالسلام از امام سجاد علیه السلام شب عاشورا 109
- دلداری امام حسین علیه السلام به زینب علیهاالسلام 110
- بیهوش شدن حضرت زینب علیهاالسلام 110
- نگرانی زینب علیهاالسلام، شب عاشورا و اعلام آمادگی اصحاب 111
- سخنان امام حسین علیه السلام خطاب به دشمن و گریه خواهران و دختران امام علیه السلام 113
- رؤیای صادقه امام حسین علیه السلام و گریستن حضرت زینب علیهاالسلام 114
- عذرخواهی حُرّ از حضرت زینب علیهاالسلام و بانوان حرم 115
- الف - شهدای کربلا از بنی هاشم: 116
- آتش زدن برخی خیمه های حسینی قبل از شهادت امام حسین علیه السلام 116
- شهادت یاران امام حسین علیه السلام 116
- ب - شهدای کربلا از غیر بنی هاشم: 118
- زمزمه 123
- حضرت زینب علیهاالسلام روی کشته حضرت علی اکبر 123
- پیکار و شهادت فرزندان حضرت زینب علیهاالسلام 123
- شهادت عون بن عبداللّه جعفر 124
- شهادت محمد بن عبداللّه بن جعفر 124
- شهادت عبدالرحمن بن عقیل پسر عموی حضرت زینب علیهاالسلام 125
- شهادت جعفر بن عقیل پسر عموی حضرت زینب علیهاالسلام 125
- شهادت محمدبن مسلم بن عقیل فرزند پسر عموی حضرت زینب علیهاالسلام 125
- شهادت عبیداللّه بن عبداللّه بن جعفر 125
- شهادت عبداللّه بن مسلم بن عقیل فرزند پسر عموی حضرت زینب علیهاالسلام 125
- شهادت قاسم بن الحسن علیه السلام برادرزاده حضرت زینب علیهاالسلام 126
- زخمی شدنِ حسن بن حسن مثنّی برادرزاده حضرت زینب علیهاالسلام 128
- شهادت ابوبکر بن حسن بن علی بن ابی طالب برادر زاده حضرت زینب علیهاالسلام 128
- شهادت برادران حضرت زینب علیهاالسلام 129
- 1. شهادت عبداللّه بن علی علیه السلام، برادر حضرت زینب علیهاالسلام 129
- 2. شهادت جعفر بن علی علیه السلام، برادر حضرت زینب علیهاالسلام 129
- 3. شهادت عثمان بن علی علیه السلام، برادر حضرت زینب علیهاالسلام 129
- 4. شهادت محمدالاصغربن علی علیه السلام، برادر حضرت زینب علیهاالسلام 130
- 6. شهادت حضرت اباالفضل قمر بنی هاشم علیه السلام، برادر حضرت زینب علیهاالسلام 130
- 5. شهادت ابوبکر بن علی علیه السلام، برادر حضرت زینب علیهاالسلام 130
- گریه حضرت زینب علیهاالسلام، در سوگ برادرش اباالفضل علیه السلام 132
- شهادت حضرت علی اصغر علیه السلام، برادر زاده زینب علیهاالسلام 132
- حمله دشمن به طرف خیام اهل بیت امام حسین علیه السلام 133
- حمله شمر به طرف خیمه های حسینی 134
- یاریِ حضرت زینب علیهاالسلام، امام سجاد علیه السلام را در وداع با پدرش 134
- وداع امام حسین علیه السلام با اهلبیت علیهم السلام و حضرت زینب علیهاالسلام 136
- سینه زنی 139
- دست امام حسین علیه السلام آرام بخشِ قلبِ حضرت زینب علیهاالسلام 139
- طلب پیراهن کهنه 140
- لحظات شهادت امام حسین علیه السلام و اضطرار حضرت زینب علیهاالسلام 140
- ناله از دل 145
- دیدن حضرت زینب علیهاالسلام پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم را در گودی قتلگاه 145
- اشاره 146
- بازگشت ذوالجناح بدون امام حسین علیه السلام و شیون اهل حرم 147
- حضرت زینب علیهاالسلام کنار بدن بی سر برادر 149
- غارت جامه های امام حسین علیه السلام داغی دیگر بر دل زینب علیهاالسلام 150
- سینه زنی 150
- به آتش کشیدن خیمه ها 151
- غارت خیمه ها 152
- غارت خیمه حضرت زینب علیهاالسلام 153
- غارت زیور و جامه های زنان اهل بیت علیهم السلام 153
- شهادت چند کودک و بانو هنگام هجوم دشمن به خیمه ها 154
- کشیدن فرش پوستی از زیر پای امام سجاد علیه السلام 154
- پریشانی زینب علیهاالسلام هنگام آتش گرفتن خیمه امام سجاد علیه السلام 155
- هجوم برای کشتن امام سجاد علیه السلام و دفاع حضرت زینب علیهاالسلام 155
- تاختن اسب بر پیکر امام حسین علیه السلام مصیبتی جانسوز برای حضرت زینب علیهاالسلام 156
- فرستادن سر مقدّس امام حسین علیه السلام به کوفه 158
- ترک نشدن نماز شب حضرت زینب علیهاالسلام حتی شب یازدهم 159
- حضرت زینب علیهاالسلام و جمع آوری طفلان از بیابان 159
- بیداری و پاسبانی زینب و ام کلثوم علیهماالسلام شب یازدهم محرّم 160
- سینه زنی 160
- اسارت حضرت زینب علیهاالسلام و بانوان حرم حسینی 161
- عبور اسرا از قتلگاه و سخنان جانسوز حضرت زینب علیهاالسلام 161
- سخنان حضرت زینب علیهاالسلام خطاب به مادر، در قتلگاه 165
- تسلّی دادن و حفظ جان امام سجاد علیه السلام توسط عمه اش زینب علیهاالسلامهنگام عبور از قتلگاه 166
- حضرت زینب علیهاالسلام در جستجوی جنازه برادر در قتلگاه 167
- زبانحال حضرت زینب علیهاالسلام در قتلگاه 167
- وداع جانسوز حضرت زینب علیهاالسلام با بدن بی سر برادر 168
- زدن کعبِ نی بر شانه حضرت زینب علیهاالسلام کنار نعش برادر 168
- سینه زنی 169
- دفن برادر و دیگر شهدا، پس از سه روز 170
- ورود اسرای اهل بیت علیهم السلام به کوفه 173
- دیدن سرِ برادر و سر زدن به چوبه محمل توسط حضرت زینب علیهاالسلام 175
- اهانت به کودکان اسیر 175
- خطبه جانسوز حضرت زینب علیهاالسلام در کوفه 177
- هلال من 177
- اهانت ابن زیاد ملعون به حضرت زینب علیهاالسلام 181
- ورود حضرت زینب علیهاالسلام و اسرای اهل بیت علیهم السلام به مجلس ابن زیاد 181
- دفاع حضرت زینب علیهاالسلام از امام سجاد علیه السلام در مجلس ابن زیاد ملعون 183
- اهانت ابن زیاد به امام حسین علیه السلام و پدربزرگوارش نزد حضرت زینب علیهاالسلام 184
- چوب زدن ابن زیاد ملعون بر دندانهای امام حسین علیه السلام 184
- زندانی کردن امام سجاد علیه السلام و حضرت زینب علیهاالسلام در کوفه 185
- گرداندن سر امام حسین علیه السلام در کوفه 186
- فرستادن اسرای اهلبیت علیهم السلام به شام 187
- فرستادن سر امام حسین علیه السلام به شام 187
- افتادن یکی از بچّه ها از شتر و ناله حضرت زینب علیهاالسلام 188
- گرسنگی و ضعف حضرت زینب علیهاالسلام از کوفه تا شام 188
- منازل بین راه کوفه تا شام 189
- قادسیه و زمزمه حضرت زینب علیهاالسلام 190
- دیر راهب 190
- تِکریت 191
- نصیبین و اشعار حضرت زینب علیهاالسلام 192
- موصل 192
- دعوات 193
- سیبور 194
- قنسّرین 194
- حماه 194
- بعلبک 194
- شیزر 195
- معرّه النعمان 195
- قصر منیع 196
- قصر اُمُّ الحَجّام 196
- الجابر 197
- قصر حنوط 197
- حِمْص 198
- حَلَب 198
- عسقلان 198
- حَران 199
- وارد کردن اهلبیت علیهم السلام به شام، روز اول ماه صفر سال 61ه- .ق. 200
- سخن گفتن سر مطهر امام حسین علیه السلام با حضرت زینب علیهاالسلام در کوچه و بازار شام 205
- اهانت پیرمردی در شام به حضرت زینب علیهاالسلام و بانوان حرم حسینی 205
- ناله حزین زینب علیهاالسلام با دیدن سر برادر در مجلس یزید 207
- وارد کردن بانوان اهلبیت علیهم السلام به مجلس یزید ملعون 207
- چوب خیزرانِ یزید بر لب و دندانهای امام حسین علیه السلام 207
- لعلِ لبان 208
- خطبه شجاعانه حضرت زینب علیهاالسلام در مجلس یزید ملعون 209
- سربریده امام حسین علیه السلام در مجلس شراب یزید 209
- شطرنج بازیِ یزید و نوشیدن آب جو کنار سر امام حسین علیه السلام 209
- عکس العمل سرمطهر امام حسین علیه السلام بادیدن حضرت زینب 209
- دشنامِ خطیبِ یزید به علی علیه السلام و امام حسین علیه السلام 215
- درخواست حضرت زینب علیهاالسلام برای برپایی عزاداری در شام 215
- زندانی کردن اهلبیت علیهم السلام در خرابه ای از شام 215
- شهادت حضرت رقیه علیهاالسلام برادرزاده حضرت زینب علیهاالسلام 216
- کُنج خرابه 217
- حرکت حضرت زینب علیهاالسلام و اهلبیت علیهم السلام از شام 217
- سرِ عزیزِ دلِ حضرت زینب علیهاالسلام بر دروازه دمشق 217
- اهانت یزید به اُمّ کلثوم (یا زینب) هنگام بازگشت از شام 218
- دستور حضرت زینب علیهاالسلام به سیاه پوش کردن کجاوه ها 218
- وداع حضرت زینب علیهاالسلام با رقیّه شهیده 219
- بازگشت اهلبیت علیهم السلام به کربلا و تازه شدن داغ حضرت زینب علیهاالسلام 220
- امید دل 221
- سینه زنی 221
- یا حسین 221
- وداع حضرت زینب علیهاالسلام با کربلا و حرکت به مدینه 222
- بازگشت حضرت زینب علیهاالسلام و آزادگان کربلا به مدینه 223
- ملاقات اُمّ البنین با حضرت زینب علیهاالسلام 224
- بیهوش شدن حضرت زینب علیهاالسلام بیرون مدینه 224
- اشکِ جاریِ حضرت زینب علیهاالسلام کنار قبر جدش رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم 225
- حال زینب 225
- گزارشِ حضرت زینب علیهاالسلام از سفر، کنار قبر حضرت زهرا علیهاالسلام 226
- روضه خوانی حضرت زینب علیهاالسلام کنار قبر پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم 226
- روضه خوانی حضرت زهراعلیهاالسلام در عالم رویا برای دخترش زینب علیهاالسلام 227
- حُسن پایان 230
- اشاره حضرت زینب علیهاالسلام به طرف آسمان وظاهرشدن لشکرهای غیبی 231
- نفرین بر اُمَّ الحجّام و هلاکت او 232
- خبر دادن از بقای آثار اهلبیت علیهم السلام و زوال حکومت بنی امیّه 232
- تصرف حضرت علیهاالسلام در نفوس 232
- دیدن پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم را در گودی قتلگاه 233
- نفرین بر مردم معره النعمان و استجابت آن 233
- دعای خیر برای مردم منطقه منیع و استجابت آن 233
- شفای چشم 234
سپس گفتم: این علی پسر امام حسین علیه السلام است که همراه عمّه ها و خواهرانش به نزدیک شهر شما رسیدند و در آنجا منزل گزیده اند، من فرستاده او می باشم که مکان آنها را به شما نشان دهم. پس از این سخن هیچ زنِ در پرده و با حجابی نبود، مگر اینکه از پس پرده بیرون آمدند، موها را پریشان نموده، به صورت های خود می زدند و با صدای بلند واویلا می گفتند.
آن روز، روزی بود که من عدّه زیای را دیدم که گریه می کردند و تلخ ترین روز بر مسلمین، بعد از وفات پیامبر صلی الله علیه و آله وسلمهمان روز بود.
اهل مدینه مرا رها نموده و با شتاب می رفتند، من به اسبم رکاب زدم و به سوی آنها رفتم، ازدحام جمعیت در راه ها به حدّی بود که من مجبور شدم از اسب پیاده شوم و خود را از روی دوش مردم به خیمه امام زین العابدین علی بن الحسین علیهماالسلام برسانم. در این حال حضرت علیه السلام از خیمه خارج شد، در حالی که با پارچه ای اشک چشمانش را پاک می نمود، یکی از خادمان حضرت، چهارپایه ای برای ایشان آورد، حضرت امام سجاد علیه السلامبر روی آن نشست و سیل اشک از دیدگان مبارکشان جاری بود، صدای مردم به ضجّه و گریه بلند شده و از هر طرف تسلیت گوی آن جناب بودند، فضا آکنده از گریه و شیون بود.
در این حال امام سجاد علیه السلام با دست مبارک اشاره به سوی مردم کردند که سکوت نمایید، سکوت همه جا حاکم شد و در این حال حضرت علیه السلامسخنان حزن آلودی فرمود که دل سنگ را آب می کند.(1)
بیهوش شدن حضرت زینب علیهاالسلام بیرون مدینه
در طراز المذهب است که: هنگامی که اهل بیت علیهم السلام در بازگشت از شام، به مدینه نزدیک شدند و سیاهی شهر نمایان گردید، علیا مخدّره زینب رضی الله عنه ص:279
1- . لهوف سید بن طاووس، ص267؛ در کربلا چه گذشت؟ ترجمه نفس المهموم، ص596 - بحار، ج 45، ص 147.
فرمود: ای خواهران، از محملها پیاده گردید که اینک روضه منوّر جدّم رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم نمایان گردید، سپس فرمود: ای یاران، این محملها را دور، و این شتران را به یک سوی ببرید که ما را تاب دیدن نمانده است. پس همگی فرود آمدند و لوای غم و مصیبت برافراشته و خروش محشر نمایان ساختند و اسبابی که از شهدای کربلا با خود داشتند بگستردند و خیمه حضرت سیّدالشهداء علیه السلام را که در هیچ منزلی بر سر پا نکرده بودند، در بیرون مدینه برپا کردند و مسند آن حضرت را گستردند. هنگامی که علیا مخدّره آن را دید، چنان ناله بر کشید که بیهوش به روی زمین افتاد. چون به هوش آمد با ناله جگر شکاف فریاد برکشید:
«وا فرقتاه این الکماه؟ اَین الحماه؟ وا لهفتاه!
فمالی لا اواری الحمام اَبمهجته
و کنت یحی نور عین و عزتی
یا اَخی یا حسین، هؤلاء جدّک و امّک و اخوک الحسن و هؤلاء
اَقربائک و موالیک ینتظرون قدومک یا نور عینی قد قضیت نحبک
و اورثتنی حزنا طویلاً مطولاً لیتنی متُّ و کنتُ نسیا مَنسِیّا.
پس از آن روی به مدینه آورد و آن شهر را مخاطب ساخته فرمود: «ای مدینه جدّی فاَینَ یومنا الّذی قد خرجنا منک بالفرح و مسرّه و الجمع و الجماعه و لکن رجعنا الیک بالاحزان و الآلام من حوادث الزمان فقدنا الرجال و البنین و تفرّقت شملنا» آنگاه به سوی روضه منوّر جدّش روان گردید. چون به روضه رسید، هر دو طرف دربِ مسجد را گرفت و چنان ناله از جگر برآورد که مسجد را متزلزل گردانید. سپس رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم را سلام داد و گفت: «السلام علیک یا جدّاه، یا رسول اللّه، اِنّی ناعیه الیک اَخِی الحسین».(1)
ملاقات اُمّ البنین با حضرت زینب علیهاالسلام
وقتی که اهلبیت علیهم السلام وارد مدینه شدند، اُمّ البنین علیهاالسلام کنار قبر پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم
1- . بحار، ج 45، ص 198.