اخلاق در قرآن جلد 3 صفحه 263

الْمُمارَاهِ؛ کانون شر لجاجت و کثرت جروبحثهای بی منطق است». «1»

10- این بحث را با حدیث دیگری از سلمان فارسی از پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله پایان می دهیم که فرمود: «لا یُؤْمِنُ رَجُلٌ حَتَّی یُحِبَّ اهْلِ بَیْتی وَ حَتَّی یَدَعَ الْمِراءَ وَ هُوَ مُحِقٌّ فَقالَ عُمَرُ بْنُ الْخَطابِ ما عَلامَهُ حُبِّ اهْلِ بَیْتِکَ؟ قالَ: هذا، فَضَرَبَ بِیَدِهِ عَلی عَلِیِ بْنِ ابی طالِبٍ علیه السلام هیچ کس ایمان (به من) نمی آورد مگر این که اهل بیت مرا دوست دارد و مراء را هر چند حق با او باشد ترک کند. عمر (در آنجا حاضر بود) و گفت علامت محبت اهل بیت تو چیست؟ پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: این (را دوست بدارد) و با دستش بر (شانه) علی علیه السلام زد. «2»

بی شک این دو موضوع را که پیغمبر اکرم در کلام خود به عنوان نشانه ذکر کرده است با هم رابطه دارد، ممکن است رابطه اش این باشد که دلائل فضیلت علی علیه السلام و اهل بیت علیهم السلام به قدری روشن است که اگر کسی اهل جدال و مراء و پرخاشگری نباشد به حقیقت آن پی می برد.

*** روایات در زمینه نکوهش مراء بسیار فراوان است. ده حدیثی که در بالا ذکر کردیم گلچینی از میان آنها بود و دقت در همین احادیث برای پی بردن به خطرات این خلق و خوی نکوهیده و آثار اسف انگیز و مخرب آن در فرد و جامعه روشن است.

آثار و پیامدهای جدال و مراء

تاکیدهای فراوان که در آیات قرآن و روایات متواتر

اسلامی در مذمت جدال و مراء و جروبحثهای پرخاشگرانه و بی منطق وارد شده به خاطر آن است که اولًا نخستین اثر منفی این کار و اخلاق سوء پرده افکندن بر چهره حقایق است و بدترین حجاب را میان انسان و درک حقایق ایجاد می کند به گونه ای که گاه حتی

______________________________
(1). غرر، جلد 3، صفحه 376، حدیث 4795.
(2). سفینه البحار، ماده «مَرَء»؛ بحار الانوار، جلد 27، صفحه 107، حدیث 79.