- جاه طلبی 1
- اشاره 1
- ترجمه: 3
- تفسیر و جمع بندی 4
- جاه طلبان منفور! 4
- حبّ جاه در روایات اسلامی 13
- ریاست حق و باطل 14
- نشانه های جاه طلبی 15
- اسباب و انگیزه های حبّ جاه 16
- طرق درمان جاه طلبی: 18
- اشاره: 22
- بهانه جویی و لجاجت 22
- ترجمه: 23
- تفسیر و جمع بندی 24
- لجاجت و بهانه جویی در روایات اسلامی 36
- انگیزه ها و پیامدهای بهانه جویی و لجاجت 39
- راه درمان لجاجت 41
- تفاوت استقامت و لجاجت! 41
- کفران نعمت و سپاسگزاری 44
- اشاره 44
- ترجمه: 45
- تفسیر و جمع بندی 46
- اشاره 56
- کفران نعمت در روایات اسلامی 56
- 1- معنی کفران نعمت 58
- 2- پیامدهای کفران 59
- اسباب و انگیزه های ناسپاسی و راه درمان آن 60
- شکر راه وصول به نعمت های پروردگار 64
- فلسفه شکرگزاری 67
- شکرگزاری در منابع حدیث 69
- شکرگزاری در سیره پیشوایان 72
- چگونه باید شکر کرد؟ 73
- انگیزه های شکرگزاری 76
- شکر خالق و شکر مخلوق 77
- غیبت، تنابز بالألقاب و حفظ الغیب 82
- اشاره 82
- ترجمه: 83
- تفسیر و جمع بندی 83
- اشاره 88
- غیبت در روایات اسلامی 88
- اشاره 91
- 1- تعریف غیبت 91
- اقسام غیبت 94
- انگیزه های غیبت 95
- پیامدهای زیانبار غیبت 96
- درمان غیبت 100
- اشاره 100
- 1- استماع غیبت: 103
- 2- غیبت حق الناس یا حق اللّه؟ 105
- مستثنیات غیبت 108
- اشاره 109
- حکم متجاهر به فسق 109
- 1- مشمول دایره غیبت 112
- 2- غیبت عمومی و خصوصی 114
- 3- دفاع در برابر غیبت 115
- اشاره 119
- حسن خلق و کج خلقی 119
- اشاره 119
- ترجمه 120
- تفسیر و جمع بندی 121
- «تُصَعِّر» 125
- «صَعَر» 125
- اهمّیّت حسن خلق در احادیث اسلامی 128
- اشاره 128
- 1- تعریف حسن خلق 131
- 2- آثار و پیامدهای حسن خلق 132
- سرچشمه های حسن خلق 133
- توارث 134
- سیره پیشوایان 134
- سوء خلق و آثار آن 146
- درمان سوء خلق 148
- مزاح و شوخی 150
- اشاره 155
- امانت و خیانت 155
- تفسیر و جمع بندی 157
- ترجمه: 157
- امانت و خیانت در روایات اسلامی 164
- شاخه های امانت 167
- آثار و پیامدهای امانت و خیانت 169
- انگیزه های امانت و خیانت 173
- راه پیش گیری و درمان 175
- امانت و خیانت در بیت المال 177
- اشاره 181
- صدق و راستی 181
- ترجمه 183
- تفسیر و جمع بندی 183
- صدق و راستی در روایات اسلامی 190
- 1- تأثیر راست گویی در زندگی انسان ها 193
- انگیزه های صدق 196
- مفهوم صدق 197
- اشاره 199
- دروغ و آثار و عواقب آن 199
- تفسیر و جمع بندی 200
- ترجمه 200
- اشاره 207
- دروغ گویی در روایات اسلامی 207
- 1- آثار زیان بار دروغ 210
- انگیزه های دروغ 214
- طرق درمان دروغ 215
- استثنائات دروغ 217
- راه فرار از دروغ (توریه) 220
- وفای به عهد و پیمان شکنی 223
- اشاره 223
- ترجمه 225
- تفسیر و جمع بندی 225
- اشاره 234
- وفای به عهد در روایات اسلامی 234
- 1- آثار فردی و اجتماعی وفای به عهد 237
- 2- سرچشمه های وفاداری و پیمان شکنی 239
- طرق درمان پیمان شکنی 240
- اقسام عهد و پیمان 241
- پایبندی مسلمین به عهد و پیمان ها 244
- بحث منطقی و جدال و مراء 247
- اشاره 247
- تفسیر و جمع بندی 248
- ترجمه 248
- تعریف جدال و مراء 257
- فرق میان جدال و مراء و مخاصمه 257
- جدال و مراء در روایات اسلامی 258
- آثار و پیامدهای جدال و مراء 263
- انگیزه های جدال و مراء 265
- اقسام مراء و جدال 267
- طرق درمان این رذیله اخلاقی 271
- انصاف در سخن 272
- سخن چینی و اصلاح ذات البین 274
- اشاره 274
- ترجمه 276
- تفسیر و جمع بندی 276
- سخن چینی (نمیمه) در روایات اسلامی 282
- پیامدها و آثار سوء سخن چینی 285
- انگیزه های سخن چینی 287
- طرق درمان 289
- موارد استثناء 291
- اصلاح ذات البین 292
- طرق اصلاح ذات البین 295
- سوء ظن و حسن ظن 298
- اشاره 298
- ترجمه 299
- تفسیر و جمع بندی 300
- سوءظن در روایات اسلامی 307
- حسن ظن در روایات اسلامی 309
- اشاره 312
- تعریف سوءظن و حسن ظن 312
- 1- پیامدها و آثار شوم سوءظن 313
- پیامدهای سوءظن به خدا 315
- عوامل و انگیزه های سوءظن 316
- مراتب سوءظن 318
- طرق درمان بدگمانی 320
- موارد استثناء 321
- اشاره 324
- تجسّس یا جستجوگری در کارهای خصوصی مردم 324
- تجسّس در روایات اسلامی 326
- پیامدهای سوء تجسّس 328
- استثنائات 330
- 1- سازمان های اطلاعاتی 330
- اشاره 330
- 2- سازمان های بازرسی 333
- طرق درمان 335
- رازداری و افشاء سرّ 336
- رازداری در روایات اسلامی 339
- پیامدهای رازداری و افشای اسرار 346
- ضرورت ها 349
- انگیزه های افشای سرّ و راه درمان آن 350
- و اما راه درمان 351
- حلم و غضب 353
- اشاره 353
- تفسیر و جمع بندی 354
- ترجمه 354
- خشم و غضب در روایات اسلامی 360
- اثرات ویرانگر غضب و پیامدهای آن 363
- اسباب و انگیزه های غضب 366
- درمان غضب 368
- اقسام غضب 371
- حلم و بردباری 378
- عفو و انتقام 384
- اشاره 384
- ترجمه: 386
- تفسیر و جمع بندی 387
- عفو و انتقام در روایات اسلامی 397
- اقسام عفو 399
- 3- آثار عفو و ثمرات و انگیزه های آن 401
- طرق درمان انتقام جویی و کسب فضیلت عفو 403
- اشاره 404
- غیرت و بی غیرتی 404
- تفسیر و جمع بندی 405
- ترجمه 405
- غیرت در روایات اسلامی 408
- تعریف اقسام غیرت 410
- آثار غیرت در زندگی انسان ها 411
- اجتماع گرایی و انزواطلبی 413
- اشاره 413
- ترجمه: 414
- تفسیر و جمع بندی 415
- اجتماع گرایی و انزواطلبی در روایات اسلامی 422
- احادیث مخالف و معارض! 427
- طریق جمع بین آیات و روایات 428
- انگیزه ها و پیامدهای اجتماع گرایی و انزواطلبی 430
اسلام دست خدا را با جماعت می داند (یَدُ اللَّهِ مَعَ الْجَماعَه) و جدا شدن از صفوف مسلمین را سبب نفوذ شیطان شمرده و می فرماید: گوسفندان تک رو از گله طعمه گرگند (وَ الشَّاذُّ مِنَ الْغَنَمِ لِلذِّئْبِ). «1»
با این اشاره به قرآن باز می گردیم و نمودهایی از آیات را در این زمینه مورد بررسی قرار می دهیم.
1- وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمیعاً وَ لا تَفَرَّقُوا وَ اذْکُرُوا نِعْمَهَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ اذْ کُنْتُمْ أَعْدَاءً فَالَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَاصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ اخْواناً وَ کُنْتْمْ عَلَی شَفا حُفْرَهٍ مِنَ النَّار فَانْقَذَکُمْ مِنْها کَذلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ آیاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدوُنَ. (آل عمران- 103)
2- وَ مَنْ یُشاقِقِ الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ ما تَبَیَّنَ لَهُ الْهُدَی وَ یَتَّبِعْ غَیْرَ سَبیلِ الْمُؤمِنینَ نُوَلِّهِ ما تَوَلَّی وَ نُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَ سائَتْ مَصِیراً. (نساء- 115)
3- هُوَ الَّذی ایَّدَکَ بِنَصْرِهِ وَ بِالْمُؤمِنینَ- وَ الَّفَ بَیْنَ قُلوُبِهِمْ لَوْ انْفَقْتَ ما فِی الْأَرْضِ جَمیعاً ما الَّفْتَ بَینَ قُلُوبِهِمْ وَ لکِنَّ اللهَ الَّفَ بَیْنَهُمْ انَّهُ عَزیزٌ حَکیمٌ. (انفال- 62 و 63)
4- انَّ اللَّهَ یُحِبُّ الَّذینَ یُقاتِلُونَ فی سَبیلِهِ
صَفَّاً کَانَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ. (صف- 4)
5- وَ جَعَلْنَا فِی قُلُوبِ الَّذینَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَهً وَ رَهْبَانِیَّهً ابْتَدَعُوها مَا کَتَبْناها عَلَیْهِمْ الَّا ابْتِغَاءَ رِضْوانِ اللَّهِ فَمَا رَعَوْها حَقَّ رِعایَتِها. (حدید- 27)
ترجمه:
1- و همگی به ریسمان خدا (قرآن و اسلام و هرگونه وسیله وحدت) چنگ بزنید و پراکنده نشوید و نعمت (بزرگ) خدا را به یاد آورید که چگونه دشمن یکدیگر بودید و او میان دل های شما الفت ایجاد کرد و به برکت نعمت او برادر شدید! و شما بر لب حفره ای از آتش بودید خدا شما را از آن نجات داد این چنین خداوند آیات خود را برای شما آشکار می سازد شاید پذیرای
______________________________
(1). نهج البلاغه، خطبه 127.