اندیشه های اقتصادی در نهج البلاغه صفحه 143

و بر اساس موازین عدل که امام بدان اشاره دارد باید وقت زحمت و مواد اولیه ای که در تولید کالا صرف شده است به هنگام قیمت گذاری در نظر گرفته شود چنین معامله ای با رضایت طرفین خریدار و فروشند و با نظارت دولت انجام می پذیرد و ما می توانیم سایه نظارت دولت بر قیمت گذاری کالاها را بر اساس این فرمان امام علی علیه السلام به مالک اشتر تعیین کنیم.

3- نظارت بر مالکیت

مالکیت به طور کلی بر سه قسم است:

1- مالکیت دولت اسلامی

2- مالکیت عمومی

3- مالکیت خصوصی

1-مالکیت دولت اسلامی،مالکیت منصب الهی در حکومت اسلامی است که پیامبر یا اماام نسبت به مال به طوری که به حاکم حق تصرف در مال بنابر مصالحی که خود مسئول آن است داده می شود.

2- مالکیت عمومی،مالکیت امت یا تمام مردم است نسبت به مال یا اموال

3- مالکیت خصوصی،مالکیتی است که به فرد یا گروهی با اختیارات محدود نسبت به الی معین اختصاص دارد و این نوع مالکیت برای شخص اساسا حقی را ایجاد می کند که دیگران نمی توانند از آن برخوردار باشند به هر شکلی که باشد مگر به ضرورت یا در حالت فوق العده مانند مالکیت انسان نسبت به آبی که از رود خانه یا هیزمی که از جنگل بدست می آورد.

زمینهای موات یا هر زمینی که بدون صاحب است و از انفال محسوب می شود در مالکیت دولت قرار دارد و هر مسلمانی حق دارد که از این مالکیت بهره مند باشد به شرطی که زمین را احیا کند و در مقابل مقداری از در آمد حاصل از آن را ندارند و مالکیت