اندیشه های اقتصادی در نهج البلاغه صفحه 155

نمونه نیکو

پس از آنکه درباره فقر و فقیر سخن گفتیم بر آنیم تا تصویری را که امام علی علیه السلام از مسلمان در دنیا می خواهد ارائه دهیم آیا در نظر امام مسلمان باید دنیا را برای دیگران رها کند و خود تنها به آخرت بپردازد یا می خواهد که انسان همانگونه که برای دنیا زندگی می کند برای آخرت نیز تلاش کند؟

نمونه ایده ال در نظر امام کدام است تا برای همگان الگو و سرمشق قرار گیرد؟به هر حال حاصل اندیشه امام درباره انسان مؤمن چیست؟آیا امام می خواهد که او فقیر باشد یا غنی و یا چیز دیگر؟

با هم بخشی از نامه امیرالمومنین به محمد ابن ابی بکر را هنگامی که او را به ولایت مصر منصوب کرد بخوانیم:

و اعملوا عباد الله أن المتقین ذهبوا بعا جل الدنیا و اجل الاخره فشارکوا أهل الدنیا فی دنیا هم و لم یشارکوا اهل الدنیا فی اخرتهم سکنوا الدنیا بأفضل ما سکنت و أکلوها بأفضل ما اکلت فحظوا من الدنیا بما حظی به المترفون و أخذوا منها منا أخذه الجبابره المتکبرون ثم انقلبوا منها بالزاد المبلغ و المتجر الرابح أصابوا لذه زهدالدنیا فی دنیاهم و تیقنوا أنهم جیران الله غدا فی اخرتهم لا ترد لهم دعوه و لا ینقص لهم نصیب من لذه - نامه ها:27. ?

و بدانید ای بندگان خدا

که پرهیزگاران هم در این دنیای زودگذر سود برند و هم در جهان آخرت آنها با مردم دنیا در کارهای دنیوی شریک شدند و مردم دنیا در کارهای اخروی شریک نشدند در دنیا زیستند نیکوترین زیستنها و از نعمت دنیا خوردند بهترین خوردنیها و از دنیا بهره مند شدند انسان که اهل ناز و نعمت بهره مند شدند و از آن کامیاب گردیدند چونان که جباران خودکامه کام گرفتند سپس رخت به جهان دیگر کشیدند باره توشه ای که آنان را به مقصد رسانید و با سودایی که سود فراوانشان داد لذت زهد را در دنیا چشیدند و یقین کردند که در آخرت در جوار خداوندند اگر دست به دعا بردارند دستشان را واپس نگرداند و بهره شان از خوشی و آسایش نقصان نگیرد این چهره انسان کامل در نهج البلاغه است.

- با اهل دنیا در دنیایشان با کار و تلاش مشارکت می کنند.

- و در عین حال از آخرت غافل نیستند زیرا فقط اهل دنیا نیستند که تمام هم و غم خود را متوجه دنیا کنند.

- به لذتها و پاکیهای دنیا دست یافتند به مانند مترفان که دلمشغولی جز دنیا ندارند.