اندیشه های اقتصادی در نهج البلاغه صفحه 218

بتواند تکنولوژی مناسب را با خود به ارمغان آورد زیرا هر کشوری نیازمند روش معینی از روشهای فنی جدید است وگرنه، وارد کردن تکنولوژی کافی نخواهد بود زیرا مجبور خواهیم شد که به هنگام وارد کردن دستگاهها و تجهیزات، تجربه فنی آن را نیز وارد کنیم و این خود مظهری از مظاهر وابستگی به کشورهای صنعتی است اما تکنولوژی که متکی به روح مبتکر و فکر خلاق باشد می تواند استقلال کشور را تضمین کند و کشور را از بیگانگان بی نیاز سازد در حالی که تکنولوژی وارداتی، کشور را نیازمند و وابسته به غرب می سازد و این مخالف اهداف بلند برنامه های توسعه اقتصادی است.

ما نیز به هنگام بیان اهداف توسعه ذکر کردیم که یکی از این اهداف، بی نیاز از دیگران است، حتی باید به نقطه ای در توسعه برسیم که دیگران نیازمند ما باشند.

علمی که بتواند ما را به تکنولوژی برساند از دیدگاه امام علی علیه السلام به ((غور العلم)) تعبیر شده است ایشان می فرماید:

فمن فهم علم غور العلم و من علم صدر عن شرائع الحکم - کلمات قصار: 30. ?

آنکه نیکو فهم کند به عمق دانائی رسد و هر که به عمق دانایی رسد، از آبشخور احکام دین، سیراب بیرون آید.

منظور از ((غور علم)) عمق دانایی و پی بردن به راز آن است که هر کشوری می کوشد تا نزد خود محفوظ نگهدارد.غرب هم وقتی به راز و روح دانش پی برد و آن را در عمل پیاده کرد، پیروز شد روزی که مسلمانان راز دانش را در اختیار داشتند، از همه کشورها پیشرفته تر بودند اما امروز از کشورهای غربی تقلید می کنند و پیشرفتی ندارند یا

به کندی پیشرفت می کنند و تنها راه پیشرفت مسلمانان بازگشت به ریشه های علمی خودشان است، نه اینکه به دانشی که غرب از آنان گرفته است، چنگ زنند باید دانشگاههایی را تأسیس کنند و به علوم کاربردی مناسب بپردازند، علومی که دانشمندانی چون ابن سینا، رازی، خوارزمی و دیگران، مبتکر آن بودند.

آری، مسلمانان در گذشته با ایمان و علم، راه پیشرفت را پیمودند و امروز نیز باید با این دو سلاح - علم و ایمان - قله های ترقی را یکی پس از دیگری فتح کنند وگرنه غرب همواره پیشرفته تر از مسلمانان، خواهد بود.

عوامل جانبی در توسعه

اول: فکر و اندیشه