اندیشه های اقتصادی در نهج البلاغه صفحه 220

حرکت نو در افکار و ارزشها می تواند جامعه را به تحرک وا دارد و پویایی و آمادگی پیشرفت را در او زنده گرداند امیرالمومنین علی علیه السلام در مخالفت با این افکار می فرماید:

فتوا کلتم و تخاذلتم حتی شنت علیکم الغارات

کار را به گردن یکدیگر انداختید و یکدیگر را نصرت ندادید تا هر چه داشتید به باد یغما رفت. - خطبه ها: 27. ?

((الداعی بلا عمل کالرامی بلاوتر؛ کسی که مردم را به کار نیک می خواند و خود عمل نمی کند، چونان تیر اندازی است که کمانش را زه نیست)) - کلمات قصار: 330. ?

الزهد کله بین کلمتین من القرآن، قال الله سبحانه: لکیلا تأسوا علی ما فاتکم و لا تفرحوا بما اتاکم

همه زهد، میان دو کلمه از قرآن قرار گرفته است، خدای تعالی فرماید: ((تا بر آنچه از دستتان می رود، اندوهگین نباشید، بدانچه بدستتان می آید شادمانی نکنید.)) - کلمات قصار: 431. ?

تا کنون در تصحیح بعضی از مفاهیم و کلمات که به عنوان ارزشهای اساسی در جامعه رواج یافته است، سخن گفتیم اما درباره تشویق انسان را به انتخاب راه تلاش، کار، جدیت و پشتکار سوق دهد، و از

سستی کردن و کاهلی ورزیدن بدور نگه دارد که در موضوعات گذشته به هنگام بحث درباره کار و ویژگی های انسان تلاشگر؛ از آن سخن به میان آمد در اینجا مجالی برای ذکر مجدد آن نیست.

دوم: تعاون و همکاری

بخشی از کار توسعه بر عهده مردم است لذا باید بین افراد جامعه، روحیه تعاون و همکاری حاکم باشد تا بتوان کارهای بزرگ را انجام داد از این رو توسعه محصول همکاری گروهی است و بدون این همکاری سرمایه مطلوب شکل نمی گیرد، اراضی اصلاح نمی شود و در نتیجه تولید دلخواه محقق نخواهد شد از سوی دیگر تمایل و علاقه به توسعه باید با احساس مسئولیت جمعی همراه باشد زیرا انسان موجودی اجتماعی است و باید با دیگران زندگی کند و سعادت و خوشبختی او تنها در صورتی که همه سعادتمند باشند، علمی خواهد شد.