اندیشه های اقتصادی در نهج البلاغه صفحه 28

حمایت از تاجران

حکومت اسلامی باید از تاجران و صنعتگران به یک اندازه حمایت کند زیرا این دو کار به هم وابسته است تاجر از کالای صنعتی بهره می برد و آن را یا در محل به فروش می رساند و یا به شهرهای دیگر می برد از آنجا که تاجران همیشه در معرض خطرند به همین جهت باید از حمایت ویژه دولت برخوردار باشند

به خصوص که هر کسی نمی تواند مانند آنان کالا را از جایی به جای دیگر ببرد اگر کالا مدتی در دست صاحبش بماند ممکن است تلف شود و از بین برود همچنین نمی توان کشور تولید کننده و مصرف کننده را برای خرید و فروش یکجا جمع کرد لذا امام می فرماید:

فانهم مواد المنافع و اسباب المرافق و جلابها من المباعد و المطارح فی برک و بحرک سهلک و جبلک و حیث لا یلتئم الناس لمواضعها و لا یجترئون علیها - نامه ها:53. ?

آنان مایه های سودند و ابزار راحتی و آسایش را برای مردم فراهم می آورند؛ واز دیار دور و نزدیک کشور تو خشکی و دریا و سرزمینهای هموار و کوهساران صعب العبور را در می نوردند و آن کالاها که در دسترس مردم نیست فراهم می آورند؛ جاهایی که مردم با آن آشنایی ندارند و جرات رفتن بدانجا را ندارند.

وقتی ارزاق مردم در دست تجار باشد ممکن است که دست به اعمال زشت و مخالف با حس انسان دوستی بزنند پس کارگزار باید مراقب باشد.امام علی(ع) در این خصوص به مالک می نویسد:

و تفقد أمورهم بحضرتک و فی حوا شی بلادک و اعلم من ان فی کثیر منهم ضیقا و شحا و احتکار للمنافع و تحکما فی البیاعات و ذالک باب مضره للعامه و عیب علی الولاه؛ - نهج البلاغه:نامه ها:53. ?

پس به کار آنان چه در مرکز حکومت و چه در شهرهای دیگر کشور رسیدگی کن و بدان که بسیاری از آنان در داد و ستد بیش از اندازه سختگیرند و بخلی زشت دارند و به منظور سودجویی بیشتر کالا را احتکار می کنند و به دلخواه نرخ گران می بندند این

کار به توده مردم آسیب می رساند. و مایه عیب و ننگ کارگزاران است.

بنابراین ضیق -(سختگیری در داد ستد)-،شح -(بخل)- واحتکار-(پنهان کردن کالای اساسی)- هر سه پدیده هایی هستند که آثاری بدی بر جامعه می گذارند و باید با آنها مبارزه کرد تا ریشه کن شوند این امر زمانی ممکن خواهد بود که با نظارت همیشگی کارهای تاجران را مورد رسیدگی قرار داد و هشدار، راهنمایی لازم را به آنان گوشزد کرد.