اندیشه های اقتصادی در نهج البلاغه صفحه 32

ای فرزند آدم هر چه بیش از روزی هر روزه ات کسب کنی تو خزانه دار آن برای دیگری هستی.

از این رو چنین شخصیتی از ثروتش بهره ای نمی برد بلکه بندگی او به ثروت موجب هلاکتش در دنیا می شود چه بسیارند صاحبان سرمایه که وقتی از زیان و خسارت تجارتشان با خبر می شوند در دم جان می بازند.

واز جمله وصیت امام علیه السلام به کمیل این است:

هلک خزان الاموال و هم أحیاء؛ مرده اند آنان که گنجوران مالند گرچه به کلمات قصار/ آیتی 139. ? ظاهر زنده اند پس سرمایه می تواند انسان را از پای در آورد یا در صورت استفاده درست از آن او را سعادتمند گرداند گفتاری را ابن ابی الحدید به امام نسبت می دهد که می توان از آن درس اقتصادی آموخت:

الملک کالنهر العظیم تستمد منه الجداول فان کان عذابا عذبت و ان کان ملحا ملحت - ابن ابی الحدید20/279 حدیث 212. ?

مالکیت چون نهری بزرگ است که جویبارها از آبش بهره گیرند اگر آب نهر شیرین آب جویبارها شیرین خواهد بود و اگر آب نهر شور باشد آب جویبارها نیز شور می شود.

چه تشبیه زیبایی!مالکیت درست مانند آب جاری است که همیشه پویا و در حرکت است و توقف نمی شناسد اگر بایستد گندیده می شود مالکیت درست نیز مالکیتی است که پویایی داشته باشد و جریان یابد مال چون

آب است اگر در اجرای طرحها و فعالیتهای متنوع اقتصادی هزینه شود ریشه درخت جامعه را آبیاری می کند.

البته نباید از نظر دور داشت که مالکیت زمانی شیرین و گوارا است که صاحب آن از راه حلال فراهم آورد.در این صورت جویبارهایش نیز شیرین خواهد بود سرمایه در شریان اقتصاد جامعه وارد می شود تا در آن حیات و پویایی ایجاد کند پس اگر سرمایه از طریق نامشروع جمع گردد ناگوار و شور خواهد بود و جویبارهایش نیز شور می شود یعنی وقتیکه این سرمایه ها در جامه جاری می شود نتیجه و ثمره اش شور و تلخ است.

چه زیباست این بیان که با کمترین الفاظ معنی و مفهوم را به شنونده منتقل می کند و چرا چنین نباشد وقتی که بر زبان مبارک امام علی علیه السلام سید البغاء امام البیان - جاری می گردد.