اندیشه های اقتصادی در نهج البلاغه صفحه 43

خاک کار تولید ثروت

دوم:زمینی که با دعوت و تبلیغ در قلمرو اسلام می گیرد خود بر دو قسمت تقسیم می شود:

زمین موات که حکم زمین موات - که قبلا از آӘΙƠگفتم - بر آن جاری است.

زمین آباد که متعلق به اهل آن است که از روی میل اسلام آورند و خراجی نباید بپردازند.

سوم:زمینی که مسلمانان با صاحبانش مصالحه کردند و طبیعتا تابع تصمیمات صلح است به جز بخش موات آن که ملک امام است یعنی ملک دولت که احکام آن را در نوع اول ذکر کردیم.

معدن

معادن بر دو دسته اند معدن ظاهری معادنی که در روی زمین

قرار دارند دستیابی به آن نیاز به جستجو و کاوش ندارد مانند یاقوت، سنگ برام، قیر، نفت، نمک، گوگرد، سنگهایی آسیاب، خاک غسل(تیمم)

معادنی باطنی معادنی است که در عمق زمین و جود دارد و دستیابی به آن نیازمند کار و تلاش است مانند طلا آهن مس سرب بلور و فیروزه.- روضه کافی:2/262. ?

معادن ظاهری به عموم مسلمانان تعلق دارد شهید آیت الله صدر می فرماید: