اندیشه های اقتصادی در نهج البلاغه صفحه 97

هنگامی که امیرالمومنین علیه السلام به حکومت رسید با تمام قدرت عزم خود را جزم کرد تا با این پدیده مبارزه کند و در نامه اش به مالک اشتر می فرماید:

ثم ان للوایی خاصه و بطانه،فیهم استئثار و تطاولٌ و قله انصاف فی معامله فأحسم ماده اولئک بقطع اسباب تلک الاحوال و لا تقطعن لا حد من حاشیتک و حامتک قطیعه و لا یطمعن منک فی اعتقاد عقده،تضر بمن یلیها من الناس فی شرب أو عمل مشترکٍ یحملون موونته علی غیرهم فیکون مهنا ذالک لهم دونک و عیبه علیک فی الدنیا و الاخره.- نامه ها:53. ?

بدان که والی را خویشاوندان و نزدیکان است و در ایشان خوی برتری جویی و گردنکشی است و در معاملات با مردم رعایت انصاف نکنند ریشه ایشان را با قطع موجبات آن صفات قطع کن به هیچ یک از اطرافیان و خویشاوندانت زمینی را به اقطاع مده مبادا به سبب نزدیکی به تو پیمانی بندند که صاحبان زمینهای مجاورشان را در سهمی که از آب دارند یاکاری به اشتراک انجام دهند زیان برسانند و بخواهند بار زحمت خود را بر دوش آنان نهند پس لذت و گوارایی نصیب ایشان شود و ننگ آن در دنیا و آخرت بهره تو گردد.

پس با تکیه بر این رهنمودهای حضرت بر والی است که

1- میان خویشاوندان و بیگانگان مساوات برقرار کند.

2- در اختیار نزدیکان بیش از آنچه استحقاقشان است قرارندهد.

3- با از بین بردن عواملی که منجر به تشکیل طبقه ای خاص و انحصار طلب می گردد با این پدیده مبارزه کند.

سوم:بر خور داری حاکم از ثروت یکی دیگر از عوامل فقر و تجمع ثروت در دست حاکم است که یکی از علل فقر در

زمان به حکومت رسیدن امام امیرالمومنین علیه السلام زیادی نیز به جا گذاشت.))- مسعودی:مروج الذهب 2/340. ?

وقتی که حاکم شیفته مال و ثروت باشد این خصلت او بر دیگران نیز تأثیر می گذارد و امام علی علیه السلام در این خصوص می گوید: