- مقدمه 1
- اشاره 2
- 2- اشک تدافعی 5
- 3- اشک عاطفی و احساسی 5
- 1- اشک عادی 5
- اشاره 7
- رابطه اشک و گریه 11
- گریه و دل 13
- اشاره 19
- انواع گریه 19
- گریه نیاز 20
- گریه ناز 21
- گریه درد 23
- انواع درد 25
- گریه غم 28
- گریه شکست 31
- گریه هراس 32
- گریه مظلومیت 35
- گریه دروغین 37
- گریه شفقت 38
- گریه تمساح 42
- گریه فراق 42
- گریه یاد 44
- گریه شادی 45
- گریه مهر 47
- گریه عشق 48
- گریه ندامت 50
- گریه حسرت 52
- گریه خشیت 53
- گریه خوب و گریه بد 54
- گریه در متون دینی 55
- اشاره 59
- کارکردهای گریه 59
- 3- تأثیرگذاری و جلب عواطف 60
- 2- بیان احساسات و ادراک درونی 60
- 1- ابراز و تأمین خواست و نیاز 60
- آثار و فواید گریه 61
- 5- محافظت از خود دربرابر خطرهای احتمالی 61
- اشاره 61
- آثار گریه 62
- آثار روانی گریه 64
- آثار معنوی و تربیتی گریه 66
- 1- نرم دلی و حق پذیری 66
- اشاره 66
- 2- بهترین وسیله تقرب به خداوند 67
- 3- زدودن جرم و گناه 72
- 1- بستر همدلی و ایجاد ارتباط دورنی 73
- آثار اجتماعی گریه 73
- 2- بهترین وسیله ابراز همدردی 74
- اشک در عزای امام حسین علیه السلام 75
- 1- تبیین حقیقت عاشورا به عنوان مظهر نبرد حق برضد باطل 76
- علل تشویق به گریه در عزای امام حسین علیه السلام 76
- اشاره 76
- 2- تبیین عظمت فاجعه عاشورا 79
- 3- مبارزه با تحریف قیام امام حسین علیه السلام 81
- 4- حفظ و گسترش روحیه حق طلبی و ظلم ستیزی 85
گروهی از اهل سنت به برخی از روایات رسیده از پیامبر استناد می کنند و گریه در مصیبت را جایز نمی دانند اما خوشبختانه برخی از علمای اهل سنت این روایات را نقد کرده اند.
نووی شارح صحیح مسلم می نویسد:
روایات فوق از نظر عایشه پذیرفته نشده است. او به راویان آن نسبت فراموشی و اشتباه می دهد؛ زیرا خلیفه دوم و پسرش عبدالله، این روایات را به صورتِ صحیح از پیامبر نگرفته اند.
از ابن عباس هم نقل شده است که:
این روایات سخن خلیفه است نه سخن پیامبر.(1)
افزون بر آن، در روایاتی آمده است که زنان در حضور پیامبر و در مصیبت عزیزانشان گریه می کردند؛ برخی آنها را از این کار باز می داشتند؛ اما پیامبر به زنان اجازه دادند که در مصیبت عزیزانشان گریه کنند و فرمود:
دعهنّ فانّ العین دامع والنفس مصاب والعهد قریب فقولوا ما رضی الله ولاتقولوا الهجر؛(2) زنان را واگذارید، که چشم اشکبار است و دل غمدیده و دوران (همنشینی با عزیز از دست رفته) نزدیک. آنچه رضای خداست بگویید و سخن بیهوده نگویید.
گریه شکست
شکست، ناکامی و یا احساس ناکامی در رسیدن به هدف است. برای کسانی که هدفی ندارند، شکست معنا ندارد. شکست امری روانی، و از جمله ویژگی های انسان است که در حیوانات دیده نمی شود. بنابراین شکست، آمیزه ای است از آنچه در بیرون ذهن انسان تحقق یافته و
1- (1) شرح النوی، ج 5، ص 308.
2- (2) مغربی، قاضی نعمان، دعائم الاسلام، ج 1، ص 252.