- مقدمه 1
- اشاره 2
- 3- اشک عاطفی و احساسی 5
- 1- اشک عادی 5
- 2- اشک تدافعی 5
- اشاره 7
- رابطه اشک و گریه 11
- گریه و دل 13
- اشاره 19
- انواع گریه 19
- گریه نیاز 20
- گریه ناز 21
- گریه درد 23
- انواع درد 25
- گریه غم 28
- گریه شکست 31
- گریه هراس 32
- گریه مظلومیت 35
- گریه دروغین 37
- گریه شفقت 38
- گریه تمساح 42
- گریه فراق 42
- گریه یاد 44
- گریه شادی 45
- گریه مهر 47
- گریه عشق 48
- گریه ندامت 50
- گریه حسرت 52
- گریه خشیت 53
- گریه خوب و گریه بد 54
- گریه در متون دینی 55
- اشاره 59
- کارکردهای گریه 59
- 3- تأثیرگذاری و جلب عواطف 60
- 2- بیان احساسات و ادراک درونی 60
- 1- ابراز و تأمین خواست و نیاز 60
- آثار و فواید گریه 61
- 5- محافظت از خود دربرابر خطرهای احتمالی 61
- اشاره 61
- آثار گریه 62
- آثار روانی گریه 64
- آثار معنوی و تربیتی گریه 66
- اشاره 66
- 1- نرم دلی و حق پذیری 66
- 2- بهترین وسیله تقرب به خداوند 67
- 3- زدودن جرم و گناه 72
- 1- بستر همدلی و ایجاد ارتباط دورنی 73
- آثار اجتماعی گریه 73
- 2- بهترین وسیله ابراز همدردی 74
- اشک در عزای امام حسین علیه السلام 75
- 1- تبیین حقیقت عاشورا به عنوان مظهر نبرد حق برضد باطل 76
- علل تشویق به گریه در عزای امام حسین علیه السلام 76
- اشاره 76
- 2- تبیین عظمت فاجعه عاشورا 79
- 3- مبارزه با تحریف قیام امام حسین علیه السلام 81
- 4- حفظ و گسترش روحیه حق طلبی و ظلم ستیزی 85
دو فرزندم رفته اند و با حسین علیه السلام شهید شده اند.(1)
در روایت دیگری آمده است:
بعد از شهادت امام حسین علیه السلام بشربن غالب از حسرت اینکه توفیق یاری امام حسین علیه السلام را نداشته است، خود را روی قبر حسین علیه السلام انداخته و به خاک می مالید.(2)
گریه حسرت، سخت تر از گریه ندامت است؛ در ندامت راه باز و در حسرت راه بسته است؛ گریه ندامت گریه عزم و گریه حسرت اغلب گریه یأس است.
خوشا انسانی که از روی ندامت گریه کند، نه از روی حسرت.
گریه خشیت
خَشیت، حالتی است که دل انسان می لرزد و انسان با همه وجودش آن را احساس می کند و خشیت، در حال دعا و خشوع در مقابل خدای متعال به دست می آید. ازاین رو، اشک خشیت اشک ویژه ای است. گریه خشیت بسیار ارجمند است؛ مرواریدی است از صدف دل انسانی که از عمیق ترین لایه های دل انسان سر چشمه می گیرد. خشیت این است که دل انسان تحت تاثیر یک عامل دورنی معنوی قرار گیرد و منقلب شود.
نزهتی دارد به گلزار دعا
اشکباران در دل شب ها شدن
حاصل اشک شبانگاهی بود
در سحرها برگ گل ها وا شدن
در دعا، گاه دل انسان می شکند و احساس آن در تمام ذرات وجود انسان حس می شود؛ دراین حالت، گریه خشیت از دیدگان سرازیر می شود و دل
1- (1) ابن عساکر، علی ابن الحسین، ترجمه الحسین من طبقات ابن سعد، ص 86.
2- (2) همان، ص 88.