مبانی هنری قصه های قرآن صفحه 141

6 _ 1 _ 4. اخذ عناصر از ذهن و زبان مردم، با پالایش

6 _ 1 _ 4. اخذ عناصر از ذهن و زبان مردم، با پالایش

آری، قرآن که اوج هنر خویش را در قصّه هایش وانموده است، عناصر اصلی قصّه های خود را از ذهن و زبان همین مردم اخذ کرده است. و اگر چنین نمی کرد، هرگز کتاب مردم نبود. امّا اخذ این عناصر، هرگز به این معنا نیست که همان پندارها و بافته ها و تخیّلات را نیز دستمایه قصّه هایش سازد. قرآن دو پالایش اساسی در این مواد انجام داده است:

1. گزینش بخشی از قصّه ها که با دعوت قرآنی و کارکردهای مورد نظر آن تناسب داشته اند:

وَرُسُلاً قَدْ قَصَصْناهُمْ عَلَیْکَ مِنْ قَبْلُ وَرُسُلاً لَمْ نَقْصُصْهُمْ عَلَیْکَ.(1)

و پیامبرانی که پیش از این داستانهاشان را برای تو گفته ایم و آنان که داستانهاشان را برایت نگفته ایم.

2. زدودن غبار خرافات و پندارهای باطل در پیرامون رویدادها و شخصیّت های این قصّه ها که معمولاً از یاوه بافی های دانشمندان یهود و تورات سازان آن قرون برخاسته بود. مثلاً در قصّه اصحاب کهف، قرآن اصرار دارد که تعداد آن جوانمردان هیچ مهم نیست و خود، اختلاف نظرهای معمول در آن روزگار را نقل می کند و بدان وقعی نمی نهد.

7 _ 1 _ 4. نقش دانشوران یهودی و مسیحی و صاحبان کتب اخبار

7 _ 1 _ 4. نقش دانشوران یهودی و مسیحی و صاحبان کتب اخبار