مبانی هنری قصه های قرآن صفحه 193

2_ 6 _ 4. حرکت زمانیِ رو به پیش

2_ 6 _ 4. حرکت زمانیِ رو به پیش

حرکت زمانی در قصّه های قرآن، حرکتی رو به پیش است، زیرا طبیعتِ زمان اقتضای چنین حرکتی را دارد. خیال پروری در قصّه های معمولی گاه سبب می شود که زمان حرکتی قهقرایی بیابد یا در بستری جامد و ساکن(1) قرارگیرد؛ امّا قصّه قرآن که روایت کننده صادق واقعیّات است، به همه عناصر طبیعی، همچنان که تحقّق یافته اند، نظر می کند. این ترتیب طبیعی زمانی در همه قصّه های قرآن، حتّی قصّه های دارای امتداد و تعدّد حوادث مختلف، لحاظ شده است. مثلاً در سوره آل عمران، آن گاه که زنجیره ای از رویدادها را ذکر می کند، به ترتیب طبیعی زمانی کاملاً وفادار می مانَد:

1. گزینش آل عمران به رسالت:

اِنَّ اللّه َ اصْطَفی ادَمَ وَنُوحا وَالَ اِبْراهیمَ وَالَ عِمْرانَ عَلَی الْعالَمینَ.(2)

همانا خداوند آدم و نوح و خاندان ابراهیم و آل عمران را بر جهانیان برگزید.

2. نذر کردن مادر مریم که آنچه را در رَحِم دارد، وقف خدمت به خانه خدا کند:

اِذْ قالَتِ امْرَاَتُ عِمْرانَ رَبِّ اِنّی نَذَرْتُ لَکَ ما فی بَطْنی مُحَرَّرًا فَتَقَبَّلْ مِنّی اِنَّکَ اَنْتَ السَّمیعُ الْعَلیمُ.(3)

و زن عمران گفت: ای پروردگار من، نذر کردم که آنچه در شکم دارم از کار این جهانی آزاد و تنها در خدمت تو باشد. این نذر را از من بپذیر که تو شنوا و دانایی.

1- برای نمونه، مقایسه شود با برخی از فیلم های «کژیشتف کیشلفسکی».
2- آل عمران / 33.
3- آل عمران / 35.