- بخش نخست: شهدای خاندان ابو طالب 1
- بخش دوّم: شهدای بنی اسد و بردگان 2
- بخش سوم: شهدای همدانی و بردگان آنان 2
- بخش پنجم: شهدای انصاری 3
- بخش چهارم: شهدای مذحجی 3
- بخش هشتم: شهدای غفاری 4
- بخش هفتم: شهدای کندی 4
- بخش ششم: شهدای بجلی و خثعمی 4
- بخش دهم: شهدای أزدی 4
- بخش نهم: شهدای کلبی 4
- بخش دوازدهم: شهدای تیمی 5
- بخش یازدهم: شهدای عبدی 5
- بخش سیزدهم: شهدای طایی 5
- بخش پانزدهم: شهدای جهنی 5
- بخش چهاردهم: شهدای تغلبی 5
- بخش شانزدهم: شهدای تمیمی 6
- بخش هفدهم: یاران متفرقه ابا عبد اللّه الحسین علیه السّلام 6
- سخن ناشر 6
- مقدمه محقق 12
- سماوی کیست؟ 17
- کتاب حاضر 20
- نوبتهای چاپ 20
- شیوه تحقیق 21
- یادداشت مترجم 22
- مقدّمه مؤلّف 25
- پیش درآمد: مروری گذرا بر زندگی حضرت ابا عبد اللّه الحسین علیه السّلام از ولادت تا شهادت 27
- بخش نخست: شهدای خاندان ابو طالب 55
- عبد اللّه بن حسین بن علی بن أبی طالب علیه السّلام 61
- عباس بن علی بن أبی طالب علیه السّلام 63
- عبد اللّه بن علی بن أبی طالب علیهم السّلام 78
- عثمان بن علی بن أبی طالب علیهم السّلام 79
- جعفر بن علی بن أبی طالب علیهم السّلام 80
- ابو بکر بن علی بن أبی طالب علیهم السّلام 81
- أبو بکر بن حسن بن علی بن أبی طالب علیهم السّلام 83
- قاسم بن حسن بن علی بن أبی طالب علیهم السّلام 83
- عبد اللّه بن حسن بن علی بن أبی طالب علیهم السّلام 85
- عون بن عبد اللّه بن جعفر بن أبی طالب علیهم السّلام 87
- محمد بن عبد اللّه بن جعفر بن أبی طالب علیهما السّلام 89
- مسلم بن عقیل بن أبی طالب علیهم السّلام 90
- عبد اللّه بن مسلم بن عقیل بن أبی طالب رضوان اللّه علیهم 108
- محمد بن مسلم بن عقیل بن أبی طالب علیهم السّلام 109
- محمد بن ابو سعید بن عقیل بن أبی طالب علیهم السّلام 109
- عبد الرحمن بن عقیل بن ابی طالب علیهم السّلام 110
- جعفر بن عقیل بن أبی طالب علیهم السّلام 111
- عبد اللّه بن یقطر حمیری 111
- سلیمان بن رزین، غلام حسین بن علی بن أبی طالب علیهما السّلام 113
- اسلم بن عمرو، غلام حسین بن علی علیهما السّلام 115
- قارب بن عبد اللّه دئلی غلام حسین بن علی علیهما السّلام 115
- نصر بن ابو نیزر، غلام علی بن أبی طالب علیه السّلام 116
- منجح بن سهم غلام حسن بن علی علیه السّلام 116
- سعد بن حارث غلام علی بن أبی طالب علیه السّلام 116
- حارث بن نبهان، غلام حمزة بن عبد المطلب علیهما السّلام 118
- بخش دوّم: شهدای بنی اسد و بردگان 119
- حبیب بن مظهّر 120
- مسلم بن عوسجه اسدی «2» 129
- قیس بن مسهّر صیداوی 135
- ابو خالد، عمرو بن خالد اسدی صیداوی 139
- سعد، غلام عمرو بن خالد اسدی صیداوی 141
- ابو موسی، موقّع بن ثمامه اسدی صیداوی 142
- بخش سوم: شهدای همدانی و بردگان آنان 143
- بریر بن خضیر همدانی مشرقی 146
- عابس بن ابو شبیب شاکری «1» 153
- شوذب بن عبد اللّه همدانی شاکری 157
- حنظلة بن اسعد شبامی «1» 158
- عبد الرحمن ارحبی 159
- سیف بن حارث بن سریع بن جابر همدانی جابری و پسر عمویش مالک بن عبد اللّه 161
- شبیب، غلام حارث بن سریع همدانی جابری 162
- عمّار دالانی 162
- حبشی بن قیس نهمی 163
- ابو عمره، زیاد همدانی صائدی 163
- سوّار بن منعم بن حابس بن ابو عمیر بن نهم همدانی نهدی «1» 165
- عمرو بن عبد اللّه همدانی جندعی 165
- بخش چهارم: شهدای مذحجی 167
- واضح ترک؛ غلام حارث مذحجی سلمانی «3» 173
- جنادة بن حارث مذحجی مرادی سلمانی «1» کوفی «2» 173
- مجمّع بن عبد اللّه عائذی «2» 174
- عائذ بن مجمّع بن عبد اللّه مذحجی عائذی 175
- نافع بن هلال جملی «2» 176
- حجّاج بن مسروق «1» بن جعف «2» بن سعد العشیره مذحجی جعفی 181
- یزید بن مغفل «3» بن جعف بن سعد العشیره مذحجی جعفی 184
- بخش پنجم: شهدای انصاری 187
- عبد الرحمن بن عبد ربّ انصاری خزرجی «3» 189
- عمر بن جنادة بن کعب بن حارث انصاری خزرجی 191
- جنادة بن کعب بن حارث انصاری خزرجی 191
- نعیم بن عجلان انصاری خزرجی «2» 191
- سعد بن حرث انصاری عجلانی و برادرش ابو الحتوف 192
- بخش ششم: شهدای بجلی و خثعمی 193
- سلمان بن مضارب بن قیس أنماری بجلی 202
- سوید بن عمرو بن ابو المطاع انماری خثعمی «2» 203
- عبد اللّه بن بشر خثعمی 204
- بخش هفتم: شهدای کندی 205
- حارث بن امرئ القیس کندی 207
- زاهر بن عمرو کندی 207
- بشر بن عمرو بن احدوث حضرمی کندی 208
- جندب بن حجیر کندی خولانی «3» 209
- بخش هشتم: شهدای غفاری 210
- جون بن حوی، غلام آزادشده ابو ذر غفاری «4» 211
- بخش نهم: شهدای کلبی 214
- عبد الأعلی بن یزید کلبی علیمی 217
- سالم بن عمرو، غلام بنی مدینه کلبی 218
- قاسم بن حبیب بن ابو بشر ازدی «3» 219
- رافع بن عبد اللّه، غلام مسلم ازدی 219
- بخش دهم: شهدای أزدی 219
- زهیر بن سلیم ازدی 220
- عمارة بن صلخب ازدی 221
- نعمان بن عمرو ازدی راسبی «1» و برادرش حلاس 221
- بخش یازدهم: شهدای عبدی 222
- عامر بن مسلم عبدی بصری و غلامش سالم 224
- ادهم بن امیّه عبدی بصری 225
- سیف بن مالک عبدی بصری «2» 225
- بخش دوازدهم: شهدای تیمی 226
- مسعود بن حجّاج تیمی تیم اللّه بن ثعلبه و پسرش عبد الرحمن «2» 226
- جوین بن مالک بن قیس بن ثعلبه تیمی 227
- عمر بن ضبیعة بن قیس بن ثعلبه ضبعی تیمی 227
- بکر بن حیّ بن تیم اللّه بن ثعلبه تیمی 227
- حبّاب بن عامر بن کعب بن تیم اللات بن ثعلبه تیمی «1» 228
- بخش سیزدهم: شهدای طایی 229
- امیّة بن سعد طایی 230
- بخش چهاردهم: شهدای تغلبی 231
- کنانة بن عتیق تغلبی «1» 231
- قاسط بن زهیر بن حارث تغلبی و برادرانش کردوس و مقسط 232
- بخش پانزدهم: شهدای جهنی 233
- عقبة بن صلت جهنی 233
- عبّاد بن مهاجر بن ابو مهاجر جهنی 233
- بخش شانزدهم: شهدای تمیمی 235
- حجّاج بن بدر تمیمی سعدی 247
- بخش هفدهم: یاران متفرقه ابا عبد اللّه الحسین علیه السّلام 251
- قعنب بن عمر نمری 251
- سعید بن عبد اللّه حنفی «1» 252
- فرازهایی سودمند، در مورد یاران حسین علیه السّلام 255
- شهادت پنج برادر 261
- فهرستها 273
- فهرست آیات قرآن 274
- فهرست اسامی معصومین علیهم السّلام 276
- فهرست احادیث 278
- فهرست اشعار (نخستین ابیات اشعار) 289
- فهرست اعلام و روات 292
- فهرست اسامی کتابهایی که در متن وارد شده 346
- فهرست فرقهها و جمعیتها 354
- فهرست قبایل 356
- فهرست تیرهها 358
- فهرست مناطق 360
- فهرست لباسها و ادوات زینت 362
- فهرست حیوانات 363
بخش شانزدهم: شهدای تمیمی
حرّ بن یزید ریاحی 245
حجّاج بن بدر تمیمی سعدی 257
بخش هفدهم: یاران متفرقه ابا عبد اللّه الحسین علیه السّلام
جبلة بن علی شیبانی 261
قعنب بن عمر نمری 261
سعید بن عبد اللّه حنفی 262
فرازهایی سودمند، در مورد یاران حسین علیه السّلام 265
سخن ناشر
مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضی نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَ ما بَدَّلُوا تَبْدِیلًا. «1»
نیم قرن پس از هجرت پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله و سلّم در تاریخ، واقعهای شگفتانگیز، غمافزا و در حقیقت در نوع خود بیسابقه، رخ داد. در این واقعه مهم و اساسی که باید بر آن، جنگ تمام عیار میان حق و باطل و نور و ظلمت نام نهاد، در یک سو، تاریکاندیشان خفاش صفتی که از نور بعثت میگریختند و سعی در خاموش نمودن آن داشتند، قرار گرفته بودند و در سوی دیگر، حقجویانی که چون ابو ذر و سلمان، گرد پیامبر رحمت میگشتند تا نور، مهر و نشانه نبوّت را بیابند، وجود داشتند.
در حادثه کربلا، نقش خواص و عوام و پدیدآورندگان آن حادثه غمانگیز، قابل دقّت و مطالعه است. مسئلهای به بزرگی قیام خونین کربلا، زمینههایی دارد که باید مورد تأمّل قرار گیرد. مهمترین عامل پیدایش این حادثه تلخ، انحراف مسئله رهبری از مسیر صحیح آن بود تا جایی که پس از چند سال، مجددا سنّتهای جاهلی در جامعه، مورد توجّه اداره کنندگان قرار گرفت و ارزشهای اسلامی- که پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله و سلّم برای آنها زحمات فراوانی متحمّل شد- در جامعه کم رنگ شد؛ غیرت دینی، افول نمود، شخصیتهائی چون امیر المؤمنین علیه السّلام خانهنشین شدند، حق در حصار بدعتها گرفتار آمد، امر به معروف و نهی از منکر در جامعه متروک ماند و در یک کلام: قرآن و عترت، در انزوا قرار گرفت.
به هر حال، در حادثه کربلا، قدرت دو تفکر، دو گونه تربیت، دو نوع نگرش به
______________________________
(1). احزاب/ 23.