حکمت های جاوید (چهارده موضوع تبلیغی از سخنان امام حسین علیه السلام) صفحه 140

1- 136. مقتل الحسین علیه السلام، المقرّم ص 131 .

برای روشن شدن سخن امام لازم است انواع ستم را که قرآن بیان کرده به آن بپردازیم:

اقسام ستم بر اساس آیات قرآن

با بررسی آیات قرآن می توان انواع ستم را به سه دسته تقسیم کرد:

1 - ستم انسان به خدا:

«فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ کَذَبَ عَلَی اللَّهِ...»(1)؛ پس چه کسی ستم کارتر است از کسی که به خدا دروغ بیندد.

2 - ستم انسان به مردم:

«إِنَّمَا السَّبِیلُ عَلَی الَّذِینَ یظْلِمُونَ النّاسَ...»(2)؛ ایراد و مجازات بر کسانی است که به مردم ستم می کنند.

3 - ستم انسان به خود:

«... فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ»(3)؛ پس بعضی از آنان ستم کننده هستند به خودشان.

حضرت امیرعلیه السلام نیز در نهج البلاغه ستم را همین گونه تقسیم می کنند:

«أَلا وَإِنَّ الظُّلْمَ ثَلاثَهٌ: فَظُلْمٌ لا یغْفَرُ، وَظُلْمٌ لا یتْرَکُ، وَظُلْمٌ مَغْفُورٌ لا یطْلَبُ؛ فَأَمَّا الظُّلْمُ الَّذِی لا یغْفَرُ، فَالشِّرْکُ بِاللَّهِ. قالَ اللَّهُ تَعالی «إِنَّ اللَّهَ لا یغْفِرُ أَنْ یشْرَکَ بِهِ». وَأَمَّا الظُّلْمُ الَّذِی یغْفَرُ، فَظُلْمُ العَبْدِ نَفْسَهُ عِنْدَ بَعْضِ الهَناتِ. وَأَمَّا الظُّلْمُ الَّذِی