حکمت های جاوید (چهارده موضوع تبلیغی از سخنان امام حسین علیه السلام) صفحه 2

در موضوع قیام حضرت سید الشهداءعلیه السلام و انگیزه و اهداف و فلسفه نهضت بزرگ آن حضرت، و نیز درس های تاریخ عاشورا کتاب های فراوانی به رشته تحریر در آمده و هر کدام از زاویه ای خاص به این حادثه - که حزن آورترین حادثه تاریخ بشر است - نگریسته اند. امّا آنچه مهم است اینکه برای بررسی یک واقعه تاریخی نظاره گر بیرونی بودن نمی تواند کلّ واقعیت را آن گونه که هست، منعکس کند.

به عنوان مثال: وقتی یک شخص غیر مسلمان به مراسم عزاداری و سینه زنی می نگرد، آنچه را او می بیند، ترسیم همه واقعیت نیست. زیرا بدون همدلی و هم فکری و هم اُفق بودن با شخص عزادار، نمی توان این اشک ریختن و سینه زدن را تفسیر و تحلیل نمود. اما وقتی همدلی و هم فکری وجود داشت، مثلاً شخص مسلمان و شیعه می تواند حقیقت سینه زدن را بفهمد و می تواند این را ادراک کند که شخص عزادار با لباس سیاه خود و گِلی که بر سر و پیشانی مالیده و به سینه می زند، در واقع چه می گوید و در درون او چه می گذرد. پس آنچه مهم است، نگرش درونی است نه بیرونی؛ و تماشاچی هرگز قابل مقایسه با شخص سینه زن نیست.

با توجه به آنچه گذشت، روشن شد که تحلیل و تفسیر یک مراسم عزاداری و نوحه سرایی بدون همدلی میسّر نیست، تا چه رسد به اصل قیام سید الشهداءعلیه السلام که آن را تنها کسی می تواند بفهمد و به عمق معنا و حقیقت پیام و محتوای آن برسد و دست یابد که با امام معصوم علیه السلام هم سطح باشد و این تنها برای معصومین علیهم السلام و آنان که از سرچشمه آب حیات علم لدنّی بهره مندند، میسّر است، ولی افراد دیگر که تنها نظاره گر بیرونی هستند، هرگز نمی توانند به عمق حادثه پی ببرند.