حکمت های جاوید (چهارده موضوع تبلیغی از سخنان امام حسین علیه السلام) صفحه 74

1- 72. کلیات مفاتیح الجنان، ص 733 .

5 - عزّت و شکست ناپذیری نیاکان: «ونفوس أبیه»

اشخاص و گذشتگان باعزّت و نیاکان ما قبول ندارند که ما فرمان برداری از این افراد پست را بر مرگ باعزّت ترجیح دهیم.

بعضی نفوس را در اینجا جمع نَفَس معنا کرده اند، در حالی که جمع نَفَس انفاس است، نه نفوس.

أبیه: الأبیه من الإبل الّتی ضُرِبَت فلم تلقح کأنّها أبتِ اللّقاح.(1)

امام حسین علیه السلام در اینجا از نیاکانی سخن می گوید که زیر بار گناه نمی روند. بنابراین، در جمله آخر جنبه پرهیز و سلبی مطلب را بیان می فرماید.

6 - نتیجه: «نؤثر مصارع الکرام علی ظار اللّئام»؛

نؤثر: برگزیدن و ترجیح دادن.

مصارع: درگیر شدن و مخالفت کردن. مصرع به معنای خوابگاه نیز آمده است؛ زیرا وقتی فردی با کسی درگیر شد و کشتی گرفت، او را می خواباند. (مصرع: خوابگاه)

ظار: مهربانی.

امام علیه السلام در این عبارت، از مطالب قبل این گونه نتیجه می گیرند که عوامل و زمینه های یاد شده، مانع می شود که من ترجیح بدهم مخالفت با بزرگواران را به مهربانی و دوستی با افراد پست.

با دقّت در روایات اخلاقی به این نتیجه می رسیم که سرمنشأ همه خیرات و برکات در انسان و محور اخلاق هر فرد، عزّت نفس است.